Dachówki płaskie. Poznaj ten rodzaj dachówek zakładkowych
Dachówki płaskie wyróżniają się prostotą. Na połaci pokrytej dachówkami płaskimi zakładkowymi panuje porządek. Takie wykończenie dachu to propozycja dla miłośników solidnych, nowoczesnych form.
Autor: Piotr Mastalerz
Płaska dachówka najlepiej wygląda na prostych dachach o spadku powyżej 25º
Dachówka zakładkowa płaska z wierzchu ma równą, płaską powierzchnię, a po drugiej stronie zamki służące do mocowania do łat. Jej formę wzorowano na karpiówce, która również jest dachówką o płaskiej powierzchni. Jest natomiast bardziej funkcjonalna od karpiówki – dzięki zamkom zrobione z niej pokrycie jest bardzo szczelne. Zakładkowa płaska jest też o wiele większa od karpiówki. Na ułożenie 1 m2 połaci dachu potrzeba jej od dziesięciu do kilkunastu sztuk. Szybciej i łatwiej się ją montuje.
Wzór krycia dachówkami płaskimi. To ma znaczenie!
Krycie można wykonać na mijankę, czyli z przesunięciem dachówek w kolejnych rzędach, lub bez przesunięcia, układając je tak, żeby połączenia między dachówkami znajdowały się w jednej linii od okapu do kalenicy.
Przy ambitnych realizacjach dla inwestora o wysublimowanym guście doświadczony dekarz może pokusić się o wykonanie krycia „na dziko”, to znaczy z dowolnym (przypadkowym) przesunięciem dachówek w kolejnych rzędach. W takiej realizacji nie stosuje się dachówek skrajnych (szczytowych). Na szczytach wykonuje się na przykład obróbkę blacharską. Oczywiście tak samo można wykonać szczyty w pozostałych rodzajach krycia. Takie rozwiązanie jest dość popularne w budynkach o nowoczesnej formie, szczególnie na dachach bez wysuniętych szczytów.
Dachówki płaskie - na jaką połać?
Dachówki najlepiej wyglądają na dachach o kącie nachylenia 25-28º, a nawet większym. W przypadku większości dachówek zakładkowych płaskich minimalne nachylenie połaci dachu to 25º. Przy mniejszym nachyleniu dachu (22º) zalecane jest deskowanie, przy zupełnie małym (poniżej 18º) pokrycie wodoszczelne typu papa lub wodoszczelna membrana zgrzewana albo podklejana. Dachówki zakładkowe zawsze nachodzą jedna na drugą. Im dach jest bardziej płaski, tym zakładki są większe. Jednak w przypadku dachówek betonowych ze względu na ich budowę (zamek z jednej strony) przy zmniejszaniu kąta nachylenia dachu – aby zachować jego szczelność – zakładki muszą być naprawdę duże, co powoduje większe zużycie dachówek na 1 m2.
Czytaj też:
- Modne szare dachy. Przegląd materiałów na szary dach
- Luksusowe okna połaciowe - parametry i ważne cechy
- Montaż okien dachowych - uwaga na błędy
- Płaska szara dachówka. Na jaki dach? Jakie wzory i rozmiary?
Płaskie dachówki ceramiczne
Są mieszaniną gliny, iłów i wody. Wypala się je w temperaturze ponad 1000ºC lub jeszcze wyższej – takiej, w jakiej wytwarza się klinkier. Produkcja polega na wypalaniu gliny, która w piecu kurczy się nawet o 30%. Powoduje to jej deformację. Nigdy nie jest ona idealnie równa. W glinie formowanie zamków jest łatwe. W dachówce ceramicznej płaskiej masz (tak jak w każdej innej dachówce zakładkowej) dwa wysokie i rozbudowane zamki boczne oraz jeden górny, co również zapewnia jej bardzo dobrą szczelność. Od spodu są też żebra wzmacniające, których nie mają dachówki cementowe. Dachówki ceramiczne po wypaleniu mają naturalną powierzchnię wypalonej gliny. Wygląda ona szlachetnie, ale jest porowata i chłonie brud. Aby uzyskać większą gładkość oraz nadać im kolor, są często angobowane (przed wypaleniem powlekane mieszanką iłów oraz tlenków żelaza) lub szkliwione (po wypaleniu pokrywane mieszanką z dodatkami tworzącymi szkliwo i ponownie wypalane). Niektóre są również barwione w masie.
Płaskie dachówki cementowe
Te są zrobione z piasku, cementu, wody i pigmentów tlenku żelaza. Są utwardzane w temperaturze zaledwie 60ºC. Mieszanką cementową wypełnia się formy i suszy ją aż do całkowitego odparowania wody. Dzięki temu jest idealnie równa i szczelna. Dachówki cementowe mają jednak zamek tylko po jednej stronie i jest on stosunkowo płaski. Niektóre mają na górze zapory przeciwwodne poprawiające ich szczelność. Aby osiągnąć wytrzymałość zgodną z normą, niektóre dachówki cementowe mają zróżnicowany przekrój – w środku są nieco grubsze, a po bokach cieńsze. Aby osiągnąć pożądane kolory dachówek, beton jest barwiony w masie. Jego porowatej powierzchni nadaje się gładkość, pokrywając dachówki lakierem akrylowym lub powłoką z warstwą wygładzającą (technologia Cisar) albo odbijającą część promieniowania cieplnego (technologia Protegon), dzięki czemu dach mniej się nagrzewa. Malowane dachówki betonowe mają tę zaletę, że można je po wielu latach użytkowania odnowić – pomalować.
