Przydomowa oczyszczalnia ścieków - najważniejsze kryteria wyboru
Tylko dobrze dobrana oczyszczalnia ścieków jest w stanie należycie spełnić swoje zadanie. Przy wyborze należy brać pod uwagę wiele elementów, ale przede wszystkim liczbę osób, które będzie obsługiwała, wielkość działki i poziom wód gruntowych. Wiele jak zwykle zależy także od możliwości finansowych inwestora.
Autor: archiwum muratordom
Ile osób – tyle ścieków
Liczba użytkowników decyduje o ilości ścieków dopływających do oczyszczalni, czyli o jej wielkości. Określa się ją za pomocą dwóch wskaźników – tak zwanej przepustowości( m³/dobę) lub równoważnej liczby mieszkańców (RLM), czyli liczby osób, którą może obsługiwać oczyszczalnia. Do ustalenia przepustowości przyjmuje się, że ilość ścieków odprowadzanych z gospodarstw domowych jest równa ilości zużytej wody, a ta (według wytycznych do projektowania instalacji sanitarnych) w domach jednorodzinnych z pełnym wyposażeniem sanitarnym wynosi 150-160 l na mieszkańca na dobę.
Mała lub duża działka
W oczyszczalni zachodzą procesy biologiczne, które mogą niekorzystnie wpływać na inne obiekty na działce, na przykład na studnię, a konkretnie czerpaną z niej wodę. Z tego powodu między oczyszczalnią a tymi obiektami muszą być zachowane wymagane odległości. Trzeba ich przestrzegać nie tylko na własnej działce, ale także uwzględnić obiekty na działkach sąsiednich. Ten warunek bywa niekiedy trudny do spełnienia i może zmusić inwestora do rezygnacji z budowy oczyszczalni, gdy działka jest bardzo mała. Najwygodniej jest wtedy, gdy teren jest uzbrojony w sieć wodociągową (tabela 1).
Grunt dobrze lub słabo przepuszczalny
Przepuszczalność gruntu odpowiada za możliwość rozsączania w nim ścieków i ma decydujące znaczenie przy wyborze rodzaju oczyszczalni. Jeśli grunt jest słabo przepuszczalny (glina, iły) i oczyszczone ścieki są przez niego zatrzymywane albo zbyt dobrze przepuszczalny (skała wapienna, żwir) i ścieki przepływają przez niego za szybko, aby się należycie oczyścić, może być problem z wybudowaniem oczyszczalni z drenażem. Czasem wystarczy wymienić go na dobrze przepuszczalny (co jednak znacznie podnosi koszt budowy), ale może się też zdarzyć, że trzeba będzie wybrać inny rodzaj oczyszczalni, zwykle również droższy.
Przydatność gruntu do rozsączania można wstępnie sprawdzić samodzielnie, wykonując tak zwany test perkolacyjny. Ostatecznie jednak rodzaj gruntu i warunki wodne na działce powinien ocenić geotechnik i sporządzić pisemną opinię dotyczącą możliwości wybudowania oczyszczalni.
Poziom wód gruntowych
Podobnie jak przepuszczalność gruntu ma istotny wpływ na możliwość wykonania drenażu i jego późniejszą eksploatację. Aby drenaż rozsączający zapewniał dostateczne oczyszczenie ścieków, należy zachować jego minimalną wymaganą odległość od wody gruntowej (co najmniej 1,5 m od dolnej ścianki rury drenażowej). Jej poziom jest zmienny w ciągu roku, więc dla pewności trzeba wziąć pod uwagę najwyższy.
Gdzie odprowadzać oczyszczone ścieki?
Poza wymienionymi warunkami należy jeszcze ustalić, czy ścieki z domowej instalacji da się odprowadzać grawitacyjnie, czy też konieczna jest przepompownia oraz dokąd można je będzie usunąć, kiedy zostaną oczyszczone. Odbiornikami mogą być na przykład grunt, rów melioracyjny czy pobliska rzeka. Najczęściej są to głębsze warstwy gruntu, ale ścieki opuszczające oczyszczalnie roślinne znane z doskonałych efektów oczyszczania mogą również zasilać oczko wodne z rybami albo być używane do podlewania ogrodu.
Można także odprowadzać oczyszczone ścieki do studni chłonnej z tworzywa sztucznego lub z betonowych kręgów, wokół której układa się warstwy filtracyjne z piasku i ze żwiru. Ścieki przedostają się do nich przez otwory w dolnej części ścian studni.
Prawo wodne zezwala właścicielowi gruntu bez specjalnego pozwolenia odprowadzać oczyszczone ścieki do wód powierzchniowych lub do ziemi, jeżeli jest ich nie więcej niż 5 m³/dobę. Informacje o możliwości odprowadzania oczyszczonych ścieków do odbiorników powierzchniowych można uzyskać w wydziale ochrony środowiska.
W zasadzie do każdych warunków gruntowo-wodnych można dobrać odpowiednią oczyszczalnię, jednak w skrajnych przypadkach koszt budowy i opłacalność rozwiązania mogą być nie do zaakceptowania przez inwestora (tabela 2).
