Naprawa czy remont tarasu? Kiedy taras drewniany lub z płytek nadaje się do wymiany...
Czy naprawiać tylko wierzchnią warstwę tarasu? Czy zrywać i wymieniać wszystkie deski lub płytki? Takie pytania często pojawiają się przed rozpoczęciem remontu tarasu. Taki remont jest szczególnie potrzebny, jeżeli chcesz przygotować taras do sezonu wiosennego i letniego. Tarasy, szczególnie te z płytek ułożonych na płycie żelbetowej oraz drewniane, to jeden z najczęściej remontowanych elementów w polskich domach.
Autor: Piotr Mastalerz
Aby dołożyć ocieplenie do warstw tarasu nad pomieszczeniem, trzeba zrobić kompleksowy remont tarasu.
Tarasy w Polsce, niezależnie od konstrukcji, są narażone na skrajną temperaturę i trudne warunki klimatyczne. Liczba przejść temperatury między minusem a plusem należy u nas do największych w Europie. Dlatego taras, szczególnie ten o tradycyjnej budowie, czyli z ceramiki ułożonej na płycie żelbetowej, to jeden z najczęściej remontowanych elementów w polskich domach.
Co wpływa na trwałość tarasu?
- Miejsca destrukcji tarasu to zwykle krawędzie, okapy, strefy przy progu drzwi i przy ścianach, a jej widoczne skutki to odspojenie od podłoża posadzki tarasu – czyli odpadające płytki. Odspajanie płytek jest następstwem przenikania pod nie wilgoci.
- Pozostałe przyczyny to zbyt wąskie spoiny między płytkami, niewłaściwe dylatacje i źle dobrane materiały.
- Żywotność tarasu drewnianego w dużej mierze zależy od rodzaju drewna, z jakiego został zbudowany. Krajowe, popularne gatunki drewna używanego do budowy tarasów – świerk, sosna – nawet jeśli są systematycznie konserwowane, eksploatowane na zewnątrz wytrzymują od kilku do kilkunastu lat. Bardziej odporne – olcha, buk, modrzew – w dobrych warunkach mogą posłużyć kilkanaście do kilkudziesięciu lat. Najtrwalsze konstrukcje powstają z dębu, jesionu oraz grabu.
Jak przedłużyć żywotność drewnianego tarasu?
Tarasy z niektórych gatunków drewna egzotycznego mogą przetrwać bezpiecznie kilkadziesiąt lat. Jednak nawet te z odpornego drewna w mniej sprzyjających warunkach dużej wilgotności powietrza i stałego zacienienia stopniowo niszczeją. Aby przedłużyć żywotność drewnianego tarasu, należy budować go zgodnie ze sztuką tworzenia konstrukcji i doboru materiału. Trzeba stosować łączniki nierdzewne (do twardych gatunków drewna krajowego lub egzotycznego) lub przynajmniej ocynkowane (do popularnego drewna krajowego). Należy też utrzymywać taras w czystości i poddawać go regularnym przeglądom.
Kompleksowy remont przeciekającego tarasu
Taras trzeba wyremontować, jeżeli woda przecieka przez strop. Szczególnie że źródło przecieku – ze względu na spadek na tarasie – może być bardzo oddalone od miejsca, w którym objawia się on na suficie. Dlatego fragmentaryczna naprawa hydroizolacji jest pozbawiona sensu. Podczas remontu tarasu należy zadbać o to, aby nie popełnić znów takich samych błędów. Jak ich uniknąć?
Proponujemy rozwiązanie, które różni się tym od tradycyjnego, że pod podkładem cementowym posadzki układa się na warstwie hydroizolacji warstwę drenażowo-wentylującą z odpowiednio uformowanej maty z tworzywa sztucznego. Zapewnia ona usunięcie na zewnątrz powstającej w warstwach podposadzkowych wilgoci i jednocześnie kompensuje naprężenia termiczne z powierzchni tarasu.
Obróbkę blacharską tarasu należy wykonać ze spadkiem i starannie uszczelnić. Zwykłe obróbki blacharskie w połączeniu z zaprawami klejowymi lub uszczelniającymi często ulegają przyspieszonej korozji. Nawet blacha zabezpieczona antykorozyjnie lub obróbka z blachy nierdzewnej może być niewystarczającą osłoną, gdyż często między płytką a obróbką powstaje pęknięcie, które jest wynikiem pracy termicznej posadzki. Otwiera ono wodzie drogę do wnikania pod płytki krawędziowe i dalej. Powoduje to systematyczne wymrażanie płytek w zimie oraz odparzanie w lecie.
Tradycyjne obróbki blacharskie można zastąpić aluminiowymi profilami okapowymi. Zapewnią one pełną szczelność z jednoczesnym odprowadzeniem wilgoci na zewnątrz za pośrednictwem odpowiednio zaprojektowanych otworów.
Ocena stanu drewnianego tarasu
Deski tarasowe można uznać za zdrowe i nadające się do dalszej eksploatacji, jeśli:
- drewno jest twarde i nie wykazuje objawów rozkładu przez grzyby. Przy ostukiwaniu młotkiem wydaje zdrowy, dźwięczny odgłos – dźwięk opukiwanego zniszczonego drewna jest głuchy i stłumiony;
- powierzchnie desek i legarów nie są zasiedlone przez mchy, porosty i glony;
- łączniki nie są skorodowane i dobrze trzymają się w drewnie;
- deski nie są nadmiernie spękane, rozwarstwione lub spaczone.
