Kleje żelowe do płytek

Każdy wykonawca, niezależnie od zdobytego doświadczenia, ceni produkty łatwe w użyciu i wydajne. Wybierając klej do mocowania okładziny z płytek, bierze pod uwagę zarówno ich rodzaj oraz wielkość, jak i miejsce ich montażu. Gdy zaprawa klejowa ma być wykorzystana na zewnątrz – na tarasie, balkonie, cokole czy schodach – powinna być mrozoodporna, mieć niską nasiąkliwość i zdolność przenoszenia naprężeń wynikających ze zmian temperatury, na jakie jest narażona okładzina. Z kolei do mocowania modnych obecnie okładzin wielkoformatowych stosuje się elastyczne zaprawy klejowe o podwyższonych parametrach, głównie przyczepności i wytrzymałości na zerwanie. Pomocą w poprawnym doborze kleju są odpowiednie oznaczenia umieszczane na opakowaniach – klasy kleju.

Czego szukamy

Producentów cementowych klejów do montażu okładzin z płytek jest wielu i każdy oferuje różnorodne wyroby, jednak nie zawsze są wśród nich kleje żelowe. Pierwsze wyroby o takiej formule (bo tak określają to producenci) pojawiły się na rynku dopiero dziesięć lat temu. Ponieważ spotkały się one z dobrym przyjęciem wśród wykonawców, szybko zaczęły zdobywać rynek i być na niego wprowadzane przez kolejnych producentów. Niektórzy oferują kleje żelowe w różnych odmianach, dopasowanych do specyficznych warunków. Zwróciliśmy się zatem do producentów, by przedstawili kleje oznaczane różnymi klasami.

Różnorodna oferta

Otrzymaliśmy piętnaście rekomendacji. Wszystkie wyroby mają w oznaczeniu literę T, oznaczają klej o zmniejszonym spływie (tiksotropowy), bo to bardzo ważna cecha klejów żelowych. Niemal wszystkie (poza jednym) to kleje klasy C2, czyli o podwyższonych parametrach i wyższej przyczepności, zalecane do trudniejszych zastosowań niż typowe. Aż 13 klejów ma wydłużony czas otwarty (oznacza je litera E), co ułatwia montaż płytek wielkoformatowych. Zarekomendowano również trzy kleje szybkowiążące (oznacza je litera F), umożliwiające znacznie szybszy postęp prac. Pięć z przedstawionych wyrobów ma w klasie kleju dodatkowe oznaczenie – S1 – informujące o zwiększonej odporności na odkształcenia poprzeczne.

Ponieważ dla klejów żelowych tylko trzy znaki w oznaczeniu klasy są takie same (C2T, w jednym wypadku C1T), prezentujemy je w kilku grupach: w podziale na kleje o wydłużonym czasie otwartym, kleje o wydłużonym czasie otwartym i zwiększonej odporności na odkształcenia poprzeczne, a osobno kleje szybkowiążące.

Podwyższona przyczepność

Zwykłe kleje cementowe klasy C1 bardzo dobrze sprawdzają się przy mocowaniu tradycyjnych płytek o średniej (powyżej 3%) i dużej (powyżej 10%) nasiąkliwości, czyli glazury, terakoty, kamionki, klinkieru. Taka okładzina dobrze chłonie wodę, która jest w kleju, dzięki czemu cementowa zaprawa może trwale i mocno z nimi związać. Gdy zaczęto wykorzystywać materiały o bardzo niskiej nasiąkliwości (dla gresu wynosi ona mniej niż 0,5%), na rynku pojawiły się kleje cementowe klasy C2. Pierwotnie takie okładziny powstały z myślą o zastosowaniach zewnętrznych, żeby nie chłonęły wody i nie pękały podczas mrozów. Wraz z ich popularnością rozszerzyła się oferta cementowych klejów elastycznych klasy C2. Te kleje są z powodzeniem stosowane również przy montażu modnych obecnie spieków kwarcowych i wszelkich płyt wielkoformatowych. Zaczęto je traktować jako kleje uniwersalne, do wszystkich płytek i na wszystkie podłoża, wewnątrz i na zewnątrz. Nie dziwi więc fakt, że to właśnie one stały się bazą do stworzenia klejów żelowych.

Żelowa formuła

W recepturze elastycznych klejów cementowych znajdują się żywice polimerowe, które poprawiają urabialność zaprawy klejowej i ułatwiają jej nakładanie. One też umożliwiają przyklejanie płytek o niewielkiej nasiąkliwości do nieporowatego podłoża i sprawiają, że połączenie jest znacznie trwalsze niż przy zastosowaniu standardowych klejów cementowych. Aby uzyskać korzystniejsze parametry robocze – łatwość przygotowywania i nakładania – do ich produkcji wykorzystuje się żel krzemianowy. Ma on zdolność wiązania wody, więc klej akumuluje część wody zarobowej, dzięki czemu zapewnia pełną hydratację cementu, niezależnie od rodzaju przyklejanej okładziny. Odpowiednia gospodarka wodą jest bowiem konieczna do zakończenia procesu wiązania. Dzięki tej właściwości klej żelowy gwarantuje pełną przyczepność do podłoży o różnym stopniu chłonności.

