Skutki zasiedzenia nieruchomości. Zmienia się właściciel, obciążenia nieruchomości pozostają
2011-05-05
15:41
W wyniku zasiedzenia nieruchomości dotychczasowy właściciel traci swoje prawa do konkretnej nieruchomości na rzecz posiadacza samoistnego. Bez zmian pozostają natomiast dotychczasowe obiążenia nieruchomości, a więc hipoteki i służebności. Zasiedzenie nieruchomości nie może bowiem naruszać interesów osób trzecich.
Skutki zasiedzenia
Wraz z upływem ostatniego dnia terminu zasiedzenia nieruchomości (liczonego od dnia objęcia w posiadanie) nabycie własności przez samoistnego posiadacza nieruchomości następuje z mocy samego prawa, a tym samym dotychczasowy właściciel traci swoje prawo.
Nabycie to ma charakter deklaratoryjny, co oznacza, że sąd tylko potwierdza taki stan prawny. Należy zwrócić także uwagę na to, że:
- jest to nabycie nieruchomości o charakterze pierwotnym, czyli bez następstwa prawnego (nie ma ciągłości między prawami poprzedniego właściciela a nowego nabywcy);
- mimo to nie wygasają obciążenia nieruchomości, zwłaszcza służebności i hipoteki. Ta regulacja, a także praktyka są oczywiście zasadne, gdyż zasiedzenie ma jedynie korygować stan prawnoformalny pomiędzy właścicielem rzeczy a jej samoistnym posiadaczem, a nie naruszać interesy osób trzecich;
- nie budzi wątpliwości fakt zasiedzenia nieruchomości wraz z jej częściami składowymi;
- w wypadku współposiadania nieruchomości w trakcie zasiedzenia jest ona nabywana na współwłasność - w częściach ułamkowych lub łącznie. Każdy ze współposiadaczy nabywa udział zgodnie z przysługującym mu prawem bądź – jeśli brak jest przesłanek, aby to ustalić – należy zastosować art. 197 k.c., który mówi o równości udziałów.
Sytuacja, gdy małżeństwo z ustrojem wspólności majątkowej zasiedziało nieruchomość, wydaje się klarowna. Owa nieruchomość wejdzie do ich majątku wspólnego. Nie ma znaczenia, kiedy małżeństwo zostało zawarte, a nawet czy przez cały czas posiadania trwało – istotne jest tylko to, aby w czasie jego trwania upłynął termin potrzebny do zasiedzenia. - Inaczej jest w przypadku współposiadania przez osoby będące wspólnikami spółki cywilnej. W takiej sytuacji, aby nieruchomość weszła do majątku wspólnego, potrzebne jest łączne współposiadanie rzeczy przez cały okres niezbędny do zasiedzenia;
- posiadanie samoistne części nieruchomości przez okres wymagany do zasiedzenia prowadzi do nabycia jedynie tej części. Wobec tego prowadzi też do podziału nieruchomości niezależnie od ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (art. 95 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami).
