Jak ochronić wnętrze domu przed przegrzaniem? Żaluzje, markizy tarasowe, rolety okienne
Montujemy w domach bardzo wielkie okna, czasem całe ściany są przeszklone. Warto zastosować na nich przesłony zewnętrzne, takie jak żaluzje czy rolety okienne, żeby móc kontrolować ilość światła wpadającego do wnętrz oraz ograniczyć ich przegrzewanie się latem. Pomyślmy zawczasu o takim wyposażeniu domu, bo niektóre rozwiązania najlepiej jest zaplanować już podczas budowy.
Autor: Andrzej Szandomirski
Markiza to modny i atrakcyjny sposób zacienienia tarasu i wnętrz obok niego. Markiza ręczna o wymiarach 3 x 2 m kosztuje z kasetą 3000-4000 zł, a bez niej mniej więcej 2000 zł.
Decyzję, czy chcemy montować przesłony zewnętrzne na oknach, najlepiej podjąć już podczas projektowania domu. Można wtedy przygotować rozwiązania, które będą najładniejsze i najwygodniejsze. Na przykład zaplanować żaluzje przesuwne lub okiennice, które mają duże znaczenie dla wyglądu elewacji. Jeśli uwzględnimy w projekcie odpowiednie nadproże z kasetą na roletę, zostanie to zrealizowane w trakcie budowy konstrukcji domu, a później rolety zostaną estetycznie zamontowane.
Żeby zamocować dużą markizę na tarasie albo żaluzje przesuwne, dobrze jest wcześniej przygotować mocne kotwy przytwierdzone do muru nośnego. Jeśli przesłony będziemy chcieli zastosować w domu z wykończoną elewacją, też jest to możliwe, ale w niektórych wypadkach efekt estetyczny może być gorszy. Bez problemu możemy zamocować okiennice lub markizy pionowe do ram okna. Przesłony można też przytwierdzić do ściany przy oknie, jednak wtedy wymaga to mocowania przez ocieplenie. Trzeba to robić bardzo starannie, żeby nie uszkodzić termoizolacji. Elementy przytwierdzające muszą być zakotwione w murze nośnym.
Przesłony po zewnętrznej stronie okien mocujemy, żeby zaciemnić pomieszczenia i ograniczyć ich nagrzewanie się. Szyby okienne są materiałem przenoszącym ciepło. Przesłony zamontowane po stronie zewnętrznej nie dopuszczają do nich promieni słonecznych i ciepła, więc mniej się one nagrzewają. Przez okno z wewnętrznymi materiałowymi roletami zaciemniającymi przenika 37% energii, a z zewnętrzną markizą – 4-14%, zależnie od gęstości tkaniny. Zamknięte rolety czy okiennice zmniejszają hałas, wyciszają odgłosy deszczu, wichury, burzy. Taka dodatkowa bariera poprawia właściwości termoizolacyjne okien czy drzwi tarasowych. Montujemy je, myśląc przede wszystkim o lecie, ale zimą zamknięte na noc rolety lub okiennice ograniczają straty ciepła z budynku.
Co dają przesłony zewnętrzne?
Zacieniają wnętrza - praca lub odpoczynek w pokoju, do którego wpada ostre słońce, mogą być po prostu niemożliwe. Dzięki przesłonom zamocowanym na oknach na elewacji albo dachu możemy decydować, ile światła wpada do mieszkania.
Ograniczają nagrzewanie sie pomieszczeń - promienie słońca niosą ciepło. W domu o dużych przeszkleniach konieczne jest zastosowanie przesłon, żeby latem temperatura we wnętrzach nie była zbyt wysoka. Jest to niezbędne zwłaszcza na południowej elewacji i połaci dachu.
Poprawiaja bezpieczeństwo i estetykę - możemy wykorzystać rolety antywłamaniowe, żeby utrudnić dostanie się do domu osobom niepożądanym. Dom z ładnie dobranymi przesłonami wygląda nowocześnie i zyskuje na wartości.