Należy starannie zbadać stan legarów. Ze względu na ich zaciemnienie i zmniejszony przewiew oraz częste zaleganie w szczelinach tarasu i pod nim wilgotnego kurzu lub ziemi są one bardziej niż deski posadzki narażone na zagrzybienie. Newralgicznymi miejscami są też połączenia desek i legarów – tam są najbardziej sprzyjające warunki dla grzybów ze względu na wodę kapilarną zatrzymywaną na styku obu elementów. Jeśli legary i deski tarasu są zdrowe, wystarczy je umyć wodą i szczotką lub myjką ciśnieniową i po wysuszeniu zakonserwować jednym z dostępnych na rynku impregnatów do drewna.
W celu usunięcia wystających włókien drewna powierzchnię desek przed impregnacją warto przeszlifować papierem ściernym. Gładka powierzchnia desek szybciej wysycha i jest mniej podatna na zasiedlanie przez glony i grzyby. Jeżeli tylko niektóre deski wykazują objawy rozkładu, można je wymienić na nowe. W sytuacji gdy deski w większości są zdrowe, a objawy zniszczenia widoczne na legarach, warto rozebrać taras, przestrugać lub wyszlifować deski, a następnie zaimpregnować je i ponownie zmontować na nowych legarach. Konstrukcje z tanich, popularnych gatunków drewna, jeśli znajdą się w stanie wymagającym wymiany znacznej części elementów, zazwyczaj bardziej opłaca się rozebrać i wykonać od nowa, gdyż koszt pracy włożonej w naprawę może przewyższyć wartość materiału na nowy taras.
Generalny remont nieocieplonego tarasu
Remont tarasu na pewno będzie potrzebny, jeżeli w warstwach starego tarasu nad pomieszczeniem ogrzewanym brakuje ocieplenia lub jest go za mało. Minimalna grubość ocieplenia to kilkanaście centymetrów, a komfort termiczny zapewni 25-30 cm twardego styropianu. Ponieważ dodatkowe centymetry termoizolacji wpłyną na grubość tarasu, wskazane jest wykonanie dokładnego projektu, według którego będziemy go remontować. Problemem utrudniającym dołożenie izolacji bywa niewielka ilość miejsca między progiem drzwi a posadzką. Jeżeli nie wiemy, czym i jak ocieplony jest taras, a nie chcemy rozkuwać warstw, aby się tego dowiedzieć, sprawdźmy stan pomieszczenia pod tarasem – wyraźnie odznaczające się ciemne miejsca na suficie oznaczają strefy przemarzania.
Decydując się na remont tarasu, często stajemy przed koniecznością zdemontowania i renowacji lub całkowitej wymiany balustrady. W starych domach najczęściej była ona mocowana od góry, do warstwy konstrukcyjnej, co oznaczało przebicie hydroizolacji. Miejsca te często się rozszczelniają i są źródłem przecieków. Przy kompleksowym remoncie tarasu możemy zmienić sposób mocowania balustrady, przytwierdzając ją do czoła tarasu, jeśli jednak takie rozwiązanie jest niekorzystne pod względem architektonicznym, należy miejsce osadzenia balustrady starannie uszczelnić i osłonić kołnierzem, po którym woda będzie ściekała na posadzkę.
Naprawa tarasu z posadzką ceramiczną
Powszechnie spotykany układ warstw tarasowych to: konstrukcja stropu, paroizolacja, izolacja cieplna, podkład cementowy, hydroizolacja, podkład cementowy, posadzka ceramiczna. Jeżeli nie ma przecieków do warstw poniżej hydroizolacji, a destrukcja dotyczy tylko posadzki, można się pokusić o jej naprawę. Po rozebraniu posadzki i oczyszczeniu powierzchni podkładu cementowego mamy możliwość wysuszenia i ew. naprawienia podkładu cementowego zaprawą naprawczą.
Należy sprawdzić, czy podkład cementowy jest właściwie zdylatowany, przyjmując, że bok dylatowanej powierzchni nie powinien być dłuższy niż 2,5 m, a proporcje boków dylatowanych pól nie większe niż 2:1. Istotnym elementem naprawy jest montaż zabezpieczonej antykorozyjnie obróbki blacharskiej w sposób zapewniający jej szczelne połączenie z hydroizolacją i krawędzią posadzki. Warunki te spełniają systemowe profile aluminiowe.
Zaleca się wykonanie na powierzchni podkładu cementowego warstwy izolacji z jednoskładnikowej zaprawy uszczelniającej. Na takiej warstwie izolacji można bezpośrednio układać płytki ceramiczne. Aby zminimalizować ryzyko zniszczenia zaprawy uszczelniającej na skutek termicznego odkształcania się płytek, powinny one być w jasnym kolorze, nienasiąkliwe, o wymiarach nie większych niż 30 x 30 cm. Układa się je na mrozoodpornej, wysokoelastycznej zaprawie klejowej w sposób zapewniający całkowite wypełnienie przestrzeni pod płytką.
Ważne jest wykonanie spoin o szerokości minimum 5 mm z zachowaniem dylatacji podkładu. Szczeliny dylatacyjne należy wypełnić właściwym do stosowania na zewnątrz uszczelnieniem elastycznym. Powyższe zasady dotyczą też układania cokolika, który jest wskazany ze względu na możliwość zawilgocenia ściany. Szczelinę między posadzką a cokolikiem również trzeba wypełnić uszczelnieniem elastycznym. W zależności od producenta może to być elastyczna żywica poliuretanowa, silikonowa, tiokolowa lub mieszanka tych żywic.
Marek Gawron, inżynier budownictwa
