Gdzie na elewacji zewnętrznej warto montować cegłę? Poradnik
Siłą cegły jest jej solidność, trwałość i naturalne piękno wydobyte z gliny. Dlatego nawet niewielki detal na elewacji zewnętrznej budynku z tego materiału doda domowi urody i prestiżu. Jednak to, gdzie na elewacji zewnętrznej znajdzie się cegła, musi być dobrze przemyślane. Radzimy, jak to zrobić z klasą.
Autor: archiwum muratordom
Cegła stylizowana na starą dodaje patyny nowemu domowi i dobrze łączy się z kamieniem narzutowym. Wykorzystano ją na elementach szczególnie narażonych na zniszczenie – cokole, słupach, narożach i wokół drzwi wejściowych.
Dla wielu osób cegła na elewacji zewnętrznej jest synonimem wysokiego standardu domu. Jednak decyzja o jej wykorzystaniu jako budulca do wszystkich ścian zewnętrznych nie może być przypadkowa. Powinna uwzględniać architekturę budynku, a także jego osadzenie w krajobrazie i powiązanie z tradycją. Na Śląsku, Pomorzu czy też na Mazurach, gdzie domy z cegły są od wieków wpisane w otoczenie, ceglane elewacje wyglądają dobrze. Natomiast w miejscach, gdzie dominują inne materiały, mogą wywoływać dysonans. Znacznie bezpieczniejszym rozwiązaniem jest wykorzystanie cegły na fragmentach elewacji lub do wykończenia detalu. Dom sprawia wówczas wrażenie solidnego, a równocześnie nie tak ciężkiego jak wykończony w całości cegłą. Nawet niewielkie detale z cegły wywołują wrażenie zakorzenienia domu i pozwiązania go z otoczeniem. Ten sam materiał można wykorzystać również do wymurowania ogrodzenia, gazonów czy śmietnika.
Gdzie na elewacji zewnętrznej zamontować detale z cegły?
Najczęściej stosuje się cegłę w strefie parteru, jako materiał, który wygląda na optycznie cięższy. Wyższą kondygnację wykańcza się przeważnie tynkiem lub drewnianą oblicówką. W ten sposób można uzyskać efekt optycznego odcięcia poddasza, co sprawia, że dom wydaje się lżejszy oraz niższy, niż jest w rzeczywistości. Cegła sprawdza się w miejscach narażonych na zabrudzenia, takich jak cokół, komin, schody, słupy, lub na zamakanie – na ścianie szczytowej bez okapu czy parapetach zewnętrznych.
Bardzo praktycznym i chętnie stosowanym rozwiązaniem jest wykorzystanie cegły jako okładziny cokołu, czyli dolnego pasa elewacji. Wykonany z cegły z pewnością będzie budził skojarzenia z solidnością i trwałością. Nie tylko chroni on ściany przed zamakaniem i zabrudzeniami, ale może być też wspaniałym narzędziem do kształtowania bryły budynku, gdyż za jego pomocą można zmienić skalę i proporcje domu lub podkreślić jakiś jego fragment. Efekt zależy od jego wysokości, kształtu, koloru, sposobu ułożenia oraz połączenia z innymi elementami i detalami na elewacji. Jeśli cokół jest niski – minimalna wysokość to 30-50 cm – tworzy delikatną opaskę. Będzie się wydawał lekki, gdy zastosujemy cegłę w jasnym kolorze. Taki charakter mają najczęściej cokoły w domach niepodpiwniczonych o tradycyjnej architekturze.
Wysoki cokół z cegły o gładkim licu doskonale wygląda na rozłożystych domach typu bungalow. W nowoczesnych budynkach cegłę, którą wykończono cokół, często stosuje się także do wznoszenia murków tarasów. Wyodrębniona cegłą strefa wejścia sprawi, że dom zyska dostojny, budzący zaufanie charakter. Podkreślenie cegłą elementów wysuniętych z bryły budynku, takich jak wykusz, ryzalit, słup lub narożnik, może poza aspektem praktycznym służyć uwypukleniu bogactwa bryły domu.
Autor: archiwum muratordom
Pełne balustrady sprawiają często wrażenie zbyt ciężkich, dlatego dobrym rozwiązaniem jest balustrada mieszana. Tu występująca na fragmentach elewacji cegła licowa została też zastosowana do wykonania balustrady, w której łączy się z drewnianymi elementami dodającymi jej lekkości. Zyskuje ją również dzięki jasnym kolorom – miodowego drewna i żółtej cegły.
Detale z cegły na elewacjach zewnętrznych na wyższych kondygnacjach
Nawet niewielkie ceglane elementy, takie jak parapety czy nadokienniki, znacznie urozmaicą elewacje. Aby ozdobić prosty dom, ale go nie przytłoczyć, można też zdecydować się na ceglane obramienia okien lub gzymsy. Kunsztownie wykonane gzymsy wywołają efekt oddzielenia kondygnacji – wyraźnie zaznaczone oddzielą też otynkowany pas ściany od wykończonego cegłą. Za ich pomocą można podkreślić fragment bryły budynku czy tak jak dawniej podzielić ścianę szczytową. Zaakcentowaniu podziału na kondygnacje służy gzyms kordonowy.
