Sosna pospolita - najpopularniejszy gatunek sosny w naszych lasach. Czy nadaje się do ogrodów?
Sosna pospolita (sosna zwyczajna) to jedno z najpopularniejszych drzew iglastych rosnących w naszych lasach. Poznaj bliżej sosnę zwyczajną i jej odmiany, dowiedz się więcej o jej wymaganiach i pielęgnacji.
Autor: GettyImages
Sosna pospolita
Spis treści
- Jak wygląda sosna pospolita?
- Ciekawe odmiany sosny pospolitej
- Sosna pospolita - warunki uprawy
- Zastosowanie sosny pospolitej w ogrodzie
Sosna pospolita, znana też jako sosna zwyczajna (łac.Pinus sylvestris), to gatunek wiecznie zielonego drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae), powszechny na terenach Europy Północnej i Środkowej oraz Syberii Wschodniej. W Polsce jest podstawowym gatunkiem lasotwórczym.
Jak wygląda sosna pospolita?
Sosna pospolita to zimozielone drzewo iglaste o pokroju początkowo luźnym, szerokostożkowatym, później parasolowatym. Samotnie rosnąca sosna ma rozłożystą, dość gęstą koronę, a gdy rośnie w zwartym skupisku traci dolne gałęzie i wykształca prosty pień o luźnej, wysoko osadzonej koronie.
Drzewo dorasta do 35 m wysokości, średnica pnia może osiągać od 0,5 do nawet 1,2 m. W trudnych warunkach (takich jak wydmy, torfowiska, wysokie góry) może przybierać formę krzewiastą. Kora w dolnej części pnia starszych egzemplarzy jest szarobrunatna i gruba, z głębokimi bruzdami, w górnej części brązowomiedziana, łuszcząca się cienkimi płatami.
Igły sosny pospolitej - w zależności od odmiany - mają kolor zielony, szarozielony, srebrzystozielony, stalowoniebieski. Są sztywne i twarde, zaostrzone na wierzchołku, kłujące, osadzone po dwie na krótkopędach, mają 3–7 cm długości i 1–2 mm grubości. Pozostają na drzewie przez 3-6 lat.
Szyszki sosny pospolitej początkowo są zielone, zamknięte, wąskojajowate, z czasem brązowieją, otwierają się i przybierają kształt szerokojajowaty. Mają 3-7 cm długości, są pojedyncze lub występują po 2-3.
Sosna zwyczajna tworzy najgłębszy system korzeniowy spośród drzew iglastych rosnących w Polsce. Korzeń palowy sosny na piaszczystych glebach sięga do głębokości 1,5–3 m. Większość korzeni sosny rośnie poziomo, około 20 cm pod powierzchnią ziemi.
Ciekawe odmiany sosny pospolitej
W ofercie szkółek i sklepów ogrodniczych znajduje się szereg odmian sosny pospolitej. Wśród nich znaleźć można wiele odmian o mniejszych rozmiarach, które znakomicie nadają się do ogrodów przydomowych, a nawet do uprawy pojemnikowej. Odmiany różnią się także kolorem igieł.
Do ciekawych odmian sosny pospolitej należą:
- 'Gold Coin' - odmiana charakteryzuje się powolnym wzrostem i zwartym, stożkowatym pokrojem. Jej igły zmieniają kolor na złocistożółty wraz z nadejściem jesieni i utrzymują go do wiosny, a przy słonecznej pogodzie także latem. Po 10 latach osiąga około 2 m wysokości, a docelowo dorasta do ok. 5 m wysokości i 2-3 m szerokości. Na słonecznym stanowisku najlepiej się wybarwia.
- 'Aurea' - odmiana, której igły po pierwszych przymrozkach zmieniają kolor na żółty, a wiosną znów stają się zielone. Początkowo rośnie w formie gęstego stożka, później korona staje się luźniejsza. W wieku 10 lat osiąga około 2,5 m wysokości, docelowo dorasta do około 10 m wysokości. Wymaga stanowiska widnego, ale zbyt intensywne promienie słoneczne mogą popalić jej igły. Jest wrażliwa na zanieczyszczenia powietrza.