Dachówki płaskie - idealne pod kolektory
Z takimi dachówkami korzystnie wyglądają urządzenia służące do pozyskiwania energii, których coraz więcej montuje się na dachach. Łatwiej je wizualnie dopasować do płaskiej, równej powierzchni dachówek płaskich niż do wypukłych i pofalowanych tradycyjnych wzorów. Najlepsze rezultaty można uzyskać, łącząc ciemną dachówkę z płaskimi kolektorami lub dachówkami fotowoltaicznymi albo termalnymi. Podstawowa różnica między takimi urządzeniami a powszechnie już stosowanymi panelami montowanymi na wspornikach wystających ponad dach polega na tym, że takie specjalne dachówki łączą się ze zwykłymi za pomocą zamków, tworząc jedną płaszczyznę.
Układanie dachówek płaskich zakładkowych
Można układać je na dwa sposoby:
- tradycyjnie - czyli jedna nad drugą – na dachu tworzy się wówczas wzór szachownicy.
- na mijankę - czyli z przesunięciem o połowę (przy tym wzorze są przydatne dachówki połówkowe oferowane jako część linii dachówek płaskich).
W przypadku ceramiki sposób ułożenia nie wpływa na szczelność dachu. Przy cementowych niektórzy producenci zalecają układanie na mijankę, a przy układaniu w szachownicę nakazują zwrócenie uwagi na szczelność dachu i dodanie do warstw deskowania lub nawet izolacji. Gdy decydujesz się na taki układ dachówek, inspektor nadzoru lub kierownik budowy musi dobrać odpowiednie uszczelnienie, biorąc pod uwagę długość krokwi, wielkość połaci i jej nachylenie. Ryzyko wpłynięcia wody pod zamek dachówki wzrasta przy długich krokwiach. Więźba pod pokrycie z dachówek zakładkowych (w płaszczyźnie prostopadłej do połaci) powinna być idealnie równa, krokwie nie mogą być zapadnięte. Cieśla musi je dokładnie ustawić. Jeżeli nie są równe, ekipa dekarska wyrówna płaszczyznę łatami. Dachówki płaskie położone na krzywym podkładzie będą odstawać i nie dadzą pożądanego efektu prostych linii.
Szczelne styki przy pokryciu z dachówek płaskich
Takie elementy dachu jak okna połaciowe, wyłazy dachowe i kominy powinno się obrabiać na tzw. nokach. Noki to elementy z blachy, które układa się pod każdym rzędem dachówek. Pozwalają doprowadzić dachówki do krawędzi bez widocznej obróbki. Podobnie rzecz się ma z obróbkami ścian bocznych, na przykład lukarenek. Takie wykonanie to gwarancja doskonałej estetyki oraz bardzo dobrej szczelności połączeń bez konieczności stosowania nietr wałych uszczelek z gąbki.
Natomiast obróbkę kosza można wykonać na dwa sposoby: jeden to tradycyjnie na nokach, dr ugi to imitacja kosza na nokach. W tej drugiej wersji dachówki są również docinane na styk, ale pod nimi jest jednolita blacha koszowa uszczelniona uszczelką z gąbki, najlepiej z samoformującej się, zwanej potocznie puchnącą.Powszechnie stosowaną formą wykonania kosza, choć mniej estetyczną i mniej szczelną, jest cięcie dachó - wek w koszu z pozostawioną wolną przestrzenią ukazującą blachę koszową.
Dbając o wysoką estetykę wykonania, w przypadku powłoki innej niż tradycyjny kolor dachówki, wszystkie cięte a widoczne krawędzie dachówek powinny być zamalowane w kolorze zbliżonym do koloru powłoki (nie dotyczy to dachówek barwionych w masie).
Dachówki płaskie - jakie akcesoria?
W przypadku większości dachówek płaskich akcesoria (dachówki szczytowe, połówkowe, wentylacyjne, odpowietrzające, gąsiory, trójniki itp.) montuje się analogicznie jak w innych typach dachówek zakładkowych. Ważne jest zapewnienie wentylacji pod pokryciem. Powierzchnia wentylacyjna wynosi minimum 50 cm2 na 1 m gąsiora. W niektórych typach dachówek betonowych płaskie gąsiory są mocowane w specyficzny sposób – na styk. Powoduje to konieczność lepszego doszczelnienia miejsca łączenia. Producenci tych dachówek w wytycznych do montażu gąsiorów zalecają stosowanie odpowiednich uszczelek, klamer, blach lub taśm uszczelniająco-wentylacyjnych. Kalenica dachu utworzona z gąsiorów ułożonych na styk tworzy równą płaską linię. Nie widać na niej ząbków charakterystycznych dla niektórych typów gąsiorów ceramicznych nachodzących jeden na drugi.
