Fikus lirolistny (Ficus lyrata) rośnie naprawdę wysoko! Jak dbać o fikusa lirolistnego w domowej uprawie?

2024-02-02 10:36

Fikus lirolistny, czyli figowiec lirolistny, nazywany też figowcem dębolistnym, to jeden z ciekawszych, ale też największych fikusów uprawianych w mieszkaniach. Dowiedz się więcej o uprawie, pielęgnacji i zastosowaniu fikusa lirolistnego.

Spis treści

  1. Jak wygląda fikus lirolistny?
  2. Fikus lirolistny - roślina doniczkowa o dużych rozmiarach
  3. Jak pielęgnować fikusa lirolistnego?
  4. Rozmnażanie fikusa lirolistnego
  5. Ficus lyrata: ciekawe odmiany

Jak wygląda fikus lirolistny?

Ficus lyrata (figowiec lirolistny, figowiec dębolistny, fikus lirolistny) pochodzi z tropikalnych lasów zachodniej Afryki, gdzie ma postać dużego, rozłożystego drzewa, dorastającego do ponad 15 m wysokości. W uprawie doniczkowej roślina nie jest tak wysoka, a mimo to pozostaje jedną z największych roślin pokojowych, gdyż może osiągać nawet 2-4 m wysokości. Ma też bardzo duże, szerokie, skórzaste liście (30-40 cm długości i około 20 cm szerokości), które również potrzebują sporo miejsca. Liście są nie tylko duże, ale też oryginalne, gdyż przypominają kształtem skrzypce lub lirę, od której roślina przyjęła nazwę gatunkową. Ich blaszka jest gładka, matowa lub lekko błyszcząca, z wyraźnie widocznym unerwieniem i lekko pofalowanymi brzegami.

W naturze fikus lirolistny kwitnie i owocuje, jednak w uprawie doniczkowej jego ozdobą pozostają głównie liście, bowiem kwiatów ani owoców roślina raczej nie wyda (m.in. z braku właściwego oświetlenia). Do zalet fikusa lirolistnego można zaliczyć natomiast brak korzeni powietrznych, tak chętnie wytwarzanych przez niektórych przedstawicieli rodzaju Ficus (m.in. fikusa sprężystego). 

Fikus lirolistny - roślina doniczkowa o dużych rozmiarach

Fikus lirolistny rośnie szybko i chociaż początkowo jest niewielki, z czasem zaskakuje rozmiarami. Dlatego najlepiej od razu przeznaczyć dla niego dużo miejsca, ustawiając doniczkę w obszernym salonie, widnym holu lub oranżerii. Kiedy roślina zacznie przybierać zbyt duże rozmiary, można ją przyciąć do pożądanej wysokości (początkowo ma jeden, nierozgałęziony pęd), dzięki czemu stanie się niższa i ładniej się rozkrzewi.

Fikus lirolistny może być też prowadzony w postaci drzewka. Pień takich egzemplarzy można uzyskać przez splatanie w tzw. warkocz pędów trzech młodych roślin, posadzonych w jednej doniczce lub przycinając wierzchołek rośliny na odpowiedniej wysokości i przywiązując jej pęd do palika. Górna część fikusa po przycięciu ładnie się rozkrzewi, tworząc koronę, a ustabilizowany za pomocą palika pęd się wyprostuje i usztywni, przybierając postać pieńka.

Jak pielęgnować fikusa lirolistnego?

Choć fikus lirolistny jest wyjątkowo piękną i oryginalną rośliną doniczkową, jest też dość wymagający i źle reaguje na błędy uprawowe.

  • Oczekuje bardzo jasnego stanowiska z rozproszonym światłem (nie lubi bezpośredniego słońca) oraz żyznego, przepuszczalnego, próchniczego podłoża.
  • Źle znosi zarówno suszę jak i zalanie, dlatego powinien być podlewany często lecz umiarkowanie (susza lub zalanie może skoczyć się zasychaniem i opadaniem liