Wycinka drzew 2024 - przepisy. Kiedy potrzebujesz zezwolenia, by wyciąć drzewo na swojej działce?

Pozwolenie na wycinkę drzew i krzewów w 2024 - kiedy jest potrzebne? Czy można wyciąć drzewo bez pozwolenia? Jakie kary grożą za wycinkę drzew bez uzyskania zezwolenia? Sprawdź, które drzewa są objęte obowiązkiem zgłoszenia wycinki, a które drzewa wymagają zezwolenia na wycinkę. Jakie obowiązki nakłada na właścicieli nieruchomości (osoby fizyczne) ustawa o wycince drzew? Do kiedy można wycinać drzewa i krzewy?

Spis treści

1. Wycinka drzew 2024 - od kiedy można wycinać drzewa?
2. Wycinka drzew i krzewów – co można wyciąć bez zgody urzędu
3. Wycinka drzew pozwolenie - zgłoszenie wycinki drzewa
4. Pozwolenie na wycinkę drzew związaną z prowadzeniem firmy
5. Kiedy wycinka drzew jest zwolniona z opłaty
6. Jaka kara za brak zgłoszenia lub zezwolenia na wycinkę drzewa

Wycinka drzew 2024 - od kiedy można wycinać drzewa?

Jeżeli chcemy wyciąć drzewo i mamy na to pozwolenie musimy jeszcze wziąć pod uwagę termin. Drzew i krzewów nie wycina się w okresie lęgowym ptaków! To okres od 1 marca do 15 października. Zatem, drzewa można wycinać w okresie jesienno-zimowym, do końca lutego i po 15 października.

Wycinka drzew i krzewów – co można wyciąć bez zgody urzędu

Zanim zdecydujemy o wycięciu drzewa, zmierzmy obwód jego pnia na wysokości 5 cm nad ziemią i sprawdźmy, do jakiego gatunku się zalicza. W wypadku krzewów mierzy się powierzchnię, którą zajmują.

Możemy wyciąć drzewo bez pytania urzędu o zgodę – bez względu na to, gdzie rośnie – jeśli obwód pnia nie przekracza:

• 80 cm - w przypadku topoli, wierzby, klonu jesionolistnego i klonu srebrzystego;
• 65 cm - w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej i platanu klonolistnego;
• 50 cm - w przypadku pozostałych gatunków drzew.

Jeżeli drzewo jest grubsze, dalsze postępowanie zależy od tego, czy wycinka ma związek z prowadzeniem działalności gospodarczej (również rolniczej) na nieruchomości, czy też nie ma takiego związku.

Ponadto nie wymaga się żadnych zgód na wycięcie:

• krzewu lub krzewów rosnących w skupisku - o powierzchni do 25 m² (mierzy się powierzchnię rzutu poziomego krzewów);
• drzew i krzewów usuwanych w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego (bez względu na obwody pni i zajętą powierzchnię);
• drzew i krzewów owocowych, czyli takich, które dają owoce jadalne dla człowieka (z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub na terenach zieleni);
• drzew lub krzewów rosnących na plantacjach lub w lasach (zgodnie z ustawą o lasach stosuje się tam inne zasady pozyskiwania drewna);
• krzewów ozdobnych (z wyjątkiem rosnących w pasie drogowym drogi publicznej, na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków bądź na terenach zieleni publicznej);
• drzew lub krzewów, które się złamały albo wywróciły pod wpływem sił natury, wypadku bądź katastrofy – ale uwaga! – przed usunięciem musi je obejrzeć organ właściwy do wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu i potwierdzić, że stanowią złom lub wywrot.

Wycinka drzew pozwolenie - zgłoszenie wycinki drzewa

Usunięcie drzew, których obwód przekracza limity podany na początku artykułu i które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej, nie wymaga zezwolenia. Ale – uwaga! - zwolnienie to obowiązuje pod warunkiem uprzedniego zgłoszenia zamiaru usunięcia drzewa do wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) i uzyskania tak zwanej milczącej zgody tego organu, czyli braku sprzeciwu (art. 83f ust. 4 ustawy o ochronie przyrody).

Jeżeli drzewo rośnie na nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków, zamiar wycinki zgłaszamy wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków.

W zgłoszeniu wycinki drzewa podajemy swoje imię i nazwisko oraz adres i numer ewidencyjny nieruchomości, z której drzewo ma być usunięte. Nie podajemy powodu, dla którego chcemy usunąć drzewo.

Do zgłoszenia załączamy rysunek albo mapkę określającą usytuowanie drzewa na tej nieruchomości.

Gdy zgłoszenie nie zawiera wszystkich wymaganych elementów, urzędnik wyda postanowienie nakładające obowiązek jego uzupełnienia w ciągu 7 dni.

W ciągu 21 dni od doręczenia kompletnego zgłoszenia bądź jego uzupełnienia na działce stawi się urzędnik, który dokona oględzin drzewa. Sprawdzi on jego gatunek i obwód pnia.

Jeżeli w ciągu 14 dni od oględzin wójt (burmistrz lub prezydent miasta) nie wyda sprzeciwu w formie decyzji administracyjnej, możemy drzewo usunąć. Pamiętajmy, że tych 14 dni liczy się od chwili nadania decyzji administracyjnej w placówce pocztowej. Urząd może też przed upływem tego terminu sporządzić zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu. Uprawnia ono do wcześniejszej wycinki.

Co ważne, na dokonanie wycinki drzewa mamy 6 miesięcy od dnia oględzin! Po tym czasie zgłoszenie straci ważność. Jeżeli chcielibyśmy je wyciąć później, będziemy musieli dokonać ponownego zgłoszenia. Ponadto musimy pamiętać, że gdyby w ciągu 5 lat od dnia oględzin został złożony wniosek o pozwolenie na budowę mającą związek z prowadzeniem działalności gospodarczej na tej części nieruchomości, na której rosło usunięte drzewo, jej właściciel będzie musiał wnieść opłatę za wycinkę drzewa (stawki opłat dla różnych drzew podajemy w tabeli).

Jeśli chodzi o krzewy rosnące na takich działkach, to można je usuwać bez żadnych ograniczeń. Nie wymaga to ani zgłoszenia, ani zezwolenia.

Pozwolenie na wycinkę drzew związaną z prowadzeniem firmy

Jeśli prowadzimy na własnej działce jakąś działalność gospodarczą i chcemy wyciąć drzewo (o obwodzie pnia ponad limit podany na początku) albo krzewy (pojedynczą roślinę lub ich skupisko zajmujące ponad 25 m² powierzchni) rosnące w miejscu przeznaczonym na przykład na magazyn, biuro lub parking dla klientów, musimy uzyskać zezwolenie.

Dotyczy to również działalności rolniczej – usunięcie drzewa z powodu planowanej budowy domu mieszkalnego nie wymaga zezwolenia (wystarczy zgłoszenie i brak sprzeciwu), natomiast jest ono niezbędne, gdy chodzi przykładowo o budowę stodoły albo drogi dojazdowej do pola.

Wniosek w tej sprawie kierujemy do wójta (burmistrza lub prezydenta miasta), a gdy dotyczy drzewa rosnącego na nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków – do wojewódzkiego konserwatora zabytków.

We wniosku o zezwolenie na wycinkę drzewa określamy:

• imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę właściciela nieruchomości;
• tytuł prawny do władania nieruchomością;
• nazwę gatunku drzewa lub krzewu;
• obwód pnia drzewa mierzony na wysokości 130 cm, a w przypadku gdy na tej wysokości drzewo ma kilka pni - obwód każdego z nich (jeśli nie ma na tej wysokości pnia, to podajemy obwód zmierzony bezpośrednio poniżej korony drzewa);
• wielkość powierzchni, z której zostanie usunięty krzew;
• miejsce, przyczynę i planowany termin usunięcia drzewa lub krzewu. Wskazujemy też, czy wynika ono z celu związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Do wniosku załączamy:

• rysunek, mapę albo projekt zagospodarowania działki (wykonany przez projektanta z odpowiednimi uprawnieniami budowlanymi) określające usytuowanie drzewa lub krzewu w odniesieniu do granic nieruchomości i obiektów budowlanych istniejących lub projektowanych na tej nieruchomości. Projekt załączamy wtedy, gdy przyczyną wycinki jest realizacja inwestycji, dla której trzeba go sporządzić zgodnie z przepisami Prawa budowlanego;
• ewentualnie projekt planu nasadzeń zastępczych albo przesadzenia drzewa lub krzewu. Projekt załączamy tylko wtedy, gdy planujemy takie działania. Projekt ten może mieć formę rysunku, mapy lub projektu zagospodarowania działki. Należy w nim podać informację o liczbie, gatunku lub odmianie drzew i krzewów oraz miejscu i planowanym terminie wykonania nasadzeń bądź przesadzenia;
• decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach albo postanowienie uzgadniające warunki realizacji przedsięwzięcia - gdy takie dokumenty są wymagane dla realizacji danego przedsięwzięcia. Dotyczy to nieruchomości położonych na terenach chronionych (na przykład obszary Natura 2000);
• zezwolenie dotyczące gatunków chronionych - jeżeli zostało wydane.

Po otrzymaniu wniosku właściwy organ wyśle urzędnika, który dokona oględzin drzewa i sprawdzi, czy nie mają na nim swoich siedlisk gatunki chronione (np. ptaki, nietoperze, owady, porosty). Jeśli takie zostaną stwierdzone, trzeba będzie uzyskać dodatkowe zezwolenie regionalnego lub generalnego dyrektora ochrony środowiska. Do czasu jego przedłożenia postępowanie jest zawieszane.

W wypadku drzew rosnących w pasie drogowym drogi publicznej, rezerwacie przyrody lub parku narodowym projekt zezwolenia na wycinkę jest uzgadniany z odpowiednią instytucją (regionalnym dyrektorem ochrony środowiska lub dyrektorem parku narodowego). Ma ona nawet 60 dni na wyrażenie stanowiska, więc na decyzję trzeba wówczas dłużej poczekać.

W zezwoleniu na wycięcie drzewa urzędnicy określą:

• miejsce usunięcia drzewa, nazwę jego gatunku oraz obwód pnia;
• wysokość należnej opłaty (można jej uniknąć, o czym będzie mowa dalej);
• termin usunięcia rośliny i ewentualnie inne warunki wynikające z decyzji środowiskowych;
• jeśli uzależniono zezwolenie na wycinkę od wykonania nasadzeń zastępczych – to dodatkowo w zezwoleniu zostaną wskazane miejsce nasadzeń zastępczych, liczba sadzonych drzew, ich gatunek i minimalny rozmiar oraz termin wykonania nasadzeń i poinformowania o nich urzędu;
• kiedy zaś zezwolenie uzależniono od przesadzenia drzewa – wówczas znajdziemy w decyzji określenie miejsce, na które ma być ono przesadzone, termin i sposób wykonania tej czynności oraz złożenia odpowiedniej informacji w urzędzie.

Jeżeli przyczyną usuwania drzewa jest realizacja inwestycji, która wymaga pozwolenia (lub rozbiórkę) i która koliduje z tym drzewem, wycinki będzie można dokonać dopiero po uzyskaniu pozwolenia na budowę (rozbiórkę).

Kiedy wycinka drzew jest zwolniona z opłaty

Przypadki, w których nie nalicza się opłaty za wycinkę, zostały wymienione w art. 86 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody.

W pierwszym punkcie wskazano usunięcie drzew i krzewów, które nie wymaga zezwolenia (skoro nie ma zezwolenia, to i opłaty, którą się w nim ustala).

Wśród pozostałych czternastu punktów zwolnione z opłaty jest między innymi usuwanie drzew i krzewów:

• związane z odnową i pielęgnacją drzew rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków;
• zagrażających bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych lub funkcjonowaniu urządzeń przesyłowych, bądź bezpieczeństwu ruchu drogowego lub kolejowego;
• w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania innego niż rolnicze (zgodnego z przeznaczeniem terenu, określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy), pod warunkiem że:- obwód pnia drzewa mierzony na wysokości 130 cm nie przekracza 120 cm (dla topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego i srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego) lub 80 cm (dla pozostałych gatunków drzew),- krzewy rosnące w skupisku pokrywają grunt o powierzchni nie większej niż 50 m²;
• obumarłych lub nie rokujących szansy na przeżycie, z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości;topoli o obwodzie pnia na wysokości 130 cm wynoszącym więcej niż 100 cm i nienależących do gatunków rodzimych – pod warunkiem że zostaną zastąpione w najbliższym sezonie wegetacyjnym drzewami innych gatunków.

Jeśli w powyższych sytuacjach zezwolenie na wycinkę było uzależnione od przesadzenia albo nasadzeń zastępczych, a przesadzone lub nowe rośliny uschły z przyczyn leżących po stronie właściciela – zostanie wydana nowa decyzja nakazująca nasadzenia zastępcze. W razie jej niewykonania może zostać nałożona grzywna.

Jaka kara za brak zgłoszenia lub zezwolenia na wycinkę drzewa

Ustala się ją w wysokości jedno- lub dwukrotności opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu, zależnie od przewinienia.

Karę równą dwóm opłatom można zapłacić w razie:

• usunięcia drzewa lub krzewu bez wymaganego zezwolenia;
• usunięcia drzewa pomimo sprzeciwu do zgłoszenia wycinki i bez uzyskania zezwolenia, o które można wystąpić w razie wydania takiego sprzeciwu;
• usunięcie drzewa bez dokonania zgłoszenia wycinki lub przed upływem 14 dni od dokonania oględzin drzewa przez urzędnika.

Karę w wysokości jednej opłaty wymierza się za usunięcie drzewa lub krzewu, które byłoby zwolnione z obowiązku jej uiszczenia, gdyby było usuwane legalnie. Chodzi tu o te sytuacje, kiedy wycinka jest zwolniona z opłaty, ale wymaga zezwolenia.

Co ważne, w wypadku wykarczowania pnia i braku kłody karę powiększa się o 50%.

Natomiast w razie nielegalnego usunięcia drzewa albo krzewu obumarłego, nierokującego szansy na przeżycie, złomu lub wywrotu karę obniża się o 50% (urzędnicy ocenią, czy tak faktycznie było, warto więc zebrać odpowiednią dokumentację).

Od kary się odstępuje, gdy usunięcie rośliny było uzasadnione stanem wyższej konieczności (na przykład przeniesiono drzewo powalone przez wiatr w inne miejsce, bo zagrażało ludziom, obiektom budowlanym bądź urządzeniom przesyłowym).

Istnieje też możliwość umorzenia połowy kary osobom fizycznym, które usunęły drzewo ze swojej działki i nie miało to związku z prowadzeniem na niej działalności gospodarczej, jeśli dochód na jednego członka ich gospodarstwa domowego nie przekracza 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę i nie są w stanie uiścić kary w pełnej wysokości bez znacznego uszczerbku dla niezbędnego do utrzymania budżetu rodziny.

Uwaga! Przepisy dotyczące wycinania drzew i krzewów nie zwalniają nikogo z obowiązku przestrzegania przepisów związanych z ochroną ptaków w okresie lęgowym. W każdym wypadku trzeba więc upewnić się, czy w obrębie przeznaczonego do usunięcia drzewa nie ma gniazd z pisklakami. Okres lęgowy większości (nie wszystkich!) ptaków wypada między 1 marca a 15 października.

Agnieszka Szajkowska