Porównujemy schody drewniane i żelbetowe. Które schody są cichsze, tańsze, bezpieczniejsze?
Schody to dość kosztowna inwestycja. Dlatego dobrze przemyśl ich wybór. Skorzystaj z naszych wskazówek. Porównujemy schody drewniane i żelbetowe. Sprawdź, które schody są bezpieczniesze, cichsze i tańsze. Podpowiadamy, jakie schody sprawdzą się w małym, a jakie w dużym wnętrzu i na jakim etapie budowy trzeba je montować.
Poszczególne kondygnacje domu można łączyć ze sobą na dwa sposoby – wykonując schody żelbetowe lub zamawiając drewniane. Zaletą schodów żelbetowych jest to, że można z nich korzystać już podczas budowy. Wykonane w stanie surowym domu mogą służyć fachowcom wykańczającym wnętrza do swobodnej komunikacji między poziomami domu. Zbudowane na tym etapie nie są bardzo drogie. Później można je wykończyć praktycznie każdym materiałem. Schody drewniane z kolei mogą mieć dowolny kształt, montuje się je w ciągu około dwóch dni, mają estetyczny wygląd i od razu po zamontowaniu można po nich chodzić. Jak widać, wybór nie jest prosty, przyjrzyjmy się więc im z bliska.
Schody żelbetowe
Schody żelbetowe mogą być monolityczne lub prefabrykowane.
Schody monolityczne wykonuje się w całości na budowie z prętów zbrojeniowych oraz betonu o wytrzymałości na ściskanie nie mniejszej niż 20 MPa. Schody prefabrykowane przywozi się na budowę jako gotowe elementy (najczęściej drobnowymiarowe, np. pojedyncze stopnie wspornikowe), które betonuje się w uprzednio przygotowanych specjalnych bruzdach ściennych. Ich elementami nośnymi są belki albo płyty.
Budowa schodów żelbetowych, zwłaszcza tych monolitycznych, musi być zaprojektowana już na etapie stanu surowego, łączy się je bowiem z konstrukcją domu (ze stropu bądź ze ścian trzeba wypuścić dodatkowe zbrojenie, które później należy powiązać ze zbrojeniem płyty biegowej lub belek nośnych schodów). Nawet jeśli adaptację poddasza i budowę schodów odkłada się na później, zbrojenie także musi być przygotowane.
Budowa schodów żelbetowych nie jest zbyt skomplikowana, jednak dość czasochłonna. Po ich wykonaniu trzeba odczekać kilka dni, zanim będzie można na nie wejść, przez pierwsze dwa tygodnie wymagają nawilżania. Trudniej też buduje się schody o skomplikowanych kształtach. Jedne z ważniejszych zalet schodów żelbetowych to ich masywna budowa, duża wytrzymałość oraz ognioodporność.
Schody drewniane
Schody drewniane mają konstrukcję samonośną, nie wymagają dodatkowych przygotowań konstrukcyjnych. Wykonuje się je w zakładzie na indywidualne zamówienie, na które trzeba czekać kilka tygodni. Odpowiednio docięte elementy są przywożone na budowę i tam składane w całość.
Schody z drewna można zaprojektować w dowolnym momencie. Montuje się je najczęściej na etapie prac wykończeniowych – już po ułożeniu posadzek na obu kondygnacjach (w przeciwnym razie drewno mogłoby chłonąć wilgoć technologiczną).
Schodami drewnianymi można zastąpić schody żelbetowe bez dodatkowych obliczeń konstrukcyjnych. Drewno dobrze sprawdza się w konstrukcjach krętych, opartych na słupach nośnych lub w schodach modułowych.
Po pierwsze - dopasowanie schodów
Schody żelbetowe zajmują sporo miejsca, najczęściej więc projektuje się je w wydzielonej klatce schodowej lub holu. Wybudowane w niewielkim wnętrzu będą je przytłaczać. Jeśli w domu nie ma klatki schodowej, a hol jest niewielki, najlepiej umieścić je w centralnym miejscu lub przy ścianie większego pomieszczenia.
Schody drewniane, dzięki temu, że zwykle zamawia się je na etapie wykańczania domu, łatwiej dopasować do określonego wnętrza - odpowiednio dobrane np. ażurowe, mogą sprawiać wrażenie lekkich nawet w niewielkiej przestrzeni.
Większość producentów schodów drewnianych dysponuje katalogami z gotowymi projektami, z których możemy wybrać odpowiedni dla nas typ. Nawet jeśli pierwotnie nie planowaliśmy budowy schodów, te drewniane można dostawić w każdym momencie.
Po drugie - bezpieczeństwo schodów
Dzięki prostej, masywnej budowie schody żelbetowe uważa się za bezpieczniejsze niż drewniane. Nawet jeśli są zabiegowe, ich stopnie są dość szerokie.
Schody drewniane, zwłaszcza te ażurowe, są mniej bezpieczne - zbyt dalekie wsunięcie stopy grozi upadkiem. Za bezpieczne uważa się drewniane schody wspornikowe, które są zawsze pełne - z podstopniami.