Rolety okienne
Kaseta, do której zwijają się lamelki, może być schowana w ścianie, umieszczona u góry ramy okna lub nad nim na elewacji. Wybór rozwiązania konstrukcyjnego zależy od tego, kiedy chcemy zamocować rolety. Jeśli zostanie to ujęte w projekcie, w czasie budowy nadproża trzeba zainstalować zintegrowaną z nim kasetę nadprożową. Zniknie ona pod ociepleniem lub tynkiem ściany. Istnieją różne warianty kaset nadprożowych dobrane do konstrukcji ściany: jedno-, dwu- lub trójwarstwowej. Musi ona zawierać materiał termoizolacyjny, żeby nie stać się mostkiem wychładzającym ścianę. Jeśli chcemy zainstalować rolety w czasie remontu domu połączonego z wymianą okien, możemy zastosować takie z kasetami podtynkowymi, które montuje się pod istniejącym nadprożem. Musimy dopasować się do grubości istniejącej ściany. Kaseta również powinna być ocieplona, żeby nie powstał mostek.
Możemy także kupić okna zintegrowane z roletą podtynkową. Oba te rozwiązanie powodują zmniejszenie wysokości okien. W istniejącym i ocieplonym domu możemy zamocować rolety z kasetą naścienną lub nadokienną. Tę pierwszą mocuje się nad ościeżem, drugą wewnątrz niego – na górnej ramie okna. Musimy się pogodzić z tym, że będzie je w idać. Możemy t ylko w ybrać kształt i kolor, żeby dopasować je do okien albo elewacji. Wielkość kasety zależy od wysokości rolety i grubości jej płaszcza. Może się zdarzyć, że kaseta zamontowana w ościeżu będzie zasłaniała górny fragment szyb. Wadą tego rozwiązania, zwłaszcza w wersji natynkowej, jest także to, że na kasecie będą zbierać się kurz i brud, a woda deszczowa, rozpryskując się na niej, będzie brudzić elewację. Rolety są w ykonywane z PCW, aluminium lub ze stali. Najtańsze i najprostsze mają lamelki dość cienkie (3-4 mm). Najmocniejsze, najgrubsze – prawie 8 mm. Grubość elementów rolet powinno się dobierać do ich rozmiarów. W małym kuchennym oknie można zastosować te o lżejszej konstrukcji. Duże drzwi tarasowe trzeba osłonić solidniejszą, masywniejszą konstrukcją. W roletach termoizolacyjnych lamelki są wypełnione zwykle pianką poliuretanową.
Antywłamaniowe mają wzmocniony płaszcz, grubsze prowadnice boczne, bolce antywyważeniowe i zamek baskwilowy we wzmocnionej stalowym profilem dolnej listwie płaszcza uniemożliwiający jego podważenie. Rolety można otwierać ręcznie za pomocą paska lub linki albo przekładni korbowej z drążkiem. W dużych oknach rolety są naprawdę ciężkie, ponadto codzienne otwieranie i zamykanie kilku mechanizmów jest uciążliwe. Dlatego warto zastosować napęd elektryczny lub w ostateczności rolety zasilane solarnie. Warto szukać rolet zintegrowanych z moskitierą. Po podniesieniu rolety można opuścić moskitierę, co pozwoli chronić dom przed owadami wlatującymi przez otwarte okno.
Autor: Andrzej Szandomirski
W tym domu rolety zewnętrzne zostały ujęte w projekcie, dlatego kasety, do których zwija się lamele, zostały schowane schowane wewnątrz ściany.
Markizy pionowe - rolety screen
Ciekawym i nowym rozwiązaniem są tkaninowe przesłony pionowe do okien fasadowych. Składają się z kasety, do której zwija się tkaninę, oraz prowadnic bocznych. Są one różnie nazywane przez producentów. W jednych firmach to markizy pionowe, w innych rolety typu screen. Najczęściej montuje się je do ramy okna. Minimalna szerokość ramy okna potrzebna do przykręcenia prowadnic markizy to 25 mm z każdej strony. Dodatkowa prowadnica zespolona umożliwia przymocowanie markizy do ramy pod dowolnym kątem, więc w przypadku szerokości mniejszej niż 25 mm można przykręcić je jednocześnie do ramy (pod kątem) i ościeża. Można je też mocować do wnęki ościeża lub do ściany nad oknem.
