Jak wyglądają domy energooszczędne
Obecnie budowane domy różnią się od tych sprzed dziesięciu lat. Znane typy ewoluują. Ale wszystko zmierza ku temu, żeby to były domy energooszczędne
Autor: Andrzej Szandomirski
Nowoczesna architektura znajduje zwolenników wśród indywidualnych inwestorów.
Jak wygląda energooszczędność
Naszą przyszłością jest budownictwo energooszczędne. Domy od razu zaprojektowane jako energooszczędne można poznać po tym, że mają duże przeszklenia od południa i małe okna lub zupełnie pozbawione okien ściany od północy. Często także wykorzystują ukształtowanie terenu w taki sposób, że północna część domu jest niższa albo osłonięta naturalnym wzniesieniem.
Parametry cieplne ścian można osiągnąć, zwiększając po prostu ilość izolacji. Ale żeby to było racjonalne pod względem ekonomicznym, należy dążyć do ograniczenia powierzchni przegród zewnętrznych.
Jeśli ocieplamy dach bardzo grubą warstwą izolacji, to jego wielkość nie jest bez znaczenia. Dlatego cechą wszystkich modelowych domów pasywnych jest zwarta bryła. Z tego punktu widzenia nierozsądne są lukarny, wykusze, wieloboczne ryzality. To także argument za domami piętrowymi, w których stosunek kubatury do wielkości powierzchni przegród zewnętrznych jest najbardziej korzystny.
Dom energooszczędny nie pownien mieć mostków cieplnych. Trudne do zaizolowania są krawędzie i styki elementów budynku. To kolejny argument przeciwko komplikowaniu bryły. Dążenie do zachowania ciągłości uszczelnienia przegród zewnętrznych wpływa na popularność domów bez okapów i scalenia dachu z elewacją. Wbrew pozorom jedno duże okno ciągnące się przez całą elewację jest łatwiejsze do uszczelnienia niż pięć małych. Pasmowe okna na elewacji, które robią nowoczesne wrażenie, nie są tylko estetyczną fanaberią, ale biorąc pod uwagę parametry cieplne nowych okien, właściwym rozwiązaniem, zwłaszcza że to przez nie ma docierać do wnętrza domu ciepło słońca.
Należy też wspomnieć o domach, w których zastosowano niekonwencjonalne rozwiązania pozyskiwania naturalnej energii – wyglądają one czasem jak skomplikowane konstrukcje. Zupełnie nie przypominają tradycyjnych domów, mogą wręcz przywoływać skojarzenia z obiektami przemysłowymi. Może to zniechęcać zwykłego śmiertelnika, ale trzeba przyznać, że wygląda ciekawie.
Autor: Magnolia
Domy nawiązujące do modernistycznych willi można znaleźć w ofercie deweloperów. Inwestycja Magnolia w Lesznowoli
Dom to inwestycja
Mądre inwestowanie polega na wyborze takich rozwiązań, które sprawdzą się w przyszłości. Dom budujemy zwykle dla siebie i na całe życie, więc powinien on być trwały, wygodny i tani w eksploatacji. Nie byłoby źle, gdyby podobał się też naszym dzieciom i wnukom. Wprawdzie coraz rzadziej rodzice, dziadkowie i dzieci mieszkają razem, ale za to dom coraz częściej pełni ważną funkcję miejsca spotkań rozproszonej rodziny.
Jesteśmy coraz bardziej mobilni, zdarza się nam zmieniać pracę i mieszkanie, przenosić z miejsca na miejsce. Dom może okazać się za mały lub za duży, sytuacja życiowa może się zmienić na tyle, że zechcemy go sprzedać lub wynająć. Warto więc pomyśleć o tym, jaką będzie miał wartość za dziesięć i 20 lat.
