Dom w pradolinie Wisły. Tylko lekko wystaje ponad ziemię

2024-05-23 12:30

ArchiTerra III to trzeci projekt domu mieszkalnego z serii, która charakteryzuje się „wciągniecia ziemi na dach”. Stanie na wsi w pradolinie Wisły, pomiędzy Bydgoszczą a Toruniem. Pierwszy z domów nie doczekał realizacji, drugi ArchiTerra stoi w Podkarpackiem. Budowa trzeciego właśnie rusza.

Spis treści

  1. Ceglane dziedzictwo gotyckie i poniemieckie oraz las
  2. Pod miękkim łukiem zielonego dachu
  3. Ogród jest tu równie ważny, jak dom
  4. Trochę z ziemianki, sporo cegły rozbiórkowej
  5. Rozplanowanie stref domu ArchiTerra III
  6. Cechy konstrukcji domu ziemianki ArchiTerra III
  7. Od projektu do realizacji
  8. Autor projektu
Spacer po Galerii PLATO z Robertem Koniecznym

Ceglane dziedzictwo gotyckie i poniemieckie oraz las

Dom powstanie w ramach zabudowy zagrodowej na częściowo zalesionej działce w Nadwiślańskim Parku Krajobrazowym.

Jego bezpośrednim kontekstem jest naturalny, liściasty las, mały ciek wodny w północnej części działki, łąki i pastwiska, pola uprawne, znajdujące się na południe od lokalizacji oraz pobliskie zabudowania gospodarskie współczesnej kujawskiej wsi – usytuowane na wschód od planowanej inwestycji.

Szerszym, kulturowym, ale – jak się okazuje – bardzo znaczącym projektowo kontekstem są ceglane dziedzictwo toruńskiego gotyku i proekologiczne przekonania inwestora, które poskutkowały rozpoczęciem współpracy z biurem projektowym TXMA i miały kluczowe znaczenie przy wyborze technologii i użytych materiałów.

Pod miękkim łukiem zielonego dachu

Zrodził się pomysł, żeby wszystkie potrzebne funkcje schować pod miękkim łukiem zielonego dachu.

W pierwszej chwili projektant, Tomasz Alexander Mielczyński, wyobraził sobie, że nacinamy ziemię w miejscu, w którym ma powstać dom, unosimy ją delikatnie nad głowy i wsuwamy pod spód całą potrzebą nam funkcję. Głęboko wysunięty nad północno-wschodnią i południowo-zachodnią elewacją eliptyczny okap pełni wieloraką funkcję: wyznacza główny kształt bryły, osłania właściwą elewację i tarasy przed słońcem i deszczem. Jego wielkość została dobrana tak, żeby latem chronić wnętrze przed przegrzaniem, a zimą nie przeszkadzać nadmiernie promieniom słonecznym.

Projekt domu ziemianki ArchiTerra III pracowni TXMA - pierwsze szkice
Autor: Materiały prasowe TXMA Pierwsze szkice kompozycyjne wykonane na spotkaniu z klientem

Ogród jest tu równie ważny, jak dom

Zagospodarowanie terenu wokół domu podporządkowane jest ogrodowi i wspomaganiu obiegu wody, materii i energii. Na południe od domu, na delikatnie nachylonym południowym stoku zaplanowano grządki, rozciągnięte wzdłuż poziomic terenu, co w naturalny sposób pomoże zatrzymać spływającą wodę.

Pomiędzy ogrodem a domem znalazło się miejsce na altankę, niewielki murowany pawilon na narzędzia i wszystko to, co jest potrzebne do pracy w ogrodzie. Tuż za pawilonem, już pod dachem domu, w połowie drogi pomiędzy kuchnią a ogrodem dostępna będzie jedna z dwóch planowanych piwniczek, żeby nie było trzeba daleko chodzić ani z plonami, ani z przetworami.

Nad ogrodem jest małe oczko wodne – rezerwuar deszczówki i ostatnie ogniwo przydomowej , hydrobotanicznej oczyszczalni ścieków. Rośliny na oczyszczalni hydrobotanicznej aktywnie pobierają z wody szarej azot, fosfor i metale ciężkie. Oczyszczona woda zbiera się wraz z deszczówką w otwartym oczku wodnym, skąd pobierana będzie do podlewania ogrodu.