Wypełnienie markiz pionowych stanowi dobrze napięta tkanina o wybranym stopniu przezierności (1 albo 10%). Materiał zastosowany na zewnątrz jest wykonany z odpornego na działanie czynników atmosferycznych tworzywa sztucznego powleczonego włóknem szklanym. Markiza nie zaciemnia w pełni pomieszczenia, ale znacznie ogranicza dopływ światła słonecznego. Może pełnić funkcję moskitiery. Te przesłony są produkowane także w wersji elektrycznej lub solarnej. W tych ostatnich na obudowie u góry znajduje się panel fotowoltaiczny zapewniający energię do ich sterowania.
Ciekawą odmianą jest markizoleta, która ma dodatkową belkę poprzeczną i ramiona boczne na wysięgniku. Można ją zagiąć tak, żeby powstał daszek.
Autor: FAKRO
Otwarta markizoleta jest pionowa u góry okna, a niżej tworzy daszek pod kątem 0-90°.
Okiennice
Najłatwiej zamocować je do ramy okna. Minimalna szerokość ramy powinna wynosić 6 cm. Jeśli warstwa ocieplenia ma grubość do 20 cm, można za pomocą specjalnych zawiasów obsługiwać okiennice. Można też zastosować dodatkową opaskę montażową – zabudować wnętrze ościeża lub zrobić ramę na ścianie wokół okna – i do niej przymocować okiennice. Należy pamiętać, że na ścianie ocieplonej opaska albo inne elementy mocujące okiennice powinny być przytwierdzone długimi elementami do muru nośnego. Okiennice mogą mieć skrzydła wypełnione płytami, tak że po ich zamknięciu dopływ światła jest całkowicie odcięty.
Często stosuje się okiennice z wypełnieniem z lamelami ustawionymi pod kątem 45o lub ruchomymi jak w żaluzjach. Wygodnym rozwiązaniem są okiennice z oddzielonym dolnym fragmentem ruchomym, który można otwierać do góry, żeby wpuścić do wnętrza powietrze i nieco światła. Okiennice otwiera się i zamyka korbą albo drążkiem połączonym ze skoblem na ścianie obok okna. Można też zastosować szynę z napędem elektrycznym umocowaną na przykład u góry lub dołu otworu okiennego. Wtedy okiennice można uruchamiać wyłącznikiem umieszczonym na ścianie wewnątrz domu bądź pilotem.
Autor: Piotr Mastalerz
Okiennice najczęściej mocuje się do ramy okna, a otwiera i zamyka ręcznie za pomocą mechanizmu skoblowo-drążkowego. Przydatne są także uchwyty z boku skrzydeł – blokady przeciwwiatrowe.
Żaluzje przesuwne
To alternatywa dla okiennic i tradycyjnych żaluzji. Są zamocowane w szynach prowadzących, więc łatwo można przesuwać nawet duże konstrukcje. Żaluzja ma postać ramy z profili stalowych, aluminiowych lub drewnianych. Po bokach są umocowane poprzeczne lamelki zwykle wykonane z drewna, ale można zastosować też aluminiowe albo z tworzywa sztucznego. Mogą mieć one stały lub regulowany kąt ustawienia. Te ostatnie pozwalają kontrolować ilość światła wpadającego do wnętrza. Na dole i u góry ramy muszą być przytwierdzone wózki jezdne z kółkami łożyskowymi, które będą przesuwać żaluzję po szynach. Prowadnica górna pełni funkcję szyny jezdnej, dolna stabilizuje przesłonę w czasie ruchu i po zatrzymaniu. Są wykonane z profili stalowych lub aluminiowych. Jeśli chcemy obsługiwać je zdalnie, do szyny jezdnej musi być doprowadzone zasilanie oraz trzeba zamontować na niej siłownik.
