Renta rodzinna 2023 – komu przysługuje? Ile wynosi? Ile można dorobić do renty rodzinnej?
Zwykło się uważać, że do renty rodzinnej po zmarłym uprawnieni są co najwyżej wdowa lub wdowiec oraz dzieci. Tymczasem zgodnie z prawem mogą to być także inni krewni. Gdy uprawnionych do renty rodzinnej jest wiele osób, wysokość świadczenia jest dzielona. Sprawdź, jak działa renta rodzinna 2023.
Spis treści
- Kto jest uprawniony do renty rodzinnej?
- Ile wynosi renta rodzinna 2023?
- Renta rodzinna 2023: kiedy może być zawieszona albo zmniejszona? Ile można dorobić do renty rodzinnej?
Jakie warunki trzeba spełnić, by otrzymywać rentę rodzinną, a także jakie inne dochody można uzyskiwać by jej nie utracić?
Kto jest uprawniony do renty rodzinnej?
Do renty rodzinnej z ZUS mają prawo dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione – do ukończenia 16 lat, Natomiast jeśli dzieci te się uczą – do ukończenia 25 lat, przy czym jeżeli dziecko ukończyło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty ZUS przedłuża do zakończenia tego roku studiów.
Dodatkowo, jeżeli takie dzieci stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem szesnastego roku życia lub w przypadku kontynuowania nauki w szkole przed ukończeniem 25 lat, renta rodzinna wypłacana będzie bezterminowo, bez względu na wiek.
Warto też wiedzieć, że o rentę rodzinną po zmarłym ubiegać się mogą także inne dzieci – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyjątkiem dzieci które były wychowywane i utrzymywane w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka.
Prawo do renty rodzinnej ma także małżonek (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej, jeżeli:
- w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy; albo
- wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat;
- sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;
- ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.
Owdowiała osoba, która nie spełnia tych warunków i nie ma źródła utrzymania, otrzyma rentę rodzinną, ale na okres przejściowy. Będzie to rok od śmierci współmałżonka. Wydłużyć czas wypłaty renty rodzinnej można jedynie na czas uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu kwalifikującym do wykonywania pracy zarobkowej – nie dłużej jednak niż na dwa lata od śmierci współmałżonka.
Ponadto małżonka lub małżonek rozwiedziony albo wdowa lub wdowiec, którzy w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli – oprócz spełnienia wymienionych warunków – mieli w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.
Prawo do renty ma również małżonka rozwiedziona lub pozostająca w separacji, jeśli udowodni, że bezpośrednio przed śmiercią współmałżonka otrzymywała od niego alimenty na podstawie porozumienia między rozwiedzionymi/separowanymi (nie dotyczy to mężczyzny).
Na tym lista uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym się nie ogranicza. W kręgu potencjalnych uprawnionych są także wnuki, rodzeństwo i rodzice.
Rodzice otrzymają rentę rodzinną po zmarłym, jeżeli spełniają warunki takie jak dla wdowy/ wdowca (odnośnie wieku, wychowywania dzieci lub niezdolności do pracy), a zmarły ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania.
Z kolei wnuki i rodzeństwo uzyskają rentę rodzinną pod warunkiem, że zostały przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności.
- Zobacz galerię: Najładniejsze elewacje domów – zdjęcia
Autor: Marcin Czechowicz, projekt: Anna Paszkowska-Grudziąż, Rafał Grudziąż/81.WAW.PL
Materiały wykańczające bryłę z zewnątrz, kontrastują ze sobą. Biały tynk na ramie plus stalowe elementy zwracają uwagę na naturalność drewnianych brązowoszarych domków. Ten wyraźny kontrast studzą wielkie tafle szkła
Ile wynosi renta rodzinna 2023?
Co do zasady renta rodzinna wynosi 85% świadczenia zmarłego. Jeżeli jednak do renty rodzinnej uprawnionych jest więcej niż jedna osoba, odsetek tego świadczenia liczony od emerytury lub renty zmarłego wzrasta do:
- 90% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby,
- do 95% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są trzy osoby lub więcej.
Przy czym podstawę do wyliczenia stanowi suma wszystkich świadczeń emerytalno-rentowych, do jakich mógł mieć prawo w chwili śmierci emeryt lub rencista, a więc np. emerytura i dodatek pielęgnacyjny.
Jeśli obliczona renta jest niższa niż najniższe świadczenie, to łączna kwota renty dla wszystkich uprawnionych jest podwyższana do najniższej renty rodzinnej.
Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, którą – w razie konieczności – ZUS po równo podzieli między uprawnionych.
Renta rodzinna jest co roku podwyższana (waloryzowana).
Renty rodzinnej nie dostanie się wcześniej niż za miesiąc, w którym złoży się wniosek o takie świadczenie.
Rentę rodzinną ZUS wypłaca na dwa sposoby:
- za pośrednictwem poczty,
- na rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.
Gdy osoba, której ZUS przyznał rentę rodzinną mieszka za granicą, na jej wniosek świadczenie ZUS może wypłacać osobie zamieszkałej w Polsce, którą upoważni się do odbioru świadczenia albo na rachunek rencisty w banku działającym w Polsce.
Renta rodzinna 2023: kiedy może być zawieszona albo zmniejszona? Ile można dorobić do renty rodzinnej?
Jeśli osoba pobierająca rentę rodzinną osiąga przychód z tytułu zatrudnienia albo innej działalności, która podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, ZUS ma prawo zawiesić rentę.
ZUS zawiesi wypłacanie renty, jeśli przychód osoby, której przyznał takie świadczenie przekroczy 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jeśli natomiast ten przychód będzie wyższy niż 70% przeciętnego wynagrodzenia, ale nie przekroczy 130% tego wynagrodzenia, rentę rodzinną ZUS zmniejszy o kwotę przekroczenia.
Aktualnie na okres wrzesień-październik-listopad 2023 r. 70% tego wynagrodzenia to 4 904,10 zł, a 130% to 9 107,50 zł.
Kwota ta jest uaktualniana co trzy miesiące.
