Płyty do suchej zabudowy wnętrz. Jak dobierać płyty do różnych zastosowań?
Płyty budowlane i wykończeniowe, w tym słynne płyty gipsowo-kartonowe, gipsowo-włóknowe lub płyty OSB nie są uniwersalne. Owszem, są takie, które można zastosować w bardzo wielu miejscach, jednak nie znajdziesz płyt, którymi z powodzeniem uda się wykończyć od wewnątrz cały dom. Podpowiadamy zatem, które gdzie najlepiej się sprawdzają i w których miejscach ich użycie jest najbardziej opłacalne.
Autor: Kalbar
Płyty g-k i g-w można przyklejać do muru lub przykręcać do konstrukcji nośnych z drewna albo ze stali
Płyty na suche jastrychy
Podkład to równa podbudowa, na której ma być ułożona posadzka. Najczęściej robi się ją ze specjalnej zaprawy. Można jednak kupić gipsowo-kartonowe lub gipsowo-włóknowe płyty jastrychowe, które po ułożeniu na wyrównawczej warstwie kruszywa także będą pełnić funkcję podkładu. W ten sposób podłoga powstaje znacznie szybciej, przy mniejszym nakładzie pracy, z pominięciem mokrych prac i oczekiwania na związanie oraz stwardnienie zaprawy.
Także płyty cementowo-włóknowe można stosować zamiast wylewek podłogowych. Wszystkie z nich można układać również na konstrukcji z drewna. Ochronią ją przed działaniem ognia. Płyty układa się zwykle dwuwarstwowo, na mijankę, chyba że stosujemy płyty zespolone (składające się z dwóch połączonych ze sobą płyt przesuniętych wzajemnie o 5 cm). Płyty spaja się klejem dostarczanym przez ich producenta. Oprócz kleju do mocowania płyt potrzebne będą wkręty.
Gdy podłoga jest zrobiona z drewna, podkład da się wykonać także z płyt drewnopochodnych lub ze sklejki. Przykręca się je wówczas do desek lub przez nie do belek konstrukcji stropu. Natomiast sztywne płyty OSB i MFP wykorzystywane bywają do budowy podłóg na drewnianych legarach rozstawionych co 40-60 cm.
Płyty zamiast tynku
Płyty mogą zastąpić tynki i wtedy będą zasługiwać na określenie suche tynki. Zazwyczaj suche tynki wykonuje się z płyt gipsowo-kartonowych typu A, mocując je do ścian klejem gipsowym. Tak samo można przytwierdzać płyty gipsowo-włóknowe, cementowo-włóknowe. Gdy okładzina z płyt g-k jest gotowa, styki między nimi wypełnia się gipsową masą szpachlową, najczęściej dodatkowo wzmacniając połączenie pasem siatki bądź taśmy zbrojącej. Wypełnianie spoin jest możliwe dzięki temu, że płyty mają lekko sfazowane krawędzie. Po zamontowaniu dwóch płyt powstaje więc między nimi płytkie zagłębienie, w którym zmieści się cienka warstwa masy szpachlowej i siatka zbrojąca. Po przeszlifowaniu spoin i zagruntowaniu płyt odpowiednim preparatem można rozpocząć malowanie. Styki między płytami c-w lub g-w wypełnia się albo dwoma warstwami masy szpachlowej (bez siatki czy taśmy zbrojącej), albo masą szpachlową i specjalnym klejem do spoin. W tej drugiej metodzie klej nanosi się na krawędzie zamontowanej płyty i dostawia sąsiednią. Sposób z użyciem kleju jest szybszy niż ten, który polega na nałożeniu dwóch warstw masy szpachlowej, i zapewnia trwalsze połączenie.
Okładziny na ruszcie
Jeżeli ściany są nierówne lub nie mają wystarczającej nośności, aby dało się coś do nich przyklejać, wówczas lepiej zbudować najpierw ruszt nośny. To konstrukcja ze stalowych profili ocynkowanych. Płyty przykręca się do pionowych elementów rusztu. Oprócz płyt gipsowych można tu zastosować płyty drewnopochodne (na przykład MFP), laminaty HPL, kompozytowe płyty cementowo-włóknowe lub sklejkę. Gdy zależy nam na wyciszeniu pomieszczeń, warto sięgnąć po gipsowo-kartonowe płyty akustyczne. W korytarzach, klatkach schodowych lub innych miejscach intensywnie eksploatowanych sprawdzą się gipsowo-kartonowe płyty twarde, a przynajmniej mocne płyt g-k F.
Do pomieszczeń mokrych
Płyty stosowane w pomieszczeniach, gdzie panuje podwyższona wilgotność powietrza, a obfitość wody także nie bywa wyjątkiem, powinny dobrze znosić takie warunki. Zwykłe płyty g-k lub płyty drewnopochodne mogłyby spęcznieć pod wpływem wody lub intensywnego zawilgocenia. Dlatego do wykańczania łazienek oraz pralni polecane są gipsowo-kartonowe płyty typu H2 lub FH2, a także twarde płyty g-k. W pomieszczeniach „mokrych” sprawdzą się także płyty gipsowo-włóknowe, zwłaszcza wodoodporne. Idealnie zniosą wilgoć i wodę wszelkie płyty cementowo-włóknowe tworzące też stabilne i nośne podłoże pod płytki ceramiczne, a nawet ciężkie płyty kamienne (wytrzymują bowiem obciążenie do 50 kg/m2). Ciekawym produktem są budowlane płyty polistyrenowe. Nadają się do wykonywania obudowy wanien lub zabudowy pionów instalacji wodnej i kanalizacyjnej. Jeśli ktoś ceni sobie wygląd naturalnego drewna, może wykończyć ściany i sufit w łazience sklejką, pod warunkiem że będzie to sklejka wodoodporna.
