Jak przekształcić użytkowanie wieczyste we własność

Według obowiązujących przepisów wniosek o uwłaszczenie nieruchomości można złożyć do końca 2012 r. Jak wygląda procedura, ile kosztuje i jakie daje nam prawa?

Osoby fizyczne będące użytkownikami wieczystymi działek zabudowanych na cele mieszkaniowe lub przeznaczonych pod taką zabudowę oraz nieruchomości rolnych mogą przekształcić przysługujące im prawo we własność.

Gdzie to załatwić

Wniosek o przekształcenie należy złożyć do:

• starosty albo prezydenta miasta na prawach powiatu – jeżeli użytkowanie wieczyste jest ustanowione na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa;
• wójta (burmistrza, prezy- denta miasta), starosty albo marszałka województwa – jeśli właścicielem gruntu jest jednostka samorządu terytorialnego.

Do wniosku trzeba dołączyć:

• odpis księgi wieczystej nieruchomości będącej przedmiotem użytkowania wieczystego, a gdy współużytkowanie wieczyste jest związane z prawem własności wyodrębnionego lokalu – również odpis księgi prowadzonej dla tego lokalu;
• dane z ewidencji gruntów i budynków dotyczące powierzchni gruntu zabudowanego, garażu, domu, sklepu itp., ewentualnie dane z pomiaru wykonanego przez osobę z uprawnieniami budowlanymi;
• inne dokumenty potwierdzające aktualny stan prawny (umowa kupna-sprzedaży, umowa o ustanowieniu prawa użytkowania wieczystego, umowa zamiany, orzeczenie sądu);
• w przypadku nieruchomości rolnej – także informację o przeznaczeniu nieruchomości w planie miejscowym. Gmina nie może odmówić ustanowienia własności, a decyzja w sprawie przekształcenia stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej.

Uwaga! Obowiązujące przepisy przewidują, że wniosek będzie można złożyć do końca 2012 r.

Za ile

Przekształcenie jest odpłatne. Wysokość opłaty, którą należy uiścić na rzecz dotychczasowego właściciela (na przykład gminy), jest ustalana w decyzji o przekształceniu i stanowi różnicę pomiędzy wartością nieruchomości a wartością prawa użytkowania wieczystego na niej ustanowionego (wycenie podlega sam grunt). Generalnie, im mniej lat pozostało do końca ustalonego czasu użytkowania, tym ta różnica większa.

Jeżeli w okresie dwóch lat przed złożeniem wniosku o przekształcenie była dokonana aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, do ustalenia opłaty za przekształcenie przyjmuje się wartość nieruchomości określoną dla celów tej aktualizacji. W przeciwnym razie konieczne jest sporządzenie nowego operatu szacunkowego przez biegłego rzeczoznawcę (jego koszt obciąża wnioskującego o przekształcenie).

Kiedy taniej

Przepisy przewidują w trzech sytuacjach obligatoryjnie udzielane bonifikaty od opłaty za przekształcenie:

• 90-procentową zniżkę mogą otrzymać osoby, które spełniają kryterium dochodowe (dochód na jednego członka rodziny w gospodarstwie domowym nie przekracza przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za ostatnie półrocze poprzedniego roku ogłaszanego przez prezesa GUS). Ta zniżka dotyczy wyłącznie użytkowników nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkaniowymi lub przeznaczonych pod taką zabudowę i jest udzielana na wniosek takiej osoby;
• 50-procentowa bonifikata – udzielana na wniosek osoby zainteresowanej – obejmuje użytkowników wieczystych, którzy prawo użytkowania wieczystego otrzymali przed 5 grudnia 1990 r., oraz ich prawnych następców. Tę zniżkę można otrzymać w przypadku przekształcenia zarówno działki budowlanej, jak i rolnej;
• trzeci przypadek dotyczy nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków. W tej sytuacji opłata z urzędu ulega obniżeniu o 50%.

Organ wydający decyzję musi uzyskać zgodę na udzielenie bonifikaty od wojewody albo rady gminy, powiatu lub sejmiku samorządowego, w zależności od tego, kto jest właścicielem gruntu.

Osoby, których nie stać na spłatę należności, mogą się ubiegać o rozłożenie jej na oprocentowane raty na czas od 10 do 20 lat (można też wnioskować o krótszy okres spłaty).