Wykończenie ścian – gdzie zaprawa gipsowa, a gdzie płyty gipsowo-kartonowe?

2009-09-14 2:00

Gips to zdrowy, naturalny surowiec w sam raz nadający się do wykańczania wnętrz. Tworzy mikroklimat przyjazny organizmowi ludzkiemu. Pochłania i przechowuje nadmiar wilgoci. Oddaje go, gdy w pomieszczeniu robi się zbyt sucho. Wybór to albo zaprawa gipsowa, albo płyty gipsowo-kartonowe.

Gipsowe wykończenie – gdzie zaprawę, a gdzie płytę?
Autor: Jan Wajszczuk|KNAUF|Mariusz Bykowski Gipsowe wykończenie – gdzie zaprawę, a gdzie płytę?

Z gipsu robi się zaprawy tynkarskie do układania na mokro, a także płyty do suchej zabudowy. Jednych i drugich można używać do wyrównywania i wygładzania ścian oraz sufitów. Jest jednak między nimi wiele różnic. Poznajmy je więc i wyjaśnijmy wszystkie wątpliwości. Niech nasz wybór między metodą mokrą a suchą nie będzie pochopny.

Tynk gipsowy Okładzina z płyt g-k
  • jest tani i wydajny;
  • wymaga starannego przygotowania podłoża;
  • układa się go prosto, choć mozolnie;
  • prace nie należą do czystych;
  • ma dość dobrą trwałość i wysoką odporność na uszkodzenia;
  • łatwo dzięki niemu uzyskać estetyczny wygląd ścian;
  • nie nadaje się do pomieszczeń mokrych;
  • ma mniejszy zakres stosowania niż płyty.
  • płyty nie są drogie, lecz ogólny koszt podnoszą wszelkie produkty dodatkowe potrzebne do zrobienia okładziny;
  • nie wymagają aż tak starannego przygotowania podłoża jak tynk;
  • układa się je szybko, ale wymagają dużej wiedzy i praktyki;
  • prace należą do czystych;
  • ich trwałość nie jest aż tak duża jak tynku. Są też podatniejsze na uszkodzenia;
  • trudniej uzyskać estetyczny wygląd ścian;
  • płyty gipsowo-włóknowe i impregnowane płyty gipsowo-kartonowe nadają się do pomieszczeń wilgotnych;
  • mają niemal nieograniczony zakres stosowania.


Gdzie zaprawę gispową, a gdzie płyty gipsowo-kartonowe we wnętrzu?

Jeśli wydaje się nam, że tynk lub zwykłe płyty gipsowo-kartonowe nadają się do wszystkich miejsc w domu, to jesteśmy w błędzie. Jak jest w rzeczywistości?
Są miejsca, w których lepiej położyć tynk gipsowy na mokro, są też takie, gdzie bez płyty ani rusz. Gipsowe tynki i gładzie to w miarę jednolita grupa produktów, których zastosowanie jest identyczne i dość ograniczone. Płyty są sprzedawane w znacznie większym wyborze. Dzięki tej różnorodności nadają się do prawie każdego miejsca w budynku. Pod tym względem przewyższają zaprawy gipsowe.
Tradycyjne wyroby gipsowe nie powinny być stosowane w pomieszczeniach o wilgotności powietrza przekraczającej 70%, zwłaszcza gdy nie ma w nich wyjątkowo sprawnej wentylacji. Gips ma też tę cechę, że powoduje korozję stali. Wszelkiego rodzaju stalowe elementy mocujące (gwoździe, dyble, kątowniki) mające styczność z gipsem powinny być ocynkowane lub w inny sposób zabezpieczone przed rdzą.


Wykończenie ścian wewnętrznych
 

Jeśli są nowe i równe, najlepiej pokryć je 8-10-milimetrową warstwą zaprawy gipsowej. To się bardziej opłaci. Jednak gdy są krzywe lub gdy chcemy docieplić ścianę od wewnątrz, lepiej jest użyć płyt gipsowych. Do ściany mocuje się wtedy drewniany lub metalowy stelaż i przykręca do niego płyty. Między płytami a ścianą pozostaje wolna przestrzeń, w której można ukryć przewody instalacyjne. Można też wypełnić ją materiałem termoizolacyjnym. Płyty da się również przytwierdzić do muru klejem gipsowym. Płyty mają ponadto tę przewagę nad tynkiem, że dzięki nim uda się łatwo zabudować wannę, rury, robiąc ekran z rewizją. Umożliwia szybkie dostanie się do zaworów lub innych newralgicznych punktów sieci instalacyjnej.

Wykończenie ścian wewnętrznych - pomieszczenia wilgotne 

Zwykła zaprawa gipsowa i zwykłe płyty nie powinny być stosowane w miejscach o wilgotności przekraczającej 70%. Można tam natomiast kłaść płyty o zwiększonej odporności na wodę (zie­lone) lub płyty gipsowo-włóknowe.

Wykończenie sufitów 

Można je z powodzeniem otynkować zaprawą gipsową. Płyt zaś nie powinno się przyklejać do sufitu, gdyż mogą odpaść i zrobić komuś krzywdę. Można je jedynie przymocować do stelaża zamontowanego do sufitu. Wiąże się to jednak z dodatkową pracą i dodatkowymi kosztami. Zmniejsza się także przez to wysokość pomieszczenia.
Płyty są jednak idealne wtedy, gdy chcemy zrobić sufit na stropie drewnianym lub takim, którego powierzchnia nie jest wystarczająco równa lub gładka. Pod takim sufitem można ukryć wystające ze stropu elementy konstrukcyjne (na przykład podciągi) albo przewody i różne urządzenia instalacyjne.

Wykończenie poddasza i wykonanie ścianek działowych

Zaprawą gipsową trudno jest otynkować skosy poddasza. Trzeba by najpierw przygotować podłoże pod tynk z płyt lub specjalnej siatki (co przestaje być opłacalne). Można tam za to zrobić okładzinę z płyt g-k lub g-w. Płyty przydadzą się też do budowy lekkich ścianek działowych. Wystarczy zmontować metalową bądź drewnianą konstrukcję, wypełnić ją płytami izolującymi akustycznie (z wełny lub włókien drzewnych) i przykręcić do niej dwustronnie płyty.

Wykończenie powierzchni zaokrąglonych

­ Płyty gipsowo-kartonowe­ elastyczne nadają się do obudowywania lekko zakrzywionych powierzchni. Niestety maksymalny kąt ich wygięcia nie jest duży. Nie przydadzą się więc do wykańczania na przykład kolumn o małej średnicy, można je zaś z powodzeniem otynkować na mokro. Jednak gdy przy zabudowywaniu pomieszczeń płytami użyje się dodatkowo półokrągłych profili z metalu lub tworzywa sztucznego, można na przykład zabudować kanciaste narożniki ścian tak, by były zaokrąglone. W podobny sposób można obudować klatki schodowe o okrągłym lub półokrągłym przekroju lub nadać otworom drzwiowym kształt łuku. Z zaprawy gipsowej nie da się zrobić takich rzeczy.