Księga wieczysta bez tajemnic. Czego się dowiemy z księgi wieczystej?
Księga wieczysta to specjalny rejestr, w którym opisany jest stan prawny nieruchomości. Mamy z nią do czynienia, gdy dom, mieszkanie lub działkę chcemy sprzedać, kupić albo komuś podarować. Sprawdź, jakie informacje znajdziesz w każdym z działów księgi wieczystej.
Księga wieczysta - źródło informacji o nieruchomości
Z księgi wieczystej dowiemy się między innymi kto ma prawa do danej nieruchomości i jakie one są. Dokument dzieli się na cztery części. Czego można się dowiedzieć z każdego z działów?
Dział pierwszy. Tu znajdują się podstawowe informacje o nieruchomości - jej położenie i powierzchnia, a także ewentualne dodatkowe prawa związane z własnością.
Dział drugi. Dowiesz z niego, kto jest właścicielem (może być ich kilku) lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości. Dzięki tym zapisom będziemy mieć pewność, że osoba, która podaje się za właściciela nieruchomości (lub jej użytkownika wieczystego), rzeczywiście ma do niej takie prawo.
Dział trzeci. Przeczytasz w nim, czy są jakieś ograniczenia praw dotyczące nieruchomości – z wyjątkiem hipotek z tytułu zabezpieczenia kredytu. W tym miejscu odnajdziemy też prawa osobiste innych osób oraz roszczenia ciążące na nieruchomości. Jakie to mogą być ograniczenia? Na przykład służebność osobista lub gruntowa. Służebność osobista to obciążenie nieruchomości na rzecz konkretnej osoby fizycznej prawem do korzystania z niej we wskazany sposób (np. prawo do korzystania z części znajdującego się na działce budynku). Z kolei służebność gruntowa polega na obciążeniu nieruchomości prawem do korzystania z niej w określonym zakresie przez właściciela innej nieruchomości (np. prawo przejazdu i przejścia przez nieruchomość). Warto więc skrupulatnie przeczytać ten dział. Nikt nie chce przecież kupić domu czy działki, a potem być zmuszonym przez prawo do dzielenia się z kimś swoją nieruchomością.
Dział czwarty. Tu wymienione są hipoteki ciążące na nieruchomości, a wynikające z zabezpieczenia tą nieruchomością kredytu czy pożyczki.
Sprawdź: Jak założyć księgę wieczystą
Gdy księga wieczysta się myli…
Kupujemy nieruchomość od osoby, która jest wpisana w księdze jako właściciel. Jednak po pewnym czasie zgłasza się osoba, która twierdzi, że jest jej prawowitym właścicielem, i zapewnia, że w księdze był błąd. Czy stracimy nasz dom lub działkę? Nie. Nawet jeżeli okaże się, że ta osoba ma rację i będzie w stanie to udowodnić – nadal pozostajemy właścicielami zakupionej nieruchomości. Zapewnia nam to działanie rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Co to za prawo? Zgodnie z art. 5 ustawy o księgach wieczystych i hipotece (DzU z 2001 r. nr 124, poz. 1361 z późn. zm.): „W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości, ujawnionym w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe”.
Jawność ksiąg wieczystych
Gdzie szukać księgi wieczystej dla nieruchomości? I czy można do niej zajrzeć? Księgi są prowadzone przez wydziały ksiąg wieczystych w sądach rejonowych właściwych dla danej nieruchomości. Zasadą rządzącą księgami jest jawność. Oznacza to, że każda osoba może do nich zajrzeć. Jedyne, co musi znać, to numer księgi. Księgi można w szybki sposób sprawdzać o-line. Przez internet można też zlożyć wniosek o odpis z księgi wieczystej.
Zobacz:
Czy każda nieruchomość ma swoją księgę wieczystą?
Nie każda. Najczęściej własność takiej nieruchomości została nabyta po roku 1945 z mocy samego prawa, a nie wskutek umowy lub czynności prawnej – czyli daną nieruchomość nabyto aktem własności ziemi albo w drodze zasiedzenia. Co zrobić, gdy taką nieruchomość chcemy kupić? Dla własnego bezpieczeństwa musimy żądać od właściciela założenia księgi dla nieruchomości. Bywa i tak, że dochodzi do zbiegu dwóch przepisów prawa, na skutek czego ta sama nieruchomość może mieć dwóch właścicieli (np. z zasiedzenia i z uwłaszczenie nieruchomości rolnej). Jeśli nie chcemy się wdawać w długoletni spór sądowy wyjaśniający, kto ma rację, lepiej nabyć nieruchomość od właściciela ujawnionego w dziale drugim księgi wieczystej.
Aktualizacja 16.04.2017