Do obudowy szkieletów
Szkielet to potoczna nazwa konstrukcji ścian lub stropów, która powstaje z pionowych belek drewnianych albo profili stalowych. Domy mogą mieć w konstrukcji szkieletowej wszystkie ściany lub tylko ściany działowe. Szkielet jest trudny do wykończenia tynkiem, za to bardzo wygodnie zabudowuje się go płytami. Od zewnątrz usztywnia go przeważnie okładzina z płyt OSB-4, płyt MFP lub ostatnio także cementowo-włóknowych. Od środka szkielety obudowuje się przeważnie różnymi odmianami płyt gipsowo-kartonowych, choć nic nie stoi na przeszkodzie, by użyć tych samych płyt co od zewnątrz. Płyty g-k wygrywają tu dzięki najniższej cenie. Warto jednak sięgnąć po płyty typu F lub FH2 albo po płyty grube bądź twarde (DFIRH2), aby utworzyć okładzinę odporniejszą na uszkodzenia mechaniczne i – co najważniejsze – potrafiącą ochronić drewniany lub stalowy szkielet przed działaniem ognia. Można też stosować sklejkę, laminaty i płyty drewnopochodne
Do wykończenia skosów poddasza
Więźba dachowa, w tym jej skośne płaszczyzny, także są rodzajem konstrukcji szkieletowej i również najłatwiej ją wykończyć różnego rodzaju płytami. Stosowane tu płyty powinny być między innymi lekkie, co ma znaczenie szczególnie podczas adaptacji poddasza na cele mieszkalne. Lepiej wtedy nie przeciążać starej więźby. Warto więc wybrać płyty g-k lub g-w, ale można sięgnąć również po sklejkę lub laminaty. Wszystkie te materiały najkorzystniej będzie przykręcać do stalowego lub drewnianego rusztu zamocowanego do krokwi od spodu. Gdy zależy ci na bezpieczeństwie w razie pożaru, skorzystajmy z gipsowo-kartonowych lub gipsowo-włóknowych płyt ognioodpornych. Jeśli więźba jest solidna, a więc zdolna sporo udźwignąć, a przy tym płaszczyzny skosów i innych jej elementów zostały przez cieśli starannie wypoziomowane, można sięgnąć po gipsowo-kartonowe płyty grube lub po płyty c-w. Jedne i drugie da się zamocować bezpośrednio do krokwi. To samo dotyczy płyt MFP lub OSB. Te trzeba wykończyć, chyba że ktoś lubi widok surowych płyt wiórowych i pasuje on do koncepcji wykończenia wnętrz.
Na sufity podwieszane
Do sufitu nie montuje się płyt na klej. Podwiesza się je do elementów specjalnego rusztu stalowego, rzadziej drewnianego lub przykręca wprost do belek stropu drewnianego. Powinny być to płyty niezbyt ciężkie. Najpopular niejsze w takim zastosowaniu są płyty gipsowo-kartonowe lub gipsowo-włóknowe. Nie muszą być specjalnie mocne ani grube, ponieważ sufit nie należy do miejsc narażonych na przypadkowe uszkodzenia. W celu wyciszenia stropu można wybrać akustyczne płyty gipsowo-kartonowe. Jeśli natomiast strop jest z drewna, można brać pod uwagę płyty g-k i g-w o podwyższonej odporności ogniowej. Stopy drewniane bez trudu wykończysz od spodu płytami OSB lub MFP bez potrzeby robienia rusztu nośnego, chyba że strop nie tworzy równej płaszczyzny i trzeba go wypoziomować. Ciekawym produktem do zabudowy sufitów podwieszanych są gipsowo-kartonowe płyty perforowane. Mają zdolność rozpraszania dźwięków powietrznych, czyli powstających w trakcie mówienia lub odtwarzania muzyki. Perforacje w płytach tworzą również ciekawy efekt dekoracyjny i mogą podkreślać wygląd wnętrz.
Płyty na łuki
Większość oferowanych płyt budowlanych nie nadaje się do wykańczania powierzchni o kształcie łukowym. Lepiej skorzystać z płyt do gięcia. Nie przykleja się ich do łukowego muru, tylko przykręca do zamocowanego przy nim rusztu. Do kształtowania półokrągłych przegród polecane są zwłaszcza cienkie płyty g-w laminowane welonem szklanym. Łukowe płaszczyzny zdołasz również wykończyć cienką sklejką lub cienkimi płytami laminowanymi także mocowanymi do rusztu. Rusztu nie wymagają natomiast budowlane płyty polistyrenowe. Konieczne będą tylko stalowe, nacinane profile (górny i dolny), które służą do wytyczenia linii zabudowy. Płyty takie łatwo można ponacinać nożem. Nacięcia wykonuje się równolegle co kilka centymetrów. Pozwala to zgiąć płytę bez obawy, że się złamie. Nacinane płyty wstawia się w rynienki utworzone przez stalowe profile i spina ze sobą specjalnymi łącznikami. Na koniec pokrywa się je cienką warstwą zaprawy klejowej, w którą musi zostać wtopiona siatka zbrojąca z włókna szklanego. Na siatkę nakłada się kolejną warstwę zaprawy i po jej związaniu płyty są gotowe do dalszego wykańczania.
