Wygodna kuchnia dla seniorów i osób niepełnosprawnych. Jak ją dobrze urządzić?
Osoba niepełnosprawna powinna mieć możliwość wykonania w kuchni wszystkich czynności, np. ugotowania czy umycia naczyń. W kuchniach w domach rodziców czy dziadków warto zlikwidować wszelkie przeszkody i wprowadzić zmiany, które ułatwią codzienne czynności. Czym więc kuchnia dla osób niepełnosprawnych ruchowo ma się różnić od "zwykłej"? Jak urządzić wygodną kuchnię dla seniora?
W przypadku projektowania kuchni dla osób starszych oraz osób poruszających się na wózkach inwalidzkich od wielkości jej powierzchni ważniejsze staje się to, żeby urządzić ją ergonomicznie. Liczy się łatwość poruszania się, wygoda wykonywania codziennych czynności, utrzymywania porządku, bezpieczeństwo.
Przytulna kuchnia dla seniora
Idealna kuchnia dla starszej osoby powinna być wygodna, jasna i na tyle duża, aby zmieścił się w niej bez problemu wygodny stół. Pamiętajmy, że przenoszenie posiłków z kuchni do drugiego pomieszczenia może się okazać niewygodne. Dobrze jest stworzyć przytulny wystrój, uprzyjemniający powolne przygotowywanie posiłków i zaaranżować kuchnię jako miejsce, w którym przebywa się nie tylko po to, aby ugotować obiad, ale także odpoczywa i relaksuje nad filiżanką kawy.
Stół najlepiej jeśli będzie ustawiony przy oknie, w najjaśniejszym miejscu. Można przy nim nie tylko jadać posiłki, ale także czytać lub pisać, korzystając ze światła dziennego. Przygotowanie w międzyczasie kolejnej filiżanki herbaty nie będzie wymagało wysiłku. Taka kuchnia ze stołem jest więc pomieszczeniem, w którym można przyjemnie spędzać czas w ciągu dnia.
Zabudowa kuchenna powinna być tak zaplanowana, aby zapewnić łatwy dostęp do przechowywanych produktów i akcesoriów. Sprawdzą się wygodne i pojemne szuflady oraz zamykane szafki, które są łatwe w otwieraniu. Najczęściej używane rzeczy powinny być łatwo dostępne i zawsze leżeć w tym samym miejscu. Należy unikać wysoko zawieszonych szafek, do których starszej osobie trudno będzie się dostać. Z powodu pojawiających się wraz z wiekiem problemów ze schylaniem czy sięganiem do górnych półek warto rozważyć zakup nowoczesnych rozwiązań, np. systemów szuflad czy koszy cargo umożliwiających komfortowe korzystanie z zabudowy kuchennej.
Bardzo ważne jest rozmieszczenie sprzętów w kuchni. Różnica zaledwie kilku centymetrów może zadecydować o komforcie.
Projekt kuchni dla osoby niepełnosprawnej
Kuchnia, której użytkownikiem jest osoba niepełnosprawna, musi być przystosowana do jej indywidualnych potrzeb. Za najkorzystniejszą uznaje się projekt kuchni na planie kwadratu, z układem zabudowy w kształcie litery “L”. W pomieszczeniu należy przewidzieć wolną powierzchnię umożliwiającą manewrowanie wózkiem inwalidzkim. Między szafkami i urządzeniami kuchennymi musi pozostać miejsce o powierzchni minimum 150 x 150 cm.
6 porad dla urządzających kuchnię dla osoby niepełnosprawnej
- W miarę możliwości wskazane jest zainstalowanie płytkiego zlewozmywaka, najlepiej nakładanego na blat.
- Bateria zlewozmywakowe powinny być wygodne i łatwe w użyciu - najlepiej jednouchwytowe, z przedłużoną rączką dźwigniową i wylewką.
- Najlepiej wybrać taką lodówkę, aby osoba niepełnosprawna mogła korzystać zarówno z dolnych, jak i górnych jej części. Wygodnie jest, gdy dolne półki znajdują się na wysokości około 30 cm od podłogi, a górne nie wyżej niż 140 cm.
- Zaleca się stosowanie kuchenek elektrycznych. Najlepiej, jeśli płyta jest ceramiczna - łatwiej wtedy przesuwać garnki z palników. Piekarnik warto umieścić oddzielnie – nie pod płytą kuchenną – i na takiej wysokości, aby nie trzeba było się schylać przy wyjmowaniu i wkładaniu wypieków. Wygodniejsze jest stosowanie piekarników wielofunkcyjnych, z mikrofalą, grillem i termoobiegiem.
- Dla osoby niepełnosprawnej ważne jest, aby miejsce do jedzenia było jak najbliżej miejsca przygotowania posiłków. Wysokość stołu i rozmieszczenie jego nóg musi umożliwiać dogodny podjazd wózkiem.
- Bardzo pomocne w pracach kuchennych są specjalne dobrane dla osób niepełnosprawnych drobne sprzęty kuchenne, takie jak chwytaki, obieraczki do ziemniaków, łyżki samonastawne, magnetyczne uchwyty do sztućców, śmietniczki z długą, teleskopową rączką i inne.
Wygodne miejsce do gotowania i przechowywania
Kuchenka, zlewozmywak, piekarnik wraz z blatem roboczym muszą być na tym samym poziomie - tylko wtedy jest możliwość swobodnego przesuwania naczyń. Standardowa głębokość elementów wyposażenia kuchni – 60 cm – jest odpowiednia również dla osoby niepełnosprawnej. Ma to istotne znaczenie, gdyż pozwala na wyposażenie kuchni w sprzęt dostępny na rynku.
Górna krawędź szafek dolnych powinna być dostosowana do potrzeb osoby niepełnosprawnej, ale więc nie powinna być wyżej niż 85 cm od podłogi. Dużym ułatwieniem w kuchennych pracach może być wysuwana szafka z dodatkowym blatem.
Szuflady powinny być wygodne, z których łatwo wszystko wyjąć bez konieczności. Muszą się łatwo wysuwać, mieć ergonomiczne uchwyty i zabezpieczenia przed wypadaniem przechowywanych rzeczy. Zamiast tradycyjnych szuflad można zastosować szuflady-koszyczki (mają mniejszy ciężar własny). Pracę w kuchni ułatwiają również małe, lekkie szafki na kółkach, zaopatrzone w koszyczki do przechowywania sprzętów i produktów.
Pod blatem kuchennym nie należy umieszczać szafek. Dzięki temu będzie można wygodnie podjechać pod blat i sięgnąć do zlewu czy kuchenki. Pamiętajmy też o dobrym oświetleniu blatu roboczego.
Szafki wiszące powinny być montowane na wysokości 30 cm nad miejscem pracy, przy czym najwyższa półka powinna znaleźć się na wysokości około 140 cm od poziomu podłogi.
