Klon w ogrodzie: uprawa i najładniejsze gatunki. Wybieramy drzewa ozdobne

Klon (Acer) to szeroka grupa obejmująca gatunki rodzime, naturalnie występujące w Polsce, jak i obce (np. klon palmowy). Klony odznaczają się dużymi walorami dekoracyjnymi i są chętnie uprawiane w ogrodach. Dlatego warto znać ich podstawowe wymagania i zastosowanie w aranżacji.

Poszczególne gatunki klonów mają różną wielkość, wymagania i tym samym potencjalne wykorzystanie w ogrodzie (lub w parku). Ujednolicenie sposobu pielęgnacji jest w zasadzie niemożliwe. Wspólny mianownik można znaleźć jedynie w niewielkim zakresie.

Klon w ogrodzie: zasady pielęgnacji

Większość gatunków klonów lubi miejsca słoneczne – w szczególności dotyczy to drzew wytwarzających atrakcyjnie wybarwione liście. W takich warunkach ich liście „mienią się” w szerszej palecie barw. Gatunki klonów mrozoodporne można z powodzeniem sadzić jesienią (październik, listopad), rośliny bardziej wrażliwe na ujemne temperatury zaleca się sadzić dopiero wiosną. Te ostatnie przez co najmniej kilka lat po posadzeniu wymagają przedzimowego okrycia. Młode okazy klonów w czasie susz powinno się podlewać, starsze lepiej sobie radzą z okresowym niedoborem wody. Klony (zwłaszcza cenne odmiany) warto profilaktycznie chronić przed chorobami. Najczęściej pojawia się na nich czarna plamistość liści klonu (czarne, kuliste plamy na blaszkach liściowych), mączniaki (liście klonu pokryte białym lub szarym nalotem) oraz gruzełek cynobrowy (pędy klonu zamierają, pojawiają się na nich koralowe wypustki).

Sprawdź też: wybieramy drzewa liściaste do ogrodu >>>

Zobacz galerię 16 zdjęć

Autor: thinkstockphotos.com

Czy można się nie zachwycić klonem palmowym, którego delikatne liście pięknie się przebarwiają.

Popularne i pospolite gatunki klonu do ogrodu

Klon pospolity (Acer platanoides) - drzewo dorasta do 30 m wysokości, dlatego zaleca się go uprawiać w dużych ogrodach, szczególnie naturalistycznych, leśnych i wiejskich. Ma duże 5-7-klapowe liście. Wytwarza charakterystyczne owoce z długimi skrzydełkami. To gatunek występujący w Polsce naturalnie. Znosi stanowiska półcieniste, susze i zanieczyszczenia powietrza. Sadzenia należy unikać w podłożu podmokłym i jałowym. Warto zwrócić uwagę na odmianę 'Fassen's Black' o bordowo-fioletowych liściach.

Klon jawor (Acer pseudoplatanus) - to okazałe drzewo osiągające 30-40 m wysokości. W porównaniu z poprzednim gatunkiem ma bardziej dłoniaste, 5-klapowe liście. Jednocześnie jest bardziej wymagający od klonu pospolitego. Preferuje żyźniejsze podłoża, gorzej znosi suszę i zanieczyszczenia powietrza. Można go sadzić grupowo jako osłonę działki (np.: od strony wschodniej), gdyż dobrze wytrzymuje silne wiatry i mrozy. Tradycyjnie wykorzystuje się go do tworzenia alei i szpalerów.

Klon czerwony (Acer rubrum) - w Polsce osiąga niewielkie rozmiary (jak na drzewo i w porównaniu ze wzrostem w krajach pochodzenia), zwykle dorasta do 15 m wysokości. Jesienią jego liście atrakcyjnie przebarwiają się na pomarańczowo i czerwono. Wytrzymuje mrozy. Klon czerwony lubi podłoża żyzne, umiarkowanie wilgotne o odczynie kwaśnym. Znosi zanieczyszczenie powietrza. Ma podobne zastosowanie jak klon jawor.

Klon palmowy (Acer palmatum) - to krzew lub niskie drzewo osiągające 5-8 m wysokości. Klon palmowy rośnie dziko w Japonii, na Półwyspie Koreańskim oraz we wschodnich rejonach Chin. Z Japonii, gdzie wyhodowano ponad 200 jego odmian, trafił do Europy dopiero w połowie XIX wieku. Po okresie fascynacji na jakiś czas stracił zainteresowanie wśród ogrodników. Ponowny wybuch zachwytu tą piękną wolno rosnącą rośliną nastąpił w drugiej połowie XX wieku, kiedy to znowu zaczęto sprowadzać z Japonii do Europy nowe fantastyczne odmiany. Jednak większość z nich jest tak delikatna, że w naszym klimacie nie mają szans na przetrwanie mrozów na zewnątrz. Klon palmowy wytwarza głęboko powcinane liście o różnej kolorystyce (w zależności od odmiany). Najczęściej mają pomarańczową lub fioletową barwę. Klon palmowy jest mało odporny na mróz, dlatego powinno się go sadzić na stanowiskach słonecznych i zacisznych (najlepiej w cieplejszych rejonach Polski). Jest ściśle powiązany z ogrodami orientalnymi. Klon plamowy to dobra dekoracja oczek wodnych. Warto go sadzić jako soliter w wyeksponowanym miejscu w ogrodzie.

Klon japoński (Acer japonicum) - osiąga 6 m wysokości. Jest ozdobny zarówno z liści (dłoniaste, jesienią przebarwiają się na bordowo), pędów (nagie, czerwonawe, połyskujące), jak i dużych, bordowych kwiatów. Klon japoński nadaje się do sadzenia w małych ogrodach - w kompozycjach krzewiastych i jako soliter.

Klon srebrzysty (Acer saccharinum) - w Polsce dorasta 25 m wysokości. Wytwarza popielatą, szarą i błyszczącą korę. Z czasem ciemnieje i łuszczy się. Liście są dłoniaste, głęboko powcinane osadzone na zwisających pędach. Klon srebrzysty warto sadzić na terenach podmokłych. Nadaje się do dekoracji oczek wodnych i stawów.

Sprawdź też:

• drzewa i krzewy o przebarwiających się liściach - piękna ozdoba ogrodu jesienią >>>
• najładniejsze krzewy ozdobne do ogrodu - przegląd >>>

Klon w ogrodzie: unikaty

Klon strzępiastokory (Acer griseum) - drzewo osiąga do 12 m wysokości. Jego ozdobą jest strzępiasta, czerwona kora łuszcząca się płatami. Nietypowe trójdzielne liście jesienią przebarwiają się na czerwono. Klon strzępiastokory lubi wilgotne gleby. Warto nim obsadzać tereny, gdzie stoi woda po deszczu oraz miejsca w pobliżu oczek wodnych.

Klon zielonokory (Acer tegmentosum) - drzewo dorasta do 6-9 m wysokości. Wytwarza atrakcyjną zieloną korę z białymi paskami. Duże 3-5 klapowe liście klonu zielonokorego przebarwiają się jesienią na żółto. Zastosowanie jest podobne jak w przypadku klonu strzępiastokorego.

Michał Mazik