Żaluzje przesuwne mogą być zamocowane przy oknach na elewacji tak, że obie szyny będą umocowane na ścianie. Na tarasie można zastosować wariant taki, że górna szyna jest na ścianie, a dolna na posadzce tarasu. Szyny powinny być odsunięte kilka centymetrów od podłoża, żeby móc czyścić je i ich otoczenie. Szczególnie mocnego zamontowania wymaga szyna nośna dźwigająca ciężar paneli z lamelkami. Podczas budowy domu trzeba przytwierdzić do muru nośnego stalowe kotwy o długości uwzględniającej grubość układanego później ocieplenia. Przy szynie dolnej, zwłaszcza ułożonej na posadzce tarasu, warto zainstalować kabel grzejny, żeby zapobiec gromadzeniu się w niej zimą lodu.
Żaluzje można zamontować na oknach dowolnego kształtu, także tych, do których nie ma dostępu, wysoko na elewacji przeszklonej w całości. W tej pozycji sprawdzą się żaluzje, w których można zdalnie sterować ustawieniem lameli.
Autor: Andrzej T. Papliński
Nowoczesna wersja okiennicy – ruchoma zewnętrzna żaluzja przesuwana na okno dzięki prowadnicom zamontowanym na elewacji.
Markizy
Jeśli już podczas budowy domu wiemy, jaką markizę będziemy chcieli kupić, w wyznaczonych miejscach do muru nośnego nad tarasem można zamocować solidne kotwy. Nie powinny być one mocowane zwykłymi kołkami montażowymi, lecz specjalnymi kotwami metalowymi lub chemicznymi polecanymi przez producenta. Markizy można zainstalować także w już w ocieplonym domu. W termoizolacji trzeba wyciąć wtedy otwory i zamocować w ścianie konstrukcyjnej metalowe profile do montażu markizy.
Autor: Andrzej Szandomirski
Taras tego domu był częściowo zacieniony dzięki ramie architektonicznej zaprojektowanej wokół przeszklenia. Jednak w słoneczne dni nie była to wystarczająca ochrona.
Można też wstawić tu bloczki z twardego i wytrzymałego materiału, na przykład silikatowe, i do nich przytwierdzić markizy. Po montażu otwór wokół punktów mocowania należy wypełnić materiałem termoizolacyjnym, pokryć siatką zbrojącą zagruntowaną masą szpachlową i tynkiem. Markizy mogą zacieniać cały taras z drzwiami i oknami, które na niego wychodzą. W ten sposób ograniczają też nagrzewanie się pomieszczenia za nimi. Stopień zacienienia zależy od wielkości przesłony (wysięg do 4 m i szerokość do 7 m) oraz gęstości tkaniny.
Markizy składają się z wałka z nawiniętą tkaniną oraz prowadnic, zwykle łamanych. Po tych ramionach rozwija się materiał osłony. W pozycji zamkniętej całość chowa się do kasety lub półkasety umocowanej na ścianie. Są tańsze markizy bez kasety, w których materiał zwija się na wałek i ten pozostaje przysunięty do belki montażowej na ścianie. To ostatnie rozwiązanie można wykorzystać, jeśli markiza zostanie zamontowana pod daszkiem balkonu albo będzie demontowana po sezonie. Żeby nie zniszczył jej deszcz i śnieg, po sezonie można zwiniętą markizę owinąć folią. Tkanina markizy może być impregnowana przed wodą, brudem oraz pleśnią. To ważne, ponieważ bywa, że te przesłony są zwijane na mokro.
Markizy obsługuje się ręcznie (korbą bądź taśmą), za pomocą wyłącznika elektrycznego albo pilota. Największym zagrożeniem dla tej przesłony jest wiatr, zwłaszcza boczny. Płat tkaniny wydęty wiatrem działa jak żagiel. Nagły podmuch może ją porwać albo wyrwać z muru. Dlatego ważne są mocna konstrukcja nośna i stabilne zamocowanie przesłony. W wietrznej okolicy dobrze jest kupić markizę najwyższej (trzeciej) klasy odporności na wiatr. Razem z markizą elektryczną warto zamontować czujnik wiatru, który zamknie ją, gdy zacznie wiać, lub słońca i wiatru rozwijający markizę, gdy zaświeci słońce, i zwijający ją w razie pojawienia się silnego wiatru.
