Elewacja wyżej. Domy piętrowe wracają do łask
Domy piętrowe są znów popularne po latach dominacji budynków z poddaszem użytkowym i w stylu dworkowym. Dla inwestorów nie bez znaczenia jest funkcjonalność wnętrz na drugiej kondygnacji.
Domy piętrowe doskonale sprawdzają się w miejskiej zabudowie, m.in. na trudnych do wykorzystania, małych działkach. Nawet w gęstej tkance miejskiej w pełni można wydobyć ich walory estetyczne. Zwłaszcza dach jest tu ogromnym atutem – płaski lub spadzisty, o małym kącie nachylenia, nawiązujący do modnego industrialnego i modernistycznego budownictwa. Również pełna druga kondygnacja ma znaczenie – piętro „wznosi” dom i podwyższa go, dlatego taki budynek lepiej funkcjonuje nawet wśród zabudowy wielorodzinnej. Parcela w mieście pozwoli także wykorzystać takie atuty domu piętrowego jak bryła zwarta – budynki są często projektowane na planie zbliżonym do kwadratu – lub zrównoważona, gdy składają się z kilku proporcjonalnych brył. Domy piętrowe równie dobrze wpisują się w krajobraz okolicy podmiejskiej. W takim środowisku można wykorzystać ogromne możliwości otwierania piętra na atrakcyjne widoki. Taki budynek łatwiej też usytuować na działce o nietypowym ukształtowaniu terenu, np. na trudnej przestrzeni skarpy. Za wyborem domu piętrowego mogą także przemawiać kwestie finansowe. Mała działka to niższy koszt gruntu, a gdy parcela jest duża, można ją w przyszłości podzielić i część sprzedać albo przekazać dzieciom, aby mogły się wybudować obok rodziców.
GALERIA: zobacz projekty gotowe domów piętrowych
Autor: Kolekcja Muratora, muratorprojekty.pl
Projekt domu Murator M254c Nowa historia - wariant III, arch. Ewa Dziewiątkowska. Zobacz ten projekt domu
Elewacje z potencjałem
Domy z piętrem ze względu na duże płaszczyzny ścian oraz częsty brak symetrii w rozmieszczeniu detali – takich jak okna, drzwi czy tarasy – łatwiej zróżnicować i zindywidualizować. Tego typu budynki stwarzają również doskonałe możliwości połączenia wnętrz z otoczeniem. Wszystkie elewacje mają duże płaszczyzny, dlatego łatwiej niż w domu z poddaszem użytkowym zaplanować tarasy, loggie lub balkony, a także wykusze i ryzality. Dzięki nim nawet prosty dom-kostka zyskuje styl – usytuowane na drugiej kondygnacji są dobrze widoczne i reprezentacyjne. W zasadzie możliwe jest harmonijne wzbogacenie każdej ściany o te detale, zwłaszcza jeśli budynek ma rozbudowaną bryłę. Duże płaszczyzny ścian stwarzają również większe możliwości atrakcyjnego wykończenia elewacji. Modne stało się zaznaczanie strefy piętra innym materiałem. Jeśli więc na parterze jest cegła lub płytki klinkierowe, okładziny kamienne bądź bloczki betonowe, na piętrze sprawdzi się tynk, farba albo oblicówka drewniana czy płyta drewnopochodna. Gdy w dolnych partiach ścian jest ułożone drewno, górne wykańcza się tynkiem, farbą lub stosuje się tam duże przeszklenia.
Jeżeli decydujemy się na tynk lub farbę, ściany na piętrze dobrze jest utrzymać w jaśniejszej, lżejszej optycznie kolorystyce. Elementy okładzin układa się zazwyczaj w poziomie, budując w ten sposób efektowny horyzontalny układ elewacji. Taka architektura nie zobowiązuje również do symetrii, jej brak ułatwia wygodne, zgodne z potrzebami domowników zaplanowanie wnętrz, np. umieszczenie strefy wejścia z boku i cofnięcie piętra w stosunku do parteru, co daje nam możliwość stworzenia nad parterem przestronnego i jednocześnie dyskretnego tarasu.
Równie istotnym elementem są okna pionowe (elewacyjne) – zazwyczaj tańsze i łatwiejsze do zamontowania niż połaciowe.