Co się nie starzeje
Prostota. Wszelka przesada jest kontrowersyjna. Nic nie starzeje się tak szybko jak ozdoby. W architekturze obfitość dekoracji robi wrażenie bardzo krótko. Piękne proporcje bryły są ważniejsze (i zwykle trwalsze) niż kolor dachu. Racjonalność. Forma powinna pozostawać w zgodzie z zastosowanymi materiałami i technologią budowania. Zmiany w tej dziedzinie zawsze były źródłem inspiracji i wyzwaniem dla architektów. Jeśli ich wyobraźnia podążała za rozwijającymi się możliwościami techniki, powstawały rzeczy świetne.
Szczerość. Chodzi o to, aby wygląd budynku odpowiadał jego przeznaczeniu. Ważna jest zgodność bryły z układem funkcjonalnym, elewacji z wnętrzem. Jeżeli zewnętrze domu jest stylizowanym kostiumem, a dom udaje coś, czym nie jest, efekt jest krótkotrwały jak spektakl teatralny. Imitacje materiałów i powierzchowne naśladowania stylów nie przetrwają próby czasu.
Charakter. Trudno powiedzieć, co sprawia, że dom ma charakter, jest oryginalny, a nie dziwaczny. Nie każda odmienność jest prawdziwą indywidualnością. Z drugiej strony wybitna architektura zawsze robi wrażenie i oddziałuje na emocje. A więc charakter, ale nie kosztem wartości wymienionych powyżej.
Autor: Andrzej Szandomirski
Uproszczona bryła, stonowane chłodne kolory to reakcja na dekoracyjny tradycjonalizm. W nowych domach ozdobą elewacji jest zróżnicowanie materiałów. Projekt: Tryboń PPI
Co nabiera szlachetności z wiekiem
Naturalne materiały. Długowieczne, trwałe i zmieniające wygląd w sposób przewidywalny.
Lokalna tradycja. Stare układy urbanistyczne nabierają wartości, wiejskie chałupy stają się zabytkami. Nawiązania do lokalnej tradycji budowlanej to jeden ze sposobów, aby dom oparł się upływowi czasu.
Szacunek dla krajobrazu. Skromna skala,wtopienie domu w otoczenie, zachowanie i wykorzystanie naturalnego ukształtowania terenu to wartości, które chronią pejzaż. Jeżeli pozwolimy rosnąć drzewom, nie będziemy dewastować brzegu rzeki, sprawimy, że otoczenie domu z czasem będzie piękniało, a wartość siedziby wzrastała.
Perspektywy
Nowoczesne domy w Polsce to z jednej strony indywidualne, często eksperymentalne realizacje, z drugiej – duże luksusowe wille i elitarne osiedla. Nic dziwnego, że w porównaniu z typowymi domami wydają się dużo droższe. Rzeczywiście, za takie rozwiązania jak duże przeszklenia, aluminiowa stolarka, nietypowe konstrukcje trzeba zapłacić więcej. Niektóre detale, choć wyglądają tak, jakby ich w ogóle nie było, wymagają zastosowania droższych materiałów i zatrudnienia bardzo dobrych wykonawców. Podobnie jest z domami energooszczędnymi – grubsza izolacja, specjalne trzyszybowe okna, nie mówiąc już o nowoczesnych instalacjach – to wszystko ma swoją cenę. Niejeden proekologicznie nastawiony inwestor, choćby marzył o domu pasywnym, musi pogodzić się z faktem, że go na niego nie stać.
Ta sytuacja powinna się jednak zmienić. W konsekwencji pojawienia się nowych przepisów i norm energooszczędność przestanie być luksusem. Aby zachęcić inwestorów do takiego budowania, państwo będzie musiało wzdrożyć procedury sprawdzone w innych krajach, jak preferencyjne kredyty czy dofinansowania. Większy popyt na nowe materiały czy urządzenia pozwoli producentom obniżyć ceny. Jest też nadzieja, że młodzi architekci, mając coraz więcej okazji do realizowania swoich wizji, wypracują model nowoczesnego domu, który stanie się przekonującą alternatywą dla obecnie obowiązującego.
