Spis treści
- Azbest – małe włókienka, duże zagrożenie
- Czy jest obowiązek wymiany dachu z eternitu? Do kiedy?
- Jak bezpiecznie usunąć dach z eternitu?
- Koszt zdjęcia eternitu z dachu
- Czy eternit to wyłącznie problem właściciela?
- Co z eternitem na fasadach? Do kiedy trzeba usunąć?
- Usuwanie azbestu - dofinansowanie
Azbest – małe włókienka, duże zagrożenie
Azbest jest substancją rakotwórczą dla człowieka, zaliczaną do dziesięciu najgroźniejszych zanieczyszczeń na ziemi. Jego niewidoczne gołym okiem włókienka podczas wdychania docierają do płuc, gdzie zostają już na zawsze. Ich szkodliwe działanie może się ujawnić dopiero po kilkudziesięciu latach.
Azbest jest groźny, gdy jego włókna uwalniają się z wyrobów do powietrza w wyniku:
- korozji płyt azbestowo-cementowych, która wzrasta z upływem lat ich użytkowania;
- uszkodzeń mechanicznych, złamań, pęknięć, kruszenia, zrzucania z dachów przy rozbiórkach;
- demontażu lub uszkodzeń innych wyrobów azbestowych, np. izolacji, części instalacji elektrycznych i ciepłowniczych.
Czy jest obowiązek wymiany dachu z eternitu? Do kiedy?
Posiadacze dachów z eternitu i innych wyrobów zawierających azbest muszą pozbyć się eternitu do końca 2032 r. Wynika to wprost z rozporządzenie ministra gospodarki w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu.
Jak bezpiecznie usunąć dach z eternitu?
Usuwanie eternitu to proces wymagający specjalistycznej obsługi. Tego nie wolno robić samodzielnie – usuwanie, transport i unieszkodliwianie materiału zawierającego azbest może prowadzić do uwolnienia szkodliwych włókien, jeśli nie zostaną zachowane zasady bezpieczeństwa. Zagrażają one nie tylko osobom dokonującym demontażu, ale także innym ludziom, nie tylko w bliskim sąsiedztwie. Włókna azbestu unoszone wiatrem i prądami powietrza zanieczyszczą środowisko na dużym obszarze. Firmy mające uprawnienia do przeprowadzenia takich prac mają odpowiednie narzędzia, zabezpieczenia i wypracowane procedury. Dlatego za samodzielne usuwanie czy utylizację eternitu grożą wysokie kary finansowe.
Wymiana pokrycia dachowego zawierającego azbest odbywa w kilku etapach:
1. Zgłoszenie zamiaru usunięcia eternitu do starostwa powiatowego.
2. Zatrudnienie firmy z uprawnieniami do pracy z materiałami zawierającymi azbest.
3. Transport i przekazanie materiału do specjalistycznego składowiska (koszty zależą od odległości).
4. Dokumentacja potwierdzająca unieszkodliwienie – obowiązkowa!
- Dofinansowanie do wymiany dachu 2025 - jakie warunki trzeba spełnić? Jakie dopłaty do wymiany dachu?
Koszt zdjęcia eternitu z dachu
Średni koszt usunięcia i utylizacji eternitu waha się od 40 do 80 zł za m², w zależności od regionu i typu dachu. Przy domu o powierzchni dachu 120 m² koszt ten może wynieść od 5 do 10 tysięcy złotych. Do tego dochodzi oczywiście potrzeba wykonania nowego pokrycia dachowego. Pomóc może dostępne dofinansowanie, o którym piszemy w dalszej części artykułu.
Czy eternit to wyłącznie problem właściciela?
Nie. Choć obowiązek usunięcia spoczywa na właścicielu, ale gmina ma obowiązek wspierać działania informacyjne i ewidencyjne. Wiele gmin pomaga właścicielom budynków w uzyskaniu dofinansowania na wymianę eternitu.
Obecność eternitu może wpłynąć na niższą wycenę nieruchomości. Ubezpieczyciele coraz częściej odmawiają pełnej polisy dla obiektów z azbestem, a przy pracach budowlanych, remontach i rozbudowie eternit może uniemożliwić uzyskanie pozwolenia.
Co z eternitem na fasadach? Do kiedy trzeba usunąć?
Eternit w postaci płyt i płytek był również kiedyś popularnym materiałem na okładziny elewacji budynków. W przypadku takiego materiału obowiązują te same przepisy. Azbest w elewacji, na ścianach budynków gospodarczych, garaży czy budynkach mieszkalnych również musi zostać usunięty do 2032 roku. Koszty demontażu i utylizacji są podobne jak w przypadku dachu.
Usuwanie azbestu - dofinansowanie
Na demontaż pokryć dachowych i innych elementów z materiałów zawierających azbest można otrzymać dofinansowanie. Niestety, ten rodzaj pomocy nie jest dostępny stale. Programy są uruchamiane czasowo zarówno na poziomie krajowym, jak również lokalnym.
Realizowany za pośrednictwem ARiMR program w 2024 r. dotyczył tylko wymiany pokryć dachowych w gospodarstwach rolnych na obiektach bezpośrednio związanych z produkcją rolniczą – zabudowa mieszkalna czy usługowa innego typu była z niego wyłączona. Nie przewidziano jego kontynuacji w kolejnych latach.
Funkcjonuje „Ogólnopolski program finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest”, który prowadzi NFOŚiGW. Jest on wznawiany co roku. Fundusze z niego otrzymują jednostki samorządów terytorialnych. W ramach przyznanych środków z tego programu gminy czy powiaty uruchamiają własne programy dofinansowania, ale wnioski o pomoc są przyjmowane jedynie w określonym terminie w pierwszych miesiącach roku. Wiele samorządów uruchamia programy usuwania azbestu także z własnych funduszy. Każda gmina ustala indywidualne zasady – niektóre refundują tylko transport i unieszkodliwienie, inne również demontaż.
NFOŚiGW zapowiada ogólnopolski program usuwania azbestu w ramach „Ogólnopolskiego programu finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest”, ale na razie nie wiadomo nic więcej poza planami.
Dofinansowanie można uzyskać również pośrednio w ramach ulgi termomodernizacyjnej przy rocznym rozliczeniu podatkowym lub programu „Czyste powietrze”. W obu przypadkach jednak wymiana pokrycia dachu może zostać uwzględniona tylko w ramach termomodernizacji i poprawy bilansu energetycznego budynku.
Zobacz także: Dachy dwuspadowe z okapami i bez okapów