Rzadziej stosuje się cegłę w roli gzymsu koronującego, czyli zwieńczającego budynek. Ceglany gzyms o bogatych układach dekoracyjnych, na przykład z fryzem układanym ukośnie z cegły, skontrastowany z tynkowanymi szczytami, może być jedyną dekoracją ściany. Detale z cegły mogą też podkreślać oś budynku. Bardzo często taką funkcję pełnią lizeny, czyli płaskie występy na elewacji. Detale z cegły elewacyjnej często są ramą podkreślającą kształt okna lub drzwi czy też materiał, z którego je wykonano.
Cegła elewacyjna nie tylko na Mazurach
Takie obramienia są głęboko zakorzenione w wielu regionach kraju. Podobnie jest z nadprożem – to element konstrukcyjny, który przenosi ciężar fragmentu ściany znajdującego się bezpośrednio nad oknem. Cegły w nadprożu mogą być układane na różne sposoby – prosto, klinowo lub tworzyć łuk. O ile dwa pierwsze są dość proste, o tyle nadproża łukowe wymagają więcej pracy i dobrego wykonawcy. Najczęściej stosuje się łuki półkoliste oraz bardziej płaskie łuki odcinkowe, które stanowią wycinek okręgu o średnicy większej od rozpiętości otworu.
Kształt nadproży często świadczył o pozycji właścicieli domu. Na przykład w zamożnych domach mazurskich nadproża były w kształcie łuku z cegieł stawianych na sztorc, w uboższych układano je w linii prostej.
Pięknym elementem zdobiącym ściany zewnętrzne mogą być także parapety. Wykonane z cegły są grube, przez co nadają elewacji masywny wygląd. To sprawia, że nie przypominają tradycyjnego lekkiego parapetu, lecz tworzą dekoracyjną i solidną podstawę okna, a równocześnie w czytelny sposób zamykają jego kompozycję.
Różne odcienie i faktury detali z cegły na elewacjach zewnętrznych
O wyglądzie detalu i jego zgraniu z innymi elementami elewacji decydują w znacznym stopniu kolor i faktura cegły. Wielość barw umożliwia dobranie cegły do każdej bryły. Na detale tradycyjnych domów najchętniej stosuje się zakorzenione w tradycji ceglaste odcienie. W połączeniu z czerwoną dachówką na dwuspadowym dachu i białymi lub w kolorze naturalnego drewna ramami okien tworzy głęboko zakorzeniony w świadomości obraz domu.
Ciepła ruda barwa podkreśla też urodę roślin i o każdej porze roku ożywia otoczenie, dlatego cegła w tej tonacji sprawdzi się jako wykończenie detali domów otoczonych zielenią. Dużym powodzeniem cieszą się cegły w odcieniach żółtego. Dobrze komponują się z białym tynkiem, są ciekawym wykończeniem domów nowoczesnych, nawiązujących do tradycji modernistycznych – chętnie wykorzystuje się je jako wykończenie gzymsów lub fragmentów elewacji.
Cegła cieniowana o bogatych przebarwieniach, przypominająca mieniącą się barwami melanżową tweedową tkaninę, to doskonały materiał na detal domu w stylu rustykalnym, dworkowym, dobrze komponuje się z gruboziarnistym tynkiem. Warto ją zastosować na fragmencie muru, który można dotknąć i przyjrzeć mu się z bliska. Dobrym materiałem na detal domu wykończonego tynkiem w intensywnym kolorze jest biała cegła – wykonane z niej obramienie drzwi lub okien uspokoi zbyt żywą elewację. Ciemne cegły – w odcieniach brązu, granatu lub czerni – najlepiej wyglądają jako okładzina niewielkich elementów elewacji zewnętrznej – użyte w nadmiarze przytłaczają.
Cegła elewacyjna to piękno i styl
Urozmaicona faktura lica cegieł elewacyjnych daje duże możliwości kompozycyjne. Można zastosować tradycyjne gładkie – błyszczące lub matowe. Tworzą uporządkowaną, czystą kompozycję na ścianie. Jednak coraz większą popularność zyskują cegły o powierzchni ryflowanej, piaskowanej oraz stylizowanej na wyroby ręcznie formowane. Imitują te naruszone przez czas i warunki atmosferyczne. Ich nieregularna powierzchnia odbiega od schematycznych powtórzeń pseudopęknięć i nibyuszkodzeń. Do złudzenia przypominają stare, podniszczone cegły. Dobrze wyglądają zwłaszcza w połączeniu z tradycyjnymi naturalnymi materiałami – drewnem, dachówką ceramiczną, strzechą czy gontem.
Detale z cegły najlepiej prezentują się w połączeniu z tynkiem w łagodnych, pastelowych kolorach – takich, jakie samoistnie występują w naturze i w otoczeniu domu. Bardzo chętnie zestawia się je również z modną obecnie drewnianą oblicówką. Różnorodność kolorystyczna cegieł sprawia, że można je skomponować z drewnem w każdym kolorze.