- 'Chantry Blue' – odmiana karłowa, o niebieskiej barwie igieł. Rośnie powoli (roczny przyrost to około 10 cm), osiąga docelowo 1-1,5 m wysokości. Ma zwarty, początkowo kulisty pokrój, który później lekko się wypiętrza. Na stanowisku słonecznym ładniej się wybarwia. Można ją sadzić pojedynczo bądź w niedużych grupach. Nadaje się także do uprawy w pojemnikach.
- 'Beuvronensis' - stara odmiana, charakteryzująca się kulistą formą, zwartym pokrojem i powolnym wzrostem. W wieku 10 lat dorasta do 1 m średnicy (roczny przyrost to 6-8 cm). Ma niebieskozielone, krótkie i nastroszone igły. Nadaje się na stanowiska słoneczne. Polecana do małych ogrodów, idealna na wrzosowiska i skalniaki. Można z powodzeniem prowadzić ją w formie bonsai i piennej. Nadaje się do uprawy w pojemnikach.
- 'Watereri' – odmiana o krzaczastym pokroju, początkowo przybiera formę gęstą i kulistą, później staje się szerokostożkowa i dosyć luźna. Jej igły są lekko skręcone, o barwie niebieskozielonej (czasem srebrzystozielonej). Lubi stanowiska słoneczne, szkodzi jej zanieczyszczone powietrze. Charakteryzuje się umiarkowanym tempem wzrostu, po 30 latach może osiągać 3 m średnicy i 3-5 m wysokości. Można ją sadzić pojedynczo lub w małych grupach.
- 'Fastigiata' - wąskokoloumnowa odmiana o niebieskich igłach. Rośnie niezbyt szybko: w wieku 10 lat osiąga 2-2,5 m wysokości i około 50 cm średnicy. Docelowo osiąga około 10 m wysokości. Doskonale prezentuje się jako soliter. Można z niej tworzyć wysokie i gęste szpalery.
- 'Globosa Viridis' - odmiana karłowa, o regularnej koronie piramidalnego kształtu, Dorasta do 100 cm wysokości i podobnej średnicy. Ma intensywnie zielone igły. Polecana na skalniaki i wrzosowiska.
- 'Hillside Creeper' - odmiana płożąca, która doskonale nadaje się do sadzenia na murkach i skarpach (może służyć do umacniania terenu), a także do uprawy pojemnikowej. Ma niebieskawe igły, które na zimę zmieniają kolor na zielony (wiosną wracają do pierwotnej barwy).
Sosna pospolita - warunki uprawy
Sosna pospolita to drzewo łatwe w uprawie, wyjątkowo odporne i doskonale przystosowane do różnych warunków środowiska.
- Preferuje słoneczne stanowiska, ale równie dobrze może rosnąć w półcieniu.
- Można ją uprawiać na większości typów gleb, poza podmokłymi. Dobrze radzi sobie na ubogich, piaszczystych glebach. Optymalny odczyn gleby to pH 4,5-6,0.
- Jest w pełni odporna na mróz.
- Dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza i jest dość odporna na choroby grzybowe.
- Jest odporna na suszę - w początkowym okresie uprawy zaleca się ją podlewać, starsze okazy dobrze znoszą suszę. Warto także podlewać ją sporadycznie zimą, aby ograniczyć ryzyko wystąpienia suszy fizjologicznej).
- Nawożenie zazwyczaj nie jest konieczne; na piaszczystych glebach można co kilka lat zastosować obornik.
- Najgroźniejszym szkodnikiem sosny pospolitej są ochojniki oraz zwójka sosnóweczka.
Autor: GettyImages
Sosna pospolita
Zastosowanie sosny pospolitej w ogrodzie
Sosna zwyczajna wprowadza do ogrodu leśny klimat. Doskonale pasuje do ogrodów wiejskich, leśnych i naturalistycznych. Może być sadzona w grupach albo jako soliter. Pojedyncze egzemplarze o niskim pniu i szerokiej koronie świetnie prezentują się w ogrodach japońskich lub minimalistycznych. Odmiany o niższym wzroście czy płożącym pokroju znakomicie nadają się do sadzenia na skalniakach, wrzosowiskach oraz przy oczkach wodnych, schodach czy tarasach. Odmiany karłowe nadają się do uprawy w pojemnikach na balkonach bądź tarasach. Z sosen można też tworzyć szpalery.
Przeczytaj też: Ogród w sosnowym lesie - jakie rośliny będą dobrze tam rosły
Polecany artykuł:
