Karanie za nielegalny pobór energii: czy można dwa razy ukarać jedna osobę za kradzież prądu?
Zostałeś przyłapany na nielegalnym poborze energii? Już niedługo Trybunał Konstytucyjny ma rozstrzygnąć, czy nakładanie podwójnej kary za kradzież prądu jest zgodne z konstytucją.
Z kolei ustawa z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 1059, z późn. zm.) przewiduje możliwość pobierania przez elektrownię lub osób nielegalnie pobierających energię opłatę w wysokości określonej w taryfie, chyba że nielegalne pobieranie energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności.
W wypadku nielegalnego poboru energii elektrycznej elektrownia może też dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych prawa cywilnego. Wynika to z art. 57 ust. 1 Prawa energetycznego. W praktyce elektrownie zwykle wolą wymierzać opłatę za nielegalne podłączenie się do licznika energii elektrycznej w formie opłaty, bo wystarczy wówczas domagać się należności wynikającej z faktury w elektronicznym postępowaniu upominawczym. To znacznie krótsza procedura, niż domaganie się przez elektrownię odszkodowania w drodze długiego procesu cywilnego.
Autor: Andrzej T. Papliński
Za kradzież energii elektrycznej grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat
Zapytanie prawne w sprawie podwójnego karania tej samej osoby za nielegalny pobór prądu, złożył do Trybunału Konstytucyjnego Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie. Sąd ten miał wątpliwości, czy karanie jednej osoby za ten sam czyn nielegalnego poboru energii na podstawie przepisów Kodeksu karego oraz jednocześnie opłatą przewidzianą w Prawie energetycznym, jest zgodne z konstytucją.
Odpowiedzialność karna i opłata za nielegalny pobór energii elektrycznej
Za kradzież energii elektrycznej grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Wynika to z art. 278 § 5 Kodeksu karnego.
Należności z tytułu opłaty za nielegalny pobór energii, stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu podlegają ściągnięciu na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
Kto ustala wysokość opłat za nielegalny pobór energii?
Prawo energetyczne umożliwia ministrowi gospodarki wydanie rozporządzenia w sprawie ustalenia wysokości taryf dla energii elektrycznej, jak również sposób ustalenia opłat za nielegalny pobór energii. Szczegółowe kwestie z tym związane reguluje rozporządzenie ministra gospodarki z 18 sierpnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energia elektryczną (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 1200, z późn. zmianami).
Choć w praktyce Prawo energetyczne dopuszcza możliwość, ale nie obowiązek ustalenia opłaty za nielegalny pobór energii, to w praktyczne każde przedsiębiorstwo energetyczne umieszcza w taryfach taką opłatą, co sprawia, że staje się ona opłatą de facto ustawową. W konsekwencji ta sama osoba może zostać ukarana zarówno karą pozbawienia wolności na podstawie Kodeksu karnego, a ponadto opłatą za ten sam czyn niepalnego poboru energii na podstawie Prawa energetycznego.
Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie powołał się na przepisy Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz na przepisy konstytucji, które stanowią, że nikt nie może być karany za ten sam czyn dwa razy. W rezultacie, zdaniem tego sądu rejonowego, omawiane przepisy są sprzeczne z konstytucją.
Jeśli Trybunał Konstytucyjny nie odroczy wydania orzeczenia, wyrok w tej sprawie poznamy 21 października br.
8.10.2014