Schody wykonane z drewna często wykańcza się powłoką lakierniczą, która może powodować, że ich powierzchnia będzie śliska. Wówczas rozwiązaniem jest montaż na stopniach elementów antypoślizgowych, np. listew aluminiowych.
Schody drewniane wykonuje się z drewna litego lub klejonego. Najczęściej stosowane gatunki to buk, jesion, dąb, orzech, brzoza, klon, czereśnia oraz drewno egzotyczne – mahoń, bodo, badi, jatoba i iroko. Drewno powinno mieć gęsto rozmieszczone słoje i wilgotność poniżej 8%. Części konstrukcyjne muszą być wykonywane z drewna pierwszej klasy jakości, natomiast stopnie mogą być z materiału drugiej klasy.
Możliwości wykończenia schodów żelbetowych jest wiele. Te wykonane z betonu architektonicznego, który po związaniu ma bardzo gładką powierzchnię, można w całości pomalować. Jako materiał wykończeniowy możemy zastosować płytki ceramiczne (terakotę lub gres), kamień naturalny (np. granit, marmur, twardy piaskowiec), drewno, aluminium, a także wykładzinę elastyczną lub dywanową. Materiały te można ze sobą zestawiać (innym obłożyć stopnice, a innym podstopnice), dzięki czemu uzyskamy ciekawy efekt i dopasujemy schody do wyposażenia wnętrza. Jeśli chodzi o schody drewniane, to nasze możliwości są ograniczone – zazwyczaj zabezpiecza się je lakierem. W zależności od zastosowanej powłoki można uzyskać różne odcienie drewna, uwidocznić rysunek słojów albo zastosować inny kolor na stopnicach i podstopnicach.
Po trzecie - akustyka schodów
Pusta przestrzeń pod stopniami sprawia, że odgłosy stąpania po schodach drewnianych są bardziej słyszalne niż po schodach żelbetowych.
Należy jednak wziąć pod uwagę bardzo ważny fakt – ponieważ schody drewniane nie są bezpośrednio połączone z konstrukcją domu, drgania szybko ustają i w przeciwieństwie do schodów żelbetowych rozchodzą się jedynie w ich obrębie, nie przenosząc się dalej na strop, podłogę czy ściany.
Schody drewniane mają jednak inną wadę – skrzypienie. Pojawia się ono zazwyczaj po kilku latach użytkowania schodów, które podlegają nieustannej pracy. Jeśli chcemy się ustrzec skrzypienia, warto zdecydować się na schody bez podstopni, na konstrukcji stalowej i bez bezpośredniego łączenia stopni z poręczami i tralkami.
Po czwarte - czas
Schody żelbetowe zwykle betonuje się w ciągu jednego dnia. Kolejne dwa, trzy dni trzeba przeznaczyć na przerwę technologiczną, podczas której beton ulega związaniu. W ciągu tego czasu po schodach nie wolno chodzić. Wykańczanie ich powierzchni można rozpocząć dopiero po rozebraniu deskowania, czyli po mniej więcej dwóch tygodniach.
Schody drewniane montuje się zazwyczaj w ciągu dwóch-trzech dni, a po złożeniu są już gotowe do użytkowania. Długi jest jednak termin oczekiwania na zamówienie. Zwykle trwa to sześć-osiem tygodni. Ponadto niezbędne do zamówienia pomiary można wykonać dopiero po wykończeniu podłóg na parterze i piętrze. Można oczywiście przyjąć teoretyczną grubość posadzki, lecz wówczas będzie istniało ryzyko, że jeśli nie zostanie ona dokładnie ułożona, schody nie będą pasować.
Po piąte - cena schodów
Na koszt schodów żelbetowych składa się ilość zużytego betonu, zbrojenia, deskowania, a także koszt okładziny (czyli materiału wykończeniowego) oraz oczywiście robocizna, która zwykle wliczona jest w całkowitą wycenę robocizny za stan surowy domu. Zużycie materiałów zależy od typu schodów, długości biegu, liczby stopni i spoczników, a także od rodzaju i długości balustrady. Wykonanie schodów będzie tańsze, jeśli prace zaostaną przeprowadzane razem z budową stropu. Jeśli jednak betonowanie schodów ma nastąpić później, trzeba się liczyć z nieco większym kosztem robocizny.
Całkowity koszt wykonania schodów żelbetowych możemy rozłożyć w czasie (najpierw je wybetonować, a później wykończyć). Inaczej jest w przypadku schodów drewnianych, za które musimy zapłacić całą sumę. Ich cena zależy przede wszystkim od rodzaju konstrukcji i drewna użytego do ich budowy. Mniej zapłacimy za schody wybrane spośród przedstawionych nam przez producenta gotowych projektów, więcej – jeśli zlecimy wykonanie schodów według indywidualnej koncepcji, która będzie wymagała zaangażowania architekta. Wycena schodów drewnianych dotyczy wszystkich elementów łącznie z balustradą. Pamiętajmy też, że im mniej detali czy połączeń, tym schody będą tańsze.