Żel krzemianowy pozwala też na adaptację konsystencji kleju bez utraty jego parametrów. Producenci, określając ilość wody potrzebnej do rozrobienia suchej mieszanki, podają przedział wartości, co umożliwia przygotowanie zaprawy o konsystencji wygodnej do nakładania. W rekomendowanych wyrobach jest to od 6 do nawet 9,5 l wody na 25-kilogramowy worek, przy czym różne bywają te przedziały dla konkretnych wyrobów – od 0,5 do 1,5 l wody. W przypadku opakowań o wadze 20 kg, jest to od 5 do 6,4 l/worek, ale dla każdego z wyrobów widełki są takie same i wynoszą 0,6 l/worek.

Krzemionka wiąże wodę w sposób warstwowy, w wyniku czego powstaje zaprawa o konsystencji żelu. Jeśli dodamy większą ilość wody, powstanie rzadszy klej rozpływny, który dobrze wypełni przestrzeń pod płytkami podłogowymi, nawet bardzo dużego formatu. Dzięki żelowej konsystencji nie ma obaw, że ciężka płytka zapadnie się w kleju. Gdy dodamy mniej wody, powstanie zaprawa o ograniczonym spływie, którą można zastosować do przyklejania płytek na ścianie od góry, bez ich podpierania.

Podwyższona temperatura

Istotną cechą odróżniającą kleje żelowe od tradycyjnych jest to, że można je stosować, gdy temperatura otoczenia i podłoża przekracza 25°C. Można więc je nakładać na zewnętrzne powierzchnie narażone na bezpośrednie nasłonecznienie (tarasy, balkony), a we wnętrzach na ogrzewane jastrychy czy ściany. Wśród rekomendowanych wyrobów jest aż dziewięć, które zachowują swoje właściwości w temperaturze do 35°C, oraz cztery z zakresem temperatury do 30°C.

Wydłużony czas otwarty

To kolejny parametr kleju, który wpływa na komfort pracy. W klasie kleju kryje się pod literą E. Taka zaprawa zawiera dodatki utrzymujące w niej wilgoć i można ją dłużej wykorzystywać, a podłoże posmarowane klejem dłużej zachowuje właściwości wiążące bez przeczesywania pacą zębatą. Oznacza to, że glazurnik ma więcej czasu na kontrolę położenia płytek. Nie musi układać ich na planie posadzki czy ściany pojedynczo, od razu precyzyjnie ustalając położenie każdej z nich. Może rozłożyć je na większej powierzchni, a potem kolejno korygować ich pozycję. Wydłużony czas otwarty jest często konieczny przy układaniu okładzin wielkoformatowych. Zdarza się bowiem, że w pomieszczeniu, które się nimi wykańcza, nie ma miejsca na ich docinanie, więc duże elementy przygotowuje się w pewnym oddaleniu. Ale zanim wniesie się do pomieszczenia płytę, którą od razu trzeba umieścić na zaprawie klejowej, wcześniej trzeba klej przygotować, nanieść go na podłoże i dopiero pójść po płytę.

Niemal wszystkie (trzynaście) z rekomendowanych klejów żelowych mają wydłużony czas otwarty, czyli nie krótszy niż 30 min.

Zaprawy szybkosprawne

Od szybkości wiązania zaprawy zależy, po jakim czasie będzie można okładzinę zafugować i rozpocząć jej użytkowanie. W klejach klasyfikowanych jako szybkowiążące (klasa F) wykorzystywane są cementy o wysokiej wytrzymałości wstępnej oraz domieszki przyspieszające twardnienie. Takie wyroby sprawdzają się podczas szybkich remontów, bo podłogę można już użytkować po 2-4 godz., czyli znacznie szybciej niż w przypadku pozostałych klejów, gdzie jest to możliwe przeważnie po 1-3 dniach.

Różnica jest również widoczna w czasie gotowości do pracy. Po przygotowaniu zaprawy szybkowiążącej mamy jedynie od 40 do 60 min na jej wykorzystanie. To znacznie mniej niż w przypadku pozostałych zarekomendowanych wyrobów, gdzie jest na to od 2 do nawet 6 godz.

