Ważna zmiana w kredytach. Wskaźnik WIRON zastąpi WIBOR. Co to oznacza dla kredytobiorców? Od kiedy zmiana?

Wskaźnik WIRON (wcześniej WIRD) zastąpi WIBOR jako podstawę obliczania oprocentowania kredytu. Co ta zmiana oznacza dla kredytobiorców? Jak zmiana wskaźnika wpłynie na wysokość rat kredytu? Czy raty kredytów spadną od przyszłego roku? Kiedy wskaźnik WIRON zacznie obowiązywać?

Od grudnia 2022 r. uczestnicy rynku będą mogli stosować indeks WIRON w nowych instrumentach finansowych, natomiast od 2023 r. banki będą mogły wprowadzać do oferty kredyty stosujące indeks WIRON równolegle z dotychczas oferowanymi kredytami na WIBOR.

Przypomnijmy, że Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) poinformowała, że Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej (KS NGR), powołanej w związku z planowaną reformą wskaźników referencyjnych wybrał indeks WIRON (wcześniej nazywany WIRD) jako alternatywny wskaźnik referencyjny stopy procentowej. Docelowo ma zastąpić WIBOR i stać się wskaźnikiem kluczowym.

WIRON czyli dawny WIRD - nowa nazwa wskaźnika

Nazwa wskaźnika została zmieniona na początku września. Dotychczas był to WIRD (Warszawki Indeks Rynku Depozytowego), a obecnie jego nazwa to WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight). Nowa nazwa ma lepiej oddawać charakter wskaźnika, który opracowywany będzie na danych dotyczących transakcji overnight.

Komisja zaznaczyła, że wybór indeksu oraz dobór parametrów do metody jego opracowywania poprzedzony był konsultacjami publicznymi z podmiotami rynku finansowego oraz niefinansowego, a Komitet dokonał wyboru spośród trzech propozycji: WIRD, WIRF i WRR, bazując na ocenie cech ilościowych i jakościowych poszczególnych indeksów.

Kolejnym krokiem będzie przyjęcie Mapy Drogowej określającej harmonogram działań mających na celu zastąpienie wskaźnika referencyjnego WIBOR wskaźnikiem WIRD. 

Likwidacja stawki WIBOR staje się faktem

WIBOR to dziś kluczowy wskaźnik dla wszystkich osób, które spłacają kredyty hipoteczne. To stawka bazowa oprocentowania kredytów na polskim rynku międzybankowym. Na niej opiera się oprocentowanie kredytów i pożyczek oferowanych przez banki. Stawka WIBOR jest uzależniona od poziomu głównej stopy procentowej, którą ustala Rada Polityki Pieniężnej. Towarzyszące podwyżkom stóp procentowych wzrosty rat kredytów pociągnęły za sobą krytykę wskaźnika WIBOR, jako zbyt podatnego na zmiany.

Przeczytaj też: Wskaźnik WIBOR znowu w górę. Jak to wpłynie na raty kredytów?

Przypomnijmy, że w kwietniu br. premier Mateusz Morawiecki zapowiedział likwidację WIBOR-u jako element szerszej akcji wsparcia kredytobiorców opartej na trzech filarach: wakacje kredytowe, zwiększenie Funduszu Wsparcia Kredytobiorców i wprowadzenie zamiennika dla stawki WIBOR. 

Od kiedy WIRON zamiast WIBOR?

"Od 1 stycznia 2023 r. narzucimy obowiązek posługiwania się inną stawką niż WIBOR, która jest znacząco korzystniejsza dla kredytobiorców." - tak brzmiały zapowiedzi premiera.

Wskaźnik WIBOR będzie obowiązywał do końca 2022 roku. Czy to oznacza, że WIRON  rzeczywiście zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku? Nic z tych rzeczy. Proces tranzycji może zająć nawet dwa lub trzy lata. W 2023 roku powinny jednak pojawić się w bankach pierwsze oferty kredytowe oparte na nowych stawkach. Te z pewnością będą tańsze i bardziej konkurencyjne.

Co to jest wskaźnik WIRON?

WIRON to Warsaw Interest Rate Overnight  - określa średnie oprocentowanie transakcji depozytowych zawieranych przez instytucje finansowe oraz duże przedsiębiorstwa.

Wskaźnik WIRD ukazuje koszt pozyskania pieniądza na rynku. WIRON uwzględnia wyłącznie transakcje depozytów niezabezpieczonych o terminie zapadalności ON (overnight). Wskaźniki oparte o termin ON biorą pod uwagę jedynie rzeczywiste dokonywane transakcje, które miały miejsce w ciągu jednego dnia. Odzwierciedlają zatem realną sytuację na rynku. 

Indeks WIRON ustala się jako średnią stopę procentową ważoną wolumenem (publikowaną z dokładnością do 3 miejsc po przecinku) obliczaną na podstawie zbioru transakcji z danego dnia poddanego korekcie dwustronnej, polegającej na odcinaniu na obu krańcach dziennego rozkładu stóp transakcji określonego odsetka łącznej sumy wolumenu wszystkich transakcji z danego dnia. W przypadku Warszawskiego Indeksu Rynku Depozytowego rzędem odcięcia dla każdej ze stron rozkładu jest 25%. Zbiór transakcji pozostały po procesie korekty służy do wyliczenia średniej stopy procentowej ważonej wolumenem.

Wskaźnik WIRON – kiedy zacznie obowiązywać?

W związku z wejściem w życie regulaminów indeksu WIRON i rodziny indeksów składanych WIRON oraz kodeksu postępowania w sprawie indeksów od 2 grudnia zostaną spełnione warunki do stosowania ich jako wskaźnik referencyjny w umowach, czy instrumentach finansowych - podała GPW Benchmark w komunikacie.

Proces wprowadzenia nowego wskaźnika opracowuje Narodowa Grupa Robocza, w skład której wchodzą m.in. przedstawiciele banków, ministerstwa finansów, Komisji Nadzoru Finansowego, Narodowego Banku Polski, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego czy tez Polskiego Fundusz Rozwoju. Wdrożenie będzie się odbywało w etapach. Proces reformy wskaźników referencyjnych będzie rozłożony w czasie.

Według Mapy Drogowej, zaprezentowanej przez Narodową Grupę Roboczą, ma zostać zrealizowany w całości do końca 2024 roku. Uczestnicy rynku będą jednak mogli wdrażać nowe produkty finansowe, w tym m.in. kredyty hipoteczne oparte na WIRON, już od grudnia 2022 roku

• 2022 rok - Faza przygotowawcza, w ramach której wybrano, że to wskaźnik WIRON będzie następcą WIBORU. Od grudnia uczestnicy rynku będą mogli stosować WIRON w nowych instrumentach finansowych.
• 2023 rok - Faza wprowadzania, w jej zakresie jest udostępnienie nowych produktów opartych o WIRON. Banki mogą je oferować równolegle z produktami opartymi na WIBORZE. W tym okresie odbywać ma się także kampania informacyjna o nowym wskaźniku.
• 2024 rok - Faza wyprowadzania, podczas której banki oferują nowe produkty różnych kategorii oparte o WIRON, stopniowo wypierając ze swoich ofert propozycje oparte na WIBORZE.
• 2025 rok - Faza finalizacji, podczas której wskaźnik WIBOR przestaje być publikowany, a wszystkie dotychczasowe umowy z tym wskaźnikiem zostają konwertowane na wskaźnik WIRON. 

Ile wynosi aktualnie wskaźnik WIRON?

Wskaźnik WIRON jest niższy od WIBOR. Według danych GPW Benchmark, na dzień 07.12.2022 r. wysokość stawki WIRON to 6,165%. Natomiast wskaźnik WIBOR 3M wyniósł - 7,19%. Różnica między stawkami jest więc zauważalna.

Czy zmiana wskaźnika wpłynie na wysokość rat?

Podstawowa różnica między wskaźnikami WIBOR i WIRON polega na sposobie ich obliczania. WIBOR opierał się przede wszystkim o transakcje z rynku międzybankowego, jeżeli na rynku międzybankowym brakowało odpowiednio wysokiej liczby transakcji, to do jego obliczania wykorzystywane były algorytmy, które analizowały zachowania makroekonomiczne, prognozowaną inflację, czy podwyżki stóp procentowych. Z kolei do określania wskaźnika WIRON bierze się pod uwagę tylko rzeczywiste transakcje. Jest on wolny od ryzyka związanego z niekorzystnymi prognozami.