Impregnacja drewna w ogrodzie. Czym impregnować drewno ogrodowe?
Drewno jest chętnie jest wykorzystywane do budowy ogrodzeń, altan, pergoli, podestów i wielu innych elementów architektury ogrodowej. Impregnacja drewna jest konieczna, aby pozostawało ono w dobrym stanie wiele lat. Czym i jak impregnować drewno na zewnątrz?
Autor: Szymon Starnawski / Grupa Murator
Impregnacja drewna krok po kroku. Wideo #MuratorOgroduje
Spis treści
- Czym najlepiej impregnować drewno na zewnątrz?
- Impregnacja drewna krok po kroku
- Impregnaty barwiące
- Jak zabezpieczyć elementy drewniane zakopywane w ziemi?
Do budowy ogrodowych elementów najczęściej wykorzystujemy drewno sosnowe, które niezabezpieczone, wystawione na ciągłe działanie słońca i deszczu, już w ciągu kilku lat może ulec rozkładowi. Dlatego należy je zaimpregnować.
Czym najlepiej impregnować drewno na zewnątrz?
Drewno, które nie zostało fabrycznie zaimpregnowane ciśnieniowo, musimy koniecznie sami zabezpieczyć przed wilgocią, słońcem, grzybami i owadami. Możemy w tym celu zastosować jeden z wielu rodzajów impregnatów lub olejów do drewna, a następnie pokryć je odpowiednim lakierem transparentnym, czyli takim, przez który widać rysunek słojów. Można też na elementy drewniane – po zastosowaniu impregnatów – nanieść farbę kryjącą. Ponieważ jednak uniemożliwia ona oddychanie drewna i odprowadzanie nadmiaru wilgoci na zewnątrz – skraca jego trwałość.
Poza tym szkoda tak szlachetny materiał, jakim jest drewno, ukryć pod jednorodną warstwą farby. Niektóre środki do impregnacji zawierają domieszki wosku. Tworzą one wodoodporną, szlachetnie wyglądającą powłokę, która sprawia, że nawet niedokładnie oszlifowane drewno ma równą i gładką powierzchnię.Na rynku dostępne są impregnaty oraz lakiery i lakierobejce w dwóch rodzajach – wodne i rozpuszczalnikowe, zależnie od tego, jakiego rodzaju rozcieńczalnik został zastosowany do produkcji preparatu.
- Impregnaty. Zawarte w nich substancje zapobiegają rozwojowi pleśni i innych grzybów oraz owadów. Zabezpieczają też drewno przed nadmiernym wchłanianiem wilgoci. Niektóre preparaty zawierają dodatkowo substancje zabijające insekty oraz likwidujące ogniska zapalne, więc mogą być stosowane do jednoczesnego zabezpieczania i leczenia zainfekowanego już drewna. Impregnaty można stosować wyłącznie na drewno surowe, niczym wcześniej niemalowane. Wyjątek stanowi drewno impregnowane ciśnieniowo. Zabezpieczone impregnatem drewno należy pokryć preparatem do dekoracji: lakierem lub lakierobejcą.
- Impregnaty koloryzujące. Oprócz tego, że chronią, zawierają także barwniki, które pochłaniają promienie UV i jednocześnie zabezpieczają drewno przed szarzeniem. Można nimi zabarwić drewno na jeden z drewnopodobnych kolorów, ale z widocznym rysunkiem słojów. Stosuje się je na drewno surowe, po impregnacji ciśnieniowej, i na drewno nasączone już impregnatem.
- Lakierobejce. Tworzą na powierzchni mocną, transparentną powłokę z połyskiem, zabezpieczającą drewno przed wilgocią, a dzięki zawartym w nich pigmentom – także przed szkodliwym działaniem promieni UV. Zazwyczaj jednak nie zabezpieczają drewna przed chorobami i szkodnikami. Lakierobejce z dodatkiem substancji chroniących przed biologiczną degradacją można stosować jako jedyną ochronę drewna, ale zazwyczaj traktuje się je jako powłokę dekoracyjną.
