Spis treści
- „Sprzęt dawny” z nową definicją
- Recykling: pięta achillesowa zielonej transformacji
- Odpowiedzialność zagranicznych firm
- Ustawa w fazie konsultacji – co dalej?
Dynamiczny rozwój sektora OZE (odnawialnych źródeł energii) niesie ze sobą nie tylko korzyści dla środowiska i gospodarstw domowych, ale i poważne wyzwania legislacyjne oraz logistyczne. Jednym z nich jest kwestia utylizacji zużytych modułów fotowoltaicznych – temat, który do tej pory był traktowany marginalnie, a który teraz staje się priorytetem.
W odpowiedzi na unijne dyrektywy i rosnącą skalę problemu polski rząd przygotował projekt nowelizacji ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Nowe przepisy ogłoszone przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów pod koniec maja 2025 r. przewidują m.in. fundamentalną zmianę w zakresie odpowiedzialności za odpady z paneli fotowoltaicznych wprowadzonych na rynek w przeszłości.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Program Mój Prąd 6.0 - można dostać nawet 28 tysięcy zł. Wnioski tylko do sierpnia
„Sprzęt dawny” z nową definicją
Kluczowe pojęcie, wokół którego koncentrują się nowe regulacje, to tzw. „sprzęt dawny”. Dotychczasowe przepisy posługiwały się tą kategorią w ograniczonym zakresie – teraz jej znaczenie zostaje rozszerzone i precyzyjnie zdefiniowane w zgodzie z unijną dyrektywą 2024/884.
Za „sprzęt dawny” uznane zostaną m.in. panele fotowoltaiczne przeznaczone dla gospodarstw domowych, które trafiły do obrotu przed 1 stycznia 2016 r., inne sprzęty (np. narzędzia elektryczne, wyroby medyczne, zabawki, sprzęt sportowy, sprzęt informatyczny itp.) wprowadzone do obrotu przed 13 sierpnia 2005 r. oraz sprzęty niewymienione w ustawie, a wprowadzone na rynek przed 1 stycznia 2018 r.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Recykling paneli fotowoltaicznych - gdzie oddać panele fotowoltaiczne? Ile kosztuje recykling paneli?
i
Zmiana definicji będzie mieć spore konsekwencje. Projekt nowelizacji przesuwa bowiem obowiązek finansowania zagospodarowania zużytego sprzętu z producentów – którzy do tej pory byli objęci reżimem rozszerzonej odpowiedzialności – na użytkowników końcowych.
Dotyczy to jednak tylko sprzętu wykorzystywanego poza gospodarstwami domowymi, czyli instalacji przemysłowych, komercyjnych i infrastrukturalnych. Oznacza to, że właściciele takich instalacji będą musieli samodzielnie pokryć koszty recyklingu paneli wprowadzonych do obrotu w latach 2005–2015.
Recykling: pięta achillesowa zielonej transformacji
Problem zużytej fotowoltaiki nie jest abstrakcyjny. Choć żywotność paneli może sięgać 25–30 lat, to do Polski trafia coraz więcej zużytych modułów z zagranicy – zwłaszcza z Niemiec, które jako jeden z pierwszych krajów masowo inwestowały w energię słoneczną.
W efekcie polski system zagospodarowania odpadów staje przed poważnym wyzwaniem logistycznym i środowiskowym. Stare panele muszą zostać właściwie zutylizowane lub poddane odzyskowi surowców.
Nowelizacja ma na celu poprawę efektywności zbierania, odzysku i recyklingu zużytego sprzętu. Projekt przewiduje wprowadzenie obowiązku osiągnięcia minimalnych rocznych poziomów zbiórki przez producentów i importerów. To krok w stronę zamkniętego obiegu surowców, ale także impuls dla rozwoju sektora przetwarzania e-odpadów w Polsce.
PRECZYTAJ RÓWNIEŻ: Masz fotowoltaikę? Dlaczego więc płacisz wysokie rachunki. 8 przyczyn i rozwiązań problemu!
i
Odpowiedzialność zagranicznych firm
Kolejną ważną zmianą jest wprowadzenie obowiązku ustanowienia tzw. autoryzowanego przedstawiciela przez zagraniczne przedsiębiorstwa, które nie mają siedziby na terytorium Polski, a wprowadzają na nasz rynek sprzęt elektryczny, opakowania lub pojazdy.
Obecnie brak takich regulacji utrudnia skuteczne egzekwowanie obowiązków związanych z gospodarowaniem odpadami. Po nowelizacji to przedstawiciel będzie odpowiedzialny za realizację obowiązków prawnych w imieniu zagranicznej firmy – analogicznie jak ma to miejsce w przypadku przepisów dotyczących zużytego sprzętu elektronicznego.
To również element dostosowania polskiego prawa do wymogów dyrektywy 2018/851, która promuje rozszerzoną odpowiedzialność producenta oraz efektywną kontrolę przepływu odpadów.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Panele fotowoltaiczne – ceny na początku 2025. Ile kosztuje fotowoltaika?
Ustawa w fazie konsultacji – co dalej?
Projekt nowelizacji znajduje się obecnie w fazie konsultacji publicznych. To moment, w którym zainteresowane strony – producenci, importerzy, organizacje ekologiczne i przedstawiciele samorządów – mogą zgłaszać swoje uwagi. Rząd planuje przyjęcie ustawy w drugim lub trzecim kwartale 2025 r., co oznacza, że nowe obowiązki mogą zacząć obowiązywać jeszcze przed końcem bieżącego roku.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Elewacja fotowoltaiczna - instalacja z paneli PV na ścianach budynków