Projekt domu ziemianki ArchiTerra III pracowni TXMA
Autor: Materiały prasowe TXMA ArchiTerra III - obieg wody

W najniższym punkcie działki, w południowym narożniku znajdzie się miejsce na zarybiony staw kąpielowy. Piasek pobrany z gruntu przy budowie stawu będzie wykorzystany na miejscu, na podbudowę tarasu przed domem.

Trochę z ziemianki, sporo cegły rozbiórkowej

Będzie nieznacznie wyniesiony ponad istniejący teren. Na podbudowę zostanie użyty piasek pozyskany podczas wykopywnia stawu i pochodzące z recyklingu kruszone szkło piankowe, które dodatkowo zapewni izolację termiczną posadzki. Dom zostanie zbudowany w konstrukcji z masywnego szkieletu drewnianego, wypełnionego betonem konopnym i zaizolowanego matami z prasowanej słomy. Oblicówką zewnętrzną będzie czerwona cegła pozyskana z okolicznej rozbiórki. Budynek będzie przykryty lekkim zielonym dachem z roślinnością nie wymagającą pielęgnacji.

Rozplanowanie stref domu ArchiTerra III

Rozkład funkcjonalny domu został podporządkowany relacjom poszczególnych pomieszczeń ze światem zewnętrznym, szczególnie z widokami i kierunkami padania promieni słonecznych. Zgodnie z tą zasadą sypialnia i kuchnia będą doświetlone od samego świtu, południowe światło pojawi się na tarasie, w salonie i jadalni, natomiast po południu bezpośrednio zostaną doświetlone gabinet, część salonu i pokój gościnny. Ponadto pomieszczenia gospodarcze i techniczne zostały zlokalizowane po zachodniej stronie domu, stanowiąc bufor termiczny i dodatkową ochronę przed wiatrem wiejącym z zachodu.

Na wschodnim tarasie służący celom rekreacyjnym zaplanowana jest letnia kuchnia, miejsce naognisko i do rozstawienia dużego stołu pod zewnętrznym zadaszeniem.

Przestrzenie pod schodzącym do ziemi zielonym dachem zostały przeznaczone na dwie piwniczki gospodarcze z wygodnym dostępem od strony ogrodu.

Cechy konstrukcji domu ziemianki ArchiTerra III

Choć na pierwszy rzut oka na to nie wygląda, dom będzie zbudowany z 34 m3 drewna C24 i 20m3 drewna klejonego, które zostaną posadowione na relatywnie niewielkich ławach fundamentowych, wylewanych na podbudowie z zagęszczanego szkła piankowego. Konstrukcja dachu zostanie rozpięta na sześciu belkach łukowych, z których dwie skrajne, odchylone od pionu pod kątem 45 stopni tworzą właściwy zarys dachu budynku. Wewnętrzne łuki oparte są na ścianach zewnętrznych i dwóch słupach, znajdujących się wewnątrz domu, każdy. Rozstaw płatwi dachowych został dostosowany do modułu płyty OSB, z której zostanie wykonane usztywniające deskowanie dachu.

Od projektu do realizacji

Proces projektowania tego domu był jedną z bardziej wymagających, ale też jedną z ciekawszych zawodowych przygód. Projektanci czekają na realizację i wszystkie związane z nią niespodzianki, bo dopiero po zakończonej budowie będzie można ocenić ten obiekt naprawdę.

Inwestor dostał już pozwolenie na budowę i ta właśnie ruszyła. Do zakończenia w tym roku planowany jest stan pod dachem.

Powierzchnia całkowita ArchiTerry III to 254 m2.

Autor projektu

Projektant, Tomasz Alexander Mielczyński, jest architektem Izby Architektów Rzeczypospolitej, mającym uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń od 2010 roku. Jest on członkiem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Budownictwa Naturalnego i autorem wielu budynków zrealizowanych w standardzie budynku pasywnego według metodologii Darmstadt.

Tekst oparty jest na jego autorskim opisie projektu i pracy nad ArchiTerrą III.

Anna Cymer: architektura lat 90. była kiczowata, ale nasza