Zwieńczenie piętra
Niezwykle ważnym elementem w budowaniu wizerunku domu piętrowego jest dach. Budynek piętrowy z dachem pulpitowym lub płaskim będzie tańszy od takiego z poddaszem użytkowym, zaprojektowany na planie kwadratu jest też łatwiejszy i niedrogi w budowie. Długą tradycję mają wywodzące się z modernizmu dachy płaskie. Ich forma sprawia, że dom przypomina sześcian lub prostopadłościan – stąd popularna nazwa dom-kostka. Budynek przykryty dachem płaskim zyskuje „czystą”, niezaburzoną kształtem połaci formę. Niewidoczny dach nie uczestniczy wówczas w budowaniu obrazu elewacji i nie zakłóca jej – bezkonkurencyjnym elementem stają się wtedy ściany. Z płaskim dachem powiązane są również niektóre elementy architektoniczne.
Warto zestawić go z szerokim gzymsem wieńczącym ścianę lub ze ścianką attykową, którą tworzy pas muru zbudowany nad gzymsem, obiegający dach ze wszystkich stron. Attyka stanowi wykończenie górnej części budynku i sprawia, że dom wydaje się wyższy, niż jest w rzeczywistości. Ścianka attykowa może być przedłużeniem ściany zewnętrznej – wówczas trudno ją wyróżnić na elewacji. Jednak często zaznacza się jej obecność innym materiałem lub kolorem. Dom piętrowy z płaskim dachem jest również doskonałym punktem wyjścia do łączenia brył. Można je zestawiać, różnicując jedynie wysokości lub wysuwając jedną z brył. Takie manewry mogą sygnalizować funkcję danego elementu, np. zaznaczać klatkę schodową, strefę wejścia czy też część usługową domu. Podobną funkcję pełni również łączenie kostki z bryłami przykrytymi dachami kolebkowymi, pulpitowymi, kopertowymi czy dwuspadowymi.
W ostatnich latach modne stały się także domy piętrowe przykryte dachami dwuspadowymi. Z jednej strony – nawiązują do archetypu domu, z drugiej – ich wysokość i ciekawe propozycje elewacji przenoszą nas w XXI wiek. To doskonałe rozwiązanie na wąskie działki – taki dom-wagon można wybudować nawet na parceli szerokości 14 m. Gdy dach jest wysunięty poza obrys ścian, w ich szczycie zyskujemy atrakcyjną przestrzeń, w której można zaplanować taras lub loggię. To rozwiązanie warte rozważenia, zwłaszcza gdy szczyt ma wystawę południową lub zachodnią. Taki budynek stwarza również duże możliwości zagospodarowania ścian bocznych. Ponieważ są długie, dają szansę na ciekawe rozwiązania estetyczne i funkcjonalne.
Funkcjonalność górą
Dla wielu inwestorów szukających wygody największą zaletą domów piętrowych jest to, że również pomieszczenia na drugiej kondygnacji mają pełnowartościową wysokość i można wykorzystać całą ich powierzchnię – przestrzeń nie jest ograniczona skosami. Dom ma więc znacznie większą kubaturę. Wnętrza na piętrze są przestronniejsze niż na poddaszu pod pochyłym dachem i również one – nie tylko strefa dzienna na parterze – mogą mieć reprezentacyjny charakter. Rangę pomieszczeń na piętrze podnoszą okna elewacyjne zapewniające rozległy widok na ogród. Znajdzie się też miejsce na wygospodarowanie przestronnego holu i wygodnej, obszernej klatki schodowej. Dom piętrowy daje także większą elastyczność w gospodarowaniu przestrzenią – jeśli druga kondygnacja ma wystarczającą powierzchnię, można urządzić na niej niezależne mieszkanie. Będzie przydatne, kiedy dorosłe dziecko gospodarzy postanowi się usamodzielnić, pozostając w domu rodzinnym.
Takich zmian nie można jednak wprowadzić w każdym domu z piętrem. Ważne, by na parterze oprócz strefy dziennej była co najmniej jedna sypialnia. Dobrze również, aby klatka schodowa w przyszłości umożliwiała mieszkańcom bezkolizyjną komunikację. Piętro pozwala także na zorganizowanie wygodnej strefy nocnej na drugiej kondygnacji, co ułatwi sprawne zorganizowanie życia rodzinnego. Gdy bryła domu jest rozbudowana, można stworzyć intymny master bedroom rozbudowany o garderobę czy też w różnych skrzydłach domu wydzielić przestrzeń przeznaczoną tylko dla dzieci. Dodatkową zaletą pokojów na piętrze jest możliwość poszerzenia ich przestrzeni o strefy pośrednie, takie jak balkony, loggie i tarasy – może je mieć każdy z pokojów, nikt nie będzie czuł się pokrzywdzony.
