Co to jest procent? Jak obliczyć procent: obniżki ceny, rabat na zakupy, należny podatek, rozcieńczenie farby
Procent to wielkość matematyczna, z którą się zetkniemy podczas realizacji procesu inwestycyjnego: oprocentowanie kredytu na dom, procent rabatu przy kupnie okien, dopuszczalny procent rozcieńczenia farby. Jak się go oblicza?
Procent służy do określenia stosunku dwóch wielkości względem siebie. 1 procent to jedna setna (1/100) część innej wielkości. Definiuje się go przez zapis w postaci ułamka o mianowniku 100. 15% to 15/100 innej wielkości, 120% to 120/100 innej wielkości. Procent określa się z użyciem symbolu "%”.
Z wielkością określoną w procentach spotkamy się nie raz. Są to na przykład takie sytuacje:
- rabat przy zakupach,
- należny podatek VAT lub inny,
- podwyżka opłat,
- prowizja za kredyt,
- stopa oprocentowania kredytu,
- stopa bezrobocia,
- wielkość inflacji,
- odsetki od lokaty bankowej,
- odsetki za zwłokę,
- część działki pod określone wykorzystanie,
- rozcieńczenie płynu.
Pamiętaj, że procent to zawsze ułamek jakiejś określonej wielkości. Musimy wiedzieć, co jest bazą, od której go liczymy.
Spis treści
- Jak obliczyć, ile wynosi procent rabatu
- Jak obliczyć cenę po rabacie
- Jak obliczyć, w jakim stopniu można rozcieńczyć farbę
- Jak szybko obliczyć należy procent podatku VAT
- Procent VAT a kupno z montażem lub bez niego
- Procent a punkt procentowy
Jak obliczyć, ile wynosi procent rabatu
Ile zapłacimy za okna, jeśli dostaliśmy od sprzedawcy 25% rabatu. Pierwotna wycena okien wynosi 18 500 zł. 25% rabatu należy obliczyć następująco: 25% x 18 500 = 25/100 x 18 500 = 25 : 100 x 18 500 = 0,25 x 18 500 = 4625 zł, tyle wynosi rabat. Zatem 18 500 zł – 4625 zł = 13 875 zł. To jest wycena okien po rabacie.
W uproszczeniu działania w celu obliczenia procentu to pomnożenie danej wielkości, np. ceny netto, przez ułamek określający wielkość procentu. Nie musimy więc zawsze wykonywać całego szeregu działań. Wystarczy szybkie mnożenie przez ułamek, jak w wyżej pokazanym przykładzie 18 500 x 0,25. Czyli 15% rabatu przy cenie wyjściowej 1600 zł obliczymy mnożąc 1600 x 0,15 = 240 zł.
Jak obliczyć cenę po rabacie
Jeśli pierwotnie cena tynków do domu wynosiła 12 000 zł, a uzyskaliśmy 12% rabatu, to to, ile zapłacimy, możemy szybko obliczyć, mnożąc cenę początkową przez różnicę procentów 100 - 12 = 88%, czyli 12 000 x 0,88 = 10 560 zł. Tyle zapłacimy ostatecznie za tynki.
Jak obliczyć, w jakim stopniu można rozcieńczyć farbę
Jeśli po otwarciu puszki z farbą okazuje się, że jest ona bardzo gęsta, niektórzy producenci dopuszczają jej rozcieńczenie przez dodanie 2% wody i dokładne wymieszanie. 2% obliczamy w odniesieniu do pojemności puszki farby, czyli 2% z puszki o pojemności 5 l to jest 5 x 0,02 = 0,1 l, czyli 100 ml, a z puszki o pojemności 2,5 l to jest 2,5 x 0,02 = 0,05 l, czyli 50 ml. Tyle wody możemy dolać do farby w puszkach odpowiedniej wielkości.
Z kolei jeśli chcemy wykorzystać farbę nawierzchniową do malowania podkładowego, możemy dolać do niej do 10% wody (jeśli dopuszcza to producent). W przypadku pojemnika o objętości 5 l będzie to 5 x 0,10 = 0,5 l. Do farby możemy więc dolać pół litra wody i po wymieszaniu pomalować nią podkład na kolorowej ścianie.
Jak szybko obliczyć należy procent podatku VAT
Niektóre wyroby budowlane są sprzedawane z podatkiem VAT wynoszącym 8 lub 23%. Na przykład 8% VAT od kwoty 150 zł obliczymy, mnożąc 150 x 0,08 = 12. Żeby od razu uzyskać wynik z VAT-em, mnożymy cenę netto przez odpowiednio 1,08 lub 1,23. Liczby te odpowiadają wartości 100% + 8% oraz 100% + 23%. Zatem za drzwi wejściowe, które kosztują 3200 zł netto, zapłacimy 3200 x 1,08 = 3456 zł (VAT 8%) lub 3200 x 1,23 = 3936 zł (VAT 23%).
Procent VAT a kupno z montażem lub bez niego
Niektóre wyroby można kupić z montażem i wtedy płaci się 8% VAT. Jeśli pewne prace budowlane możemy zorganizować sami i znamy też koszty montażu przez fachowca, który nam sprzeda materiał wraz z usługą montażu, możemy skalkulować, co się nam bardziej opłaca. Różnica między obiema stawkami wynosi 15%. Przyjmijmy, że brama garażowa kosztuje 2500 zł, z czego 8% to 200 zł, a 23% to 575 zł. Cena z VAT-em wynosi więc odpowiednio 2700 zł (8%) lub 3075 zł (23%). Różnica (15%) to 375 zł. Jeżeli zatem za montaż przez osobę, która towaru nam nie sprzeda, trzeba zapłacić do 375 zł, to opłaca się kupić bramę od razu z montażem, bo wydamy mniej pieniędzy, a otrzymamy produkt zainstalowany na gotowo.
Polecany artykuł:
Procent a punkt procentowy
Pewien kłopot czasem sprawia określenie procentu innej wielkości, która sama jest wyrażona w procentach. Na przykład sprzedawca udziela nam rabatu 10% i taki zapis mamy w umowie kupna-sprzedaży. Ale nie zadowala nas ta wielkość, więc negocjujemy ponownie. Co jest dla nas korzystniejsze? Czy to, że osiągniemy zwiększenie rabatu o 2%, czy o 2 punkty procentowe? Wbrew pozorom w takiej sytuacji lepsza jest druga propozycja. Zwiększenie rabatu o 2% należy bowiem traktować jako 2% z rabatu, który wynosi 10%, czyli 2/100 z 10 to 2 : 100 x 10 = 0,02%. W pierwszym wariancie więc rabat wynosi ostatecznie 10,02%.
Jeśli mowa jest o zwiększeniu o 2 punkty procentowe, to znaczy, że rabat będzie wynosić 10 + 2, czyli 12%. Ta propozycja jest dla nas korzystniejsza.
Przeczytaj też:
Jak obliczyć zdolność kredytową? Jak ją oceniają banki? >>>
Na zapisy "procent" i "punkt procentowy" należy zwracać uwagę przy zawieraniu lub renegocjowaniu umowy kredytu. Znajdziemy je także w relacjach dotyczących inflacji, stopy bezrobocia, wielkości podwyżek itp.
