Pokrycia naturalne
Naturalnie, regionalnie i swojsko jest pod dachem krytym strzechą, drewnianym gontem, wiórami lub łupkiem. To materiały przeżywające swój renesans.
Autor: Szandomirski Andrzej
Cechuje je naturalne piękno. Z reguły dobrze pasują do otoczenia. Choćby dlatego, że mają lokalny charakter – tzn. tam, gdzie w obfitości występowała słoma lub trzcina – domy kryto strzechą. W miejscach, gdzie podstawowym budulcem było drewno – gontem, tam gdzie dominował kamień – łupkiem. To materiały, które mają wiele praktycznych zalet.
Strzecha ma świetne własności termoizolacyjne – latem chroni przed przegrzaniem, zimą przed utratą ciepła. Doskonale tłumi hałas. Dach trzcinowy oddycha, dzięki czemu w domu nim przykrytym panuje przyjazny mikroklimat. Strzechę można zabezpieczyć przed ogniem, pokrywając ją specjalnymi preparatami (zabieg trzeba powtarzać co 3 lata). Jej uszkodzony fragment można wymienić bez konieczności zmiany całego pokrycia. Wadą strzechy jest jej duży ciężar (ok. 75 kg/m2), przez co wymaga ona solidnej więźby.
Gont najczęściej wykonywany jest z drewna iglastego (sosny, świerku, jodły, modrzewia) lub osikowego. Ma dobre właściwości termoizolacyjne, stabilizuje klimat w budynku. Jest naturalny, a więc zdrowy, znakomicie komponuje się z innymi naturalnymi materiałami. Ładnie się patynuje. Aby zabezpieczyć gont przed ogniem, grzybami, owadami i porostami – można go zaimpregnować.
Podobne właściwości mają popularne na północy Polski wióry. Obydwa te pokrycia są lekkie, nie wymagają specjalnie wzmocnionej więźby dachowej. W obu przypadkach można także wymienić uszkodzony fragment dachu bez konieczności wymiany całości, chociaż, w przypadku wiórów, jest to dość trudne.
Łupek stosowany kiedyś lokalnie, na terenach Śląska i ziem zachodnich, teraz jest coraz popularniejszy. Cechują go: odporność na zmienne warunki atmosferyczne, niepalność i duża trwałość. Dobrze nadaje się do pokrywania dachów o skomplikowanych kształtach. W Polsce łupki najczęściej mają barwę szarą lub grafitową. Pokrycie z łupka jest dość ciężkie, co trzeba uwzględnić przy projektowaniu konstrukcji dachu. Nie wymaga za to żadnych zabiegów konserwacyjnych.
Warto jeszcze przypomnieć, że do układania pokryć naturalnych trzeba zatrudnić dobrego, sprawdzonego fachowca, gdyż wymagają one naprawdę dużego doświadczenia.