- Lakiery. Tworzą mocną powłokę chroniącą drewno przed wilgocią. Niektóre zawierają filtry zabezpieczające przed szkodliwym wpływem promieni UV. Wzmacniają naturalny rysunek słojów. Dostępne są preparaty bezbarwne lub w kolorach drewnopodobnych. Lakiery bezbarwne można stosować na zewnątrz wyłącznie do rozjaśniania zabarwionego już drewna.
- Oleje. Wytwarza się je na bazie oleju roślinnego. Zabezpieczają drewno przed nadmiernym wchłanianiem wilgoci, a co za tym idzie – przeciwdziałają jego rozsychaniu się i pękaniu. Odświeżają również powierzchnie malowanych elementów i zabezpieczają je przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Drewno zabezpieczone wyłącznie olejem powinno być nim malowane każdego roku na wiosnę.
Jaki impregnat do drewna na zewnątrz najlepszy? Czym najlepiej zabezpieczyć drewno?
Impregnacja drewna krok po kroku
Do impregnacji nadaje się tylko drewno suche i obrobione.
- Powierzchnie przed malowaniem trzeba zeszlifować, a ewentualne pęknięcia, ubytki i szpary wypełnić szpachlówką. Po nałożeniu impregnatu nie powinno się już bowiem szlifować powierzchni.
- Powierzchnia przeznaczona do malowania powinna być czysta, sucha i odtłuszczona rozcieńczalnikiem odpowiednim do rodzaju impregnatu: wodą z dodatkiem detergentu, gdy stosujemy impregnaty wodne, lub rozcieńczalnikiem ftalowym przy impregnatach rozpuszczalnikowych.
- Impregnaty i lakiery najlepiej nanosić pędzlem lub wałkiem – wzdłuż słojów. Impregnacja metodą natryskową jest mniej skuteczna, ponieważ do drewna dociera mniej środka impregnującego niż przy nanoszeniu pędzlem, a duża jego ilość jest rozpylana w powietrzu. Z kolei zanurzeniowa metoda impregnacji, czyli moczenie elementów drewnianych w pojemniku z impregnatem, jest dobra tylko do zabezpieczania dużej liczby niewielkich elementów. Ale i wtedy jest to dość kłopotliwe, ponieważ zużywa się bardzo dużo środka impregnującego, który trzeba będzie zutylizować.
- Prace powinno się przeprowadzać podczas ciepłej (15-25 st. C) i suchej pogody. Duża wilgotność powietrza i niska temperatura wydłużają czas schnięcia preparatu.
- Każdą nakładaną powłokę powinno się pozostawić do wyschnięcia na minimum sześć godzin. Najlepiej jednak odczekać do następnego dnia.
Wszystkie środki do impregnacji powinny mieć atest PZH, ważne dokumenty potwierdzające zgodność z normą lub aprobatą techniczną. Wszelkie prace należy wykonywać w gumowych rękawicach i ubraniu ochronnym. Resztek impregnatów w żadnym razie nie można wylewać do kanalizacji.
Impregnaty barwiące
Wprawdzie impregnaty barwiące mają działanie podobne do lakierów czy lakierobejcy i można by było poprzestać tylko na jednym środku, ale dla pełnego i długotrwałego zabezpieczenia drewna w ogrodzie lepiej zastosować podwójną ochronę. Najlepiej jest najpierw położyć 1-2 warstwy impregnatu lub impregnatu barwiącego, a następnie jako wykończenie lakier lub lakierobejcę. Powinniśmy się trzymać zasady, że zarówno środek gruntujący, jak i nawierzchniowy są tej samej marki, i stosować się ściśle do zaleceń umieszczonych na opakowaniu.
Jak zabezpieczyć elementy drewniane zakopywane w ziemi?
Jeśli drewno nie było zaimpregnowane ciśnieniowo, to ten jego fragment, który ma tkwić w ziemi, można zabezpieczyć płynnymi masami bitumicznymi. Należy jednak pamiętać, że ta ochrona nie jest w pełni skuteczna. Z czasem drewno, a co za tym idzie – również bitumiczna powłoka popękają i ochrona ta stanie się nieszczelna.Poza tym płynne masy bitumiczne są toksyczne, więc najlepiej ograniczać ich stosowanie do minimum, a podczas pracy zachować szczególną ostrożność.
Przeczytaj też:
Konserwacja drewna - jak konserwować drewniane meble ogrodowe i elementy małej architektury?