Domy pasywne i energooszczędne - termoizolacja a zapotrzebowanie na energię pierwotną
Przy projektowaniu i budowie domów pasywnych lub takich, które zużywają minimalne ilości energii ogromne znaczenie ma izolacyjność cieplna przegród i zapewnienie szczelności budynku. Liczy się dobry materiał termoizolacyjny, którego współczynnik przewodzenia ciepła λ będzie miał jak najniższą wartość.
Autor: Piotr Mastalerz
Budynek energooszczędny nie musi być technologicznie „odjechany”. Wystarczą ogólnodostępne materiały i rozwiązania sprawdzone od lat. Dlatego, do izolacji termicznej ścian warto wybrać styropian, a do fundamentów – polistyren ekstrudowany
Domy energooszczędne
To budynki w tak zwanym standardzie NF40. Oznacza to, że ich zapotrzebowanie na energię pierwotna nie może być wyższe niż 40 kWh/(m2.rok). Współczynnik przenikania ciepła U powinien wynosić dla ścian zewnętrznych nie więcej niż 0,15 W/(m2.K), a dla dachów, stropodachów i stropów nad nieogrzewanymi przestrzeniami – 0,12 W/(m2.K). U podłóg na gruncie i stropów nad nieogrzewanymi piwnicami nie może być wyższe niż 0,20 W/(m2.K). Okna muszą mieć współczynnik Uw maksymalnie 1,0 W/(m2.K), a drzwi i bramy garażowe 1,3 W/(m2.K). Parametr szczelności powietrznej budynku pasywnego [n50] powinien wynosić 1,0 1/h. Sprawność odzysku ciepła z systemu wentylacji musi sięgać przynajmniej 850%.
Domy pasywne
To budynki w tak zwanym standardzie NF15. Oznacza to, że ich zapotrzebowanie na energię pierwotna nie może być wyższe niż 15 kWh/(m2.rok). Wynika z tego wyraźnie, że dom taki praktycznie nie powinien być niczym ogrzewany. Współczynnik przenikania ciepła U powinien wynosić dla ścian zewnętrznych oraz dachów, stropodachów i stropów nad nieogrzewanymi przestrzeniami nie więcej niż 0,10 W/(m2.K). U podłóg na gruncie i stropów nad nieogrzewanymi piwnicami nie może być wyższe niż 0,12 W/(m2.K). Okna i drzwi zewnętrzne muszą mieć współczynnik Uw maksymalnie 0,8 W/(m2.K). Parametr szczelności powietrznej budynku pasywnego [n50] powinien wynosić 0,6 1/h. Sprawność odzysku ciepła z systemu wentylacji musi sięgać przynajmniej 90%.
Izolacja domów pasywnych i energooszczędnych
Dom energooszczędny lub pasywny musi mieć dobrze zaizolowane przegrody. Zaczynając od dołu – liczy się skuteczne odcięcie budynku od zimnego gruntu. W domach pasywnych najkorzystniejszym rozwiązaniem będzie posadowienie budynku na płycie fundamentowej. Płytę najłatwiej jest ocieplić i uniknąć mostków termicznych. Wykorzystuje się do tego najczęściej płyty styropianowe oznaczane EPS 200 lub płyty z polistyrenu ekstrudowanego XPS. W domach energooszczędnych można zamiast płyty zrobić fundamenty tradycyjne. Termoizolacja ze styropianu EPS 100 musi wówczas otulić ściany fundamentowe po obwodzie budynku. Płyty muszą sięgać aż do górnego poziomu ław. Tu również warto rozważyć zastosowanie polistyrenu XPS, gdyż ma on jeszcze mniejszą chłonność niż styropian. Podłogę na gruncie izoluje się także styropianem EPS 100. Warstwa nie powinna być tu cieńsza niż 10-12 cm. Do izolacji ścian zewnętrznych polecany jest styropian EPS Fasada. Styropian lub polistyren XPS mogą zostać użyte również do izolacji dachu płaskiego a nawet skośnego (chociażby jako izolacja nakrokwiowa).
ZOBACZ TEŻ: Czym się różnią domy pasywne od zwykłych domów?
Jak ustalić grubość termoizolacji
To nie może być spontaniczna decyzja inwestora lub kierownika budowy. Rodzaj i grubość izolacji termicznej w przypadku domów aspirujących do standardu NF40, a tym bardziej NF15, muszą być ustalone przez projektanta. Wiadomo, że warstwa termoizolacyjna w przegrodach domów energooszczędnych i pasywnych musi być grubsza niż w domach standardowych. Z tego względu warto szukać materiałów ociepleniowych o jak najniższym współczynniku lambda. Uda się wtedy zapewnić taką samą izolacyjność termiczną przegrody przy cieńszej warstwie izolacji cieplnej.
Nie tylko izolacja
Energooszczędny dom musi mieć też energooszczędne okna. W tym przypadku proponowane są okna dowolnej konstrukcji, byle współczynnik przenikania ciepła przez ich ościeżnice [Uk] był nie większy niż 1,0 W/(m2.K), a przez szyby [Ug] – maksimum 0,6 W/(m2.K). Nie jest natomiast prawdą, że w budynkach energooszczędnych konieczne jest stosowanie OZE, czyli odnawialnych źródeł energii. Owszem jest to pożądany dodatek do całości, ale decyzja o zakupie pompy ciepła, kolektorów słonecznych lub baterii fotowoltaicznych powinna wynikać z rachunku ekonomicznego. Z pewnością jednak w budynkach standardu energooszczędnego nie może zabraknąć rekuperatora, czyli urządzenia odzyskującego ciepło z powietrza usuwanego poza budynek przez system wentylacji mechanicznej.