Grubość warstwy i zużycie

Kleje żelowe mają dość duży zakres grubości warstw – od 2 do nawet 15 mm. W zarekomendowanych wyrobach tak szeroki zakres ma dziewięć z piętnastu, czyli 60%. W dwóch przypadkach może to być warstwa o grubości do 12 mm, a w trzech – do 10 cm. Tylko jeden z klejów – ten klasy C1TE – ma zakres do 8 mm. Można je więc wykorzystać do wstępnego wyrównania podłoża i jednocześnie klejenia. Jednak zawsze trzeba rozważyć, czy takie rozwiązanie będzie racjonalne. W wielu wypadkach tańszą opcją może być inny sposób równania podłoża. W ocenie pomoże analiza kosztów w kontekście zużycia kleju na każdy m². Należy pamiętać, że producenci często podają najkorzystniejsze wartości, a w praktyce zużycie może być większe. Wykonawcy przestrzegają bowiem różnych wytycznych, dotyczących zarówno doboru narzędzia (pacy zębatej w odpowiednim rozmiarze), jak i techniki nanoszenia kleju (jedynie na podłoże lub tak zwaną metodą kombinowaną – na podłoże i na płytkę).

Na trudne podłoża

Coraz rzadziej płytkarze mają do czynienia z wykonywaniem okładzin z elementów o stosunkowo małych rozmiarach naklejanych na stabilne i dobrze przygotowane podłoże. Tradycyjne formaty ustępują miejsca elementom wielko- i megaformatowym. Aby uzyskać równe podłoże pod takie okładziny ścienne, mury często obkłada się płytami budowlanymi. Z kolei żeby w modnych obecnie otwartych wnętrzach zapewnić komfort termiczny, w podkładach podłogowych instaluje się ogrzewanie. Ale trudnym podłożem jest również stara okładzina ceramiczna czy lamperia, która przy remoncie ma być pokryta nową okładziną. Tak więc potrzebne są kleje, które sprostają znacznie trudniejszym warunkom, zarówno wysoką przyczepnością, jak i odkształcalnością S1. Oznacza ona, że warstwa kleju narażona na odkształcenia poziome większe niż 2,5 mm, lecz nieprzekraczające 5 mm, nie ulegnie pod ich wpływem zniszczeniu. Wytrzyma więc obciążenia termiczne na podłogówce oraz zmienne warunki atmosferyczne na tarasie. Zarekomendowano pięć wyrobów w takiej klasie, w tym jeden jako szybkowiążący.

Kwestia ceny

Kleje żelowe, podobnie jak inne wyroby chemii budowlanej, kupujemy na opakowania, w tym wypadku worki, przeważnie 25-kilogramowe, choć cztery z nich mają nieco mniejsze opakowania – o wadze 20 kg. Najkorzystniejszą cenę – zarówno opakowania, jak i w przeliczeniu na kg produktu – ma klej klasy C2 TE Pragma Fex: 45-50 zł/20 kg (1,8-2 zł/kg). Najdroższy w tej klasie jest FlexUni Gel – za 95,94 zł/25 kg (3,84 zł/kg).

W cenie od 3 (FlexiGel MAX F-600) do 4,23 zł/kg (Greinplast P605G) są kleje klasy C2 TE S1. Choć najtańszy jest worek H40 Gel 65-70 zł/20 kg, to jego kilogram kosztuje 3,25-3,5 zł.

Znacznie większa rozpiętość cenowa jest wśród klejów szybkowiążących – od 84,77 zł/25 kg, czyli 3,39 zł/kg (Atlas Geoflex Express) do 156,78 zł/20 kg, czyli 7,84 zł/kg (Greinplast P655FL).

Przyjrzyjmy się kosztom inaczej – cenie materiału na 1 m² z uwzględnieniem podanego przez producentów zużycia – przy czym załóżmy, że do przyklejenia okładziny potrzebna będzie warstwa kleju o grubości 5 mm.

Najkorzystniej wypada w takim porównaniu klej klasy C2T Kleib C11 StrongŻel – zaledwie 7,7 zł.

W kategorii klejów klasy C2 TE dalej najatrakcyjniej wypada Pragma Flex – od 11,3 zł. Najdroższy tym razem jest Greinplast P405G – od 31,3 zł, który w porównaniu cen za worek jest tańszy niż FlexiUni Gel (26,9 zł/m²/5 mm).

Zmiana faworyta nastąpiła również w kategorii klejów klasy C2 TE S1, najkorzystniejszą cenę ma H40 Gel – od 20 zł, bo FlexiGel Max F-600 kosztuje tu 22 zł. Ponownie najwięcej trzeba zapłacić za Greinplast P605G – od 42,5 zł.

Największa rozpiętość kosztów wciąż jest w kategorii klejów szybkowiążących – od 22,5 zł (Atlas Geoflex Express) do 59 zł (Greinplast P655FL).

Jednak błędem byłoby kierowanie się jedynie ceną wyrobu. Ważne są bowiem jego parametry, a także maksymalny rozmiar elementów okładziny, do którego jest przeznaczony.

Kleje o wydłużonym czasie otwartym

Klej żelowy klasy C2 T

Kleje odkształcalne o wydłużonym czasie otwartym

Kleje żelowe szybkowiążące