Tynki zewnętrzne – jak je ochronić przed mikroorganizmami i glonami
Tynki zewnętrzne na budynkach położonych w pobliżu zwartych obszarów zieleni i akwenów wodnych są narażone na porażenia biologiczne. Na elewacjach mogą się rozwinąć glony, algi i grzyby. Jak zabezpieczyć ściany zewnętrzne przed mikroorganizmami? Czy istnieją tynki odporne na bioataki?
Proces termomodernizacji budynków zarówno tych o dużych gabarytach spełniających różne funkcje jak np. budynki mieszkalne, wielorodzinne, budynki użyteczności publicznej, czy też tych małych – jednorodzinnych, wykonywany jest po to, aby osiągnąć takie same cele. Należą do nich:
- zwiększenie izolacyjności przegród prowadzące do oszczędności w opłatach za nośniki energii wykorzystywane do ogrzania budynku,
- poprawa komfortu bytowego mieszkańców objawiająca się ustabilizowaniem warunków termicznych w pomieszczeniach oraz zmniejszeniem w nich prędkości ruchu powietrza,
- poprawa izolacyjności akustycznej przegród ograniczająca przedostawanie się hałasu ze środowiska zewnętrznego,
- poprawa estetyki budynków, których elewacje pozostawiają często wiele do życzenia.
Estetykę budynku można poprawiać na wiele sposobów kształtując wygląd docieplanych ścian z wykorzystaniem narzędzi jakich w tej chwili dostarczają producenci systemów ociepleń. Jako warstw wykończeniowych systemów ociepleń można używać różnego typu okładzin i tynków, których faktury i wygląd kształtuje się w zależności od inwencji twórczej projektanta czy inwestora. Nadal jednak najbardziej popularne są na rynku tradycyjne tynki cienkowarstwowe.
Tynki zewnętrzne – zabezpieczenia przed mikroorganizmami
Wszystkie rodzaje tynków tzw. pastowatych mają zabezpieczenia biocydowe, które uniemożliwiają rozwój mikroorganizmów na etapie przechowywania ich w opakowaniach fabrycznych. Natomiast właśnie ich skład chemiczny, a co za tym idzie właściwości, wymuszają na producentach stosowanie ochrony biocydowej zabezpieczającej wyprawy przed skażeniem mikrobiologicznym w warunkach pracy na elewacji. Wiadomo jednak, że taka ochrona nie daje zabezpieczenia na zawsze, ponieważ biocydy są ługowane, wymywane z tynku na elewacji poprzez opady atmosferyczne.
Ważnym zatem staje się fakt prawidłowego doboru rodzaju tynku w zależności od warunków w jakich ma on pracować. Dla budynków, które są zlokalizowane w pobliżu lasów, jezior, morza, których elewacje osłonięte są wysoką roślinnością, należy stosować tynki o wysokim pH, które tworzą naturalne środowisko przeciwdziałające rozwojowi glonów i alg lub tynki specjalne zawierające w swoim składzie kompozycje biocydowe zabezpieczające je na długie lata przed skażeniem biologicznym.
Firma BASF oferuje taki rodzaj tynku. Ma on w składzie kompozycje specjalnie dobranych i przetestowanych biocydów, które w sposób bardzo wolny i zależny od warunków zewnętrznych uwalniają się z kapsułek tworząc aktywną ochronę na całej powierzchni elewacji. Jednocześnie trzeba zaznaczyć, że dodatki te są biodegradowalne, zatem w żaden sposób nie zagrażają środowisku naturalnemu.
A więc potrafimy stworzyć tynki, które są odporne na porażenia biologiczne. Nie wolno też zapominać, że glony i algi potrafią się rozwinąć przy sprzyjających warunkach (głównie wilgotność) na każdym podłożu, pobierając z niego wodę i sole mineralne.
Dlatego bardzo ważne jest monitorowanie stanu technicznego elewacji, również pod kątem skażenia mikrobiologicznego. Wytyczne w tym zakresie stworzył Instytut Techniki Budowlanej oraz Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń zrzeszające największych producentów systemów ociepleń w Polsce.
Obowiązek prowadzenia przeglądów stanu elewacji narzuca również prawo, ponieważ zgodnie z art. 64. 1, ustawy Prawo Budowlane, właściciel lub zarządca obiektu jest obowiązany prowadzić dla każdego budynku oraz obiektu budowlanego nie będącego budynkiem, książkę obiektu budowlanego, stanowiącą dokument przeznaczony do zapisów dotyczących przeprowadzanych badań i kontroli stanu technicznego, remontów i przebudowy, w okresie użytkowania obiektu budowlanego. Z obowiązku prowadzenia książki obiektu budowlanego zwolnieni są jedynie właściciele i zarządcy budynków mieszkalnych jednorodzinnych, obiektów budowlanych budownictwa zagrodowego i letniskowego oraz obiektów wymienionych w art. 29 ust. 1 ustawy Prawo Budowlane tzn. obiektów, których budowa nie wymaga pozwolenia na budowę. Wymóg nie dotyczy również właścicieli lub zarządców dróg lub obiektów mostowych, ponieważ obowiązek prowadzenia książki drogi lub książki obiektu mostowego został nałożony na nich na podstawie przepisów o drogach publicznych. To właśnie w ramach kontroli rocznych oceniane są elementy narażone na oddziaływanie czynników atmosferycznych, w tym również elewacje. W czasie kontroli definiowane są zalecenia odnoszące się do stanu technicznego wyprawy elewacyjnej.
Tomasz Hertman - kierownik Działu Technicznego marki PCI w BASF Polska.
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Centrum UNEP/GRID-Warszawa.
