Przepisy regulujące obrót nieruchomościami rolnymi zawierają od 30 kwietnia 2016 r. ograniczenia, które – zgodnie z intencją ustawodawcy – mają zapobiegać masowemu nabywaniu ich przez cudzoziemców i przeciwdziałać spekulacji. Niestety, przyjęte rozwiązania nie są korzystne również dla Polaków chcących kupić bądź sprzedać ziemię rolną. Obecnie zgodnie z ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego:
- nieruchomości rolne mogą nabywać wyłącznie rolnicy indywidualni – poza omówionymi poniżej wyjątkami;
- nawet rolnicy nie dokupią ziemi, jeśli wskutek transakcji powierzchnia ich gospodarstwa miałaby przekroczyć 300 ha;
- nabywca nieruchomości rolnej ma obowiązek prowadzenia gospodarstwa rolnego;
- prawo pierwokupu przysługujące dzierżawcy i Agencji Nieruchomości Rolnych (ANR) zostało poszerzone w stosunku do przepisów obowiązujących przed nowelizacją ustawy.
Rolnik indywidualny definicja
Rolnik indywidualny to osoba fizyczna – właściciel, użytkownik wieczysty, samoistny posiadacz (czyli ktoś, kto na przykład na podstawie nieformalnej umowy sprzedaży wszedł w posiadanie ziemi) lub dzierżawca nieruchomości rolnych, w których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha. Dodatkowo rolnik indywidualny musi mieć kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkiwać w gminie, w której położone jest jego gospodarstwo (lub jego część), i przez 5 lat osobiście je prowadzić, czyli pracować w tym gospodarstwie albo podejmować wszelkie decyzje dotyczące prowadzenia w nim działalności rolniczej.
Kwalifikacje rolnicze
Z kolei za kwalifikacje rolnicze uważa się:
- wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe (które kierunki studiów można uznać za rolnicze,określi minister rolnictwa) albo
- tytuł kwalifikacyjny lub zawodowy w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej (listę tych tytułów też ustali minister rolnictwa) i co najmniej trzyletni staż pracy w rolnictwie, albo
- wykształcenie średnie lub wyższe inne niż rolnicze i co najmniej trzyletni staż pracy w rolnictwie bądź ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo
- wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej pięcioletni staż pracy w rolnictwie
Staż pracy rolnika indywidualnego
Za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, w którym dana osoba:
- podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników;
- prowadziła działalność rolniczą we własnym lub dzierżawionym gospodarstwie rolnym o obszarze nie mniejszym niż 1 ha;
- była zatrudniona w gospodarstwie rolnym na podstawie umowy o pracę albo spółdzielczej umowy o pracę i wykonywała pracę związaną z działalnością rolniczą;
- wykonywała pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej w charakterze członka spółdzielni produkcji rolnej;
- odbyła staż rolniczy na podstawie skierowania od starosty
Ile ziemi potrzebuje rolnik
To, jaka powierzchnia użytków rolnych jest niezbędna do prowadzenia działalności rolniczej, określi minister rolnictwa w rozporządzeniu. Tak zwane podstawowe normy obszarowe użytków rolnych w gospodarstwie rolnym zostaną odrębnie ustalone dla każdego województwa po uwzględnieniu średniej powierzchni gospodarstw rolnych w poszczególnych województwach i w kraju (ogłoszonej na podstawie przepisów o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego).
Przeczytaj też: Kto może kupić działkę rolną
Nie mogą być większe niż czterokrotność średniej powierzchni w danym województwie. Przykładowo w projekcie tego rozporządzenia norma dla województwa warmińsko-mazurskiego wynosi 25 ha, a małopolskiego – 8 ha.
