Wskaźnik WIBOR znowu w górę. Jak to wpłynie na raty kredytów?
WIBOR znowu w górę, co oznacza duże konsekwencje dla właścicieli kredytów. Wskaźnik WIBOR to jeden z ważniejszych wskaźników finansowych na rynku międzybankowym. Wpływa na oprocentowanie kredytów gotówkowych udzielanych przez banki. Rząd zapowiedział likwidację stawki WIBOR w 2023 r. Co to oznacza dla właścicieli kredytów?
Wskaźnik WIBOR, od którego zależy wysokość rat kredytów, jest na poziomie 7 proc. To rekordowy wynik, znajduje się na najwyższym poziomie od 2004 r. i dalej rośnie. Wartość WIBOR-u 3M 9 sierpnia br. wzrósł do 7,03 procent, z kolei WIBOR 6M pozostaje na poziomie 7,30 procent. Jego wartość pozostaje bez zmian od od 27 lipca br.
Stawka WIBOR wpływa na wysokość oprocentowania kredytów hipotecznych i gotówkowych ze zmiennym oprocentowaniem. Przez ostatnich kilka miesięcy WIBOR znacznie wzrósł, co dla kredytobiorców oznacza konieczność regulowania coraz wyższych rat. Obie stawki rosną z powodu zacieśniania polityki pieniężnej w Polsce. Od października RPP podniosła stopę referencyjną NBP z 0,1 proc. do 6 proc., czyli o 5,9 pkt proc.
14 lipca br. Prezydent podpisał ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, która reguluje kwestie wakacji kredytowych, ale i likwiduje również stawkę WIBOR. Ustawa zawiera decyzję o wycofaniu wskaźnika WIBOR do indeksacji oprocentowania kredytów hipotecznych. Ma go zastąpić nowy parametr, ale szczegóły dopiero w przyszłości - ustawa zawiera jedynie prawną delegację do ogłoszenia ich w drodze rozporządzenie a nie ustawy.
Spis treści
- Co to jest WIBOR?
- WIBOR 3M lub 6M
- Kto ustala stawki WIBOR?
- Dlaczego WIBOR ciągle rośnie?
- Ile wynosi aktualny WIBOR 3M i WIBOR 6M
- Likwidacja WIBOR jako element tarczy dla kredytobiorców
- Koniec WIBOR - co to oznacza dla właścicieli kredytów
- Wskaźnik WIRF zamiennikiem WIBOR-u
- Kiedy WIBOR zniknie z umów kredytowych?
Co to jest WIBOR?
Wskaźnik WIBOR (z ang.: Warsaw Interbank Offered Rate) to stosowana w systemie finansowym pomiędzy bankami jednostka referencyjna określająca marżę, jaka jest doliczana przez bank m.in. do każdego oferowanego kredytu. Banki w Polsce regularnie przedstawiają wartość referencyjną wskaźnika WIBOR jako wyliczoną średnią arytmetyczną uwzględniającą wysokość oprocentowania nałożonego na produkty finansowe.
Wskaźnik WIBOR zmienia się w czasie i może wpływać na zwiększenie lub zmniejszenie wysokości raty kapitałowo-odsetkowej. Im wyższy WIBOR, tym wyższe raty.
WIBOR 3M lub 6M
WIBOR to stawka referencyjna, w odniesieniu do której są indeksowane wielkości rat, np. WIBOR 3M lub WIBOR 6M plus marża banku określają, ile będą wynosić raty spłaty kredytu. To, jak często zmienia się oprocentowanie kredytów, zależy od tego, która ze stawek WIBOR jest brana przez bank pod uwagę przy ustalaniu oprocentowania kredytu.
W przypadku WIBOR 3M stawka oprocentowania jest aktualizowana co trzy miesiące. Kredytobiorca ma wtedy pewność, że trzy kolejne raty będą tej samej wysokości. Spotyka się także kredyty, których oprocentowanie jest ustalana na podstawie WIBOR 6M, który gwarantuje sześć miesięcy bez zmiany oprocentowania.
Kto ustala stawki WIBOR?
GPW Benchmark, spółka działająca przy Giełdzie Papierów Wartościowych, odpowiedzialna jest za obliczanie wskaźnika WIBOR. Spółka ta codziennie odpytuje banki biorące udział w fixingu (czyli ustalaniu wysokości wskaźników) o to, jakie proponują stawki. Następnie wyliczana jest wartość uśredniona ze wszystkich złożonych ofert – po odrzuceniu skrajnych wartości – dwóch najwyższych i dwóch najniższych.
Dlaczego WIBOR ciągle rośnie?
Wysokość wskaźnika WIBOR ciągle rośnie, ponieważ Rada Polityki Pieniężnej (RPP) regularnie podnosi stopy procentowe, obowiązujące w Narodowym Banku Polski (NBP). Ich podwyższani powoduje wzrost wskaźnika referencyjnego i zwiększenie kwoty rat kredytowych.
Ile wynosi aktualny WIBOR 3M i WIBOR 6M
Aktualne stawki WIBOR są publikowane każdego dnia roboczego na stronie internetowej administratora stawek międzybankowych, spółki GPW Benchmark.
- WIBOR 3M - 7,12 %
- WIBOR 6M - 7,41 %
Likwidacja WIBOR jako element tarczy dla kredytobiorców
Rząd zapowiedział pakiet pomocy dla kredytobiorców. To szeroki i całościowy program wsparcia osób dotkniętych trudnościami w spłacie kredytów hipotecznych. Jest to reakcja na wzrost stóp procentowych, który sprawił, że raty urosły co najmniej o kilkaset złotych.
Proponowane rozwiązania obejmują trzy podstawowe formy pomocy:
- wakacje kredytowe 2022 i 2023,
- wprowadzenie zamiennika dla stawki WIBOR,
- zwiększenie Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.
Czytaj też: Wakacje kredytowe - czy warto skorzystać?
Koniec WIBOR - co to oznacza dla właścicieli kredytów
Rządowy program wsparcia kredytobiorców przewiduje m.in. wprowadzenie od 2023 r. nowego wskaźnika oprocentowania kredytu w miejsce WIBOR. Zastąpić ma go inna stawka, która z założenia ma lepiej odpowiadać realiom rynkowym i być niższa, co powinno przełożyć się na mniejsze raty. Dzięki likwidacji WIBOR-u i wprowadzeniu nowego, korzystniejszego oprocentowania kredytów w kieszeniach kredytobiorców pozostaną dodatkowe środki. Likwidacja wskaźnika WIBOR przyniesie efekt w postaci spadku wysokości rat kredytobiorców, w sumie o ok. 1 mld złotych.
Wskaźnik WIBOR pozostaje wyższy w stosunku do stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej. Dzieje się tak, ponieważ banki, ustalając wysokość oprocentowania pożyczek między sobą, wkalkulowują w koszt pieniądza ryzyko wzrostu stóp procentowych. Ponieważ dziś jest ono wysokie, to WIBOR był w kwietniu o średnio ok 1,5 pkt proc. wyższy od stóp procentowych. Wskaźnik oparty o oprocentowanie depozytów krótkoterminowych byłby bliższy poziomowi aktualnych stóp procentowych ustalanych przez RPP, co tym samym zmniejszyłoby wysokość rat kredytów hipotecznych.
GPW Benchmark, spółka należąca do Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, która administruje stawką WIBOR, przeprowadziła konsultacje z sektorem bankowym w sprawie propozycji wskaźnika. GPW Benchmark jako potencjalne zamienniki WIBOR zaproponowała 3 nowe wskaźniki transakcyjne WIRD (Warszawski Indeks Rynku Depozytowego), WIRF (Warszawski Indeks Rynku Finansowego) i WRR (Warsaw Repo Rate). Przeprowadzono konsultacje branżowe mające doprowadzić do wyboru najodpowiedniejszego.
Wskaźnik WIRF zamiennikiem WIBOR-u
Sektor bankowy jako zamiennik dla WIBORu widziałby Warszawski Indeks Rynku Finansowego – wynika z konsultacji publicznych przeprowadzonych przez GPW Benchmark. Większość spośród 25 odpowiedzi udzielonych w trakcie konsultacji publicznych pochodzi z sektora bankowego. Z tego 16 głosów zostało oddanych na Warszawski Indeks Rynku Finansowego.
Jak podaje GPW Benchmark instytucje udzielające odpowiedzi w ramach konsultacji publicznych wskazały, że w przypadku WIRF cenią sobie m.in. zasób informacji mierzonych wolumenem transakcji (24 proc. odpowiedzi), podobieństwo rynku referencyjnego do tego, który był mierzony przy liczeniu WIBID i WIBOR (23 proc. odpowiedzi) oraz adekwatność i strukturę rynku referencyjnego dla indeksu, czyli jego cechy pozwalające stwierdzić jego trwałość i stabilność (24 proc. odpowiedzi).
Do wskaźnika WIBOR odwołuje się w Polsce większość portfela kredytowego, w tym między innymi znaczna część kredytów hipotecznych dla klientów detalicznych. Problem zmiany istniejących umów oraz zawieranie nowych z wykorzystaniem innego wskaźnika budzi więc wiele emocji. Ma też wymierne konsekwencje zarówno dla domowych budżetów, jak również dla bilansów przedsiębiorstw i banków.
Kiedy WIBOR zniknie z umów kredytowych?
Według GPW Benchmark data 1 stycznia 2023 r. jako moment zastąpienia WIBOR-u innym wskaźnikiem jest bardzo trudna do utrzymania, bo do tej zmiany nie będą przygotowane instytucje finansowe, które np. dokonują rozliczeń transakcji na instrumentach pochodnych.
Zgodnie z ustawą, której celem jest wsparcie kredytobiorców (nad którą obecnie pracuje Senat), od 1 stycznia 2023 r. wskaźnik WIBOR, będący podstawą do obliczania oprocentowania kredytów hipotecznych, zostanie zastąpiony innym wskaźnikiem. Z ustawy wynika, że jeśli nie zostanie wskazany zamiennik WIBOR-u, nowym wskaźnikiem będzie liczona przez NBP stawka POLONIA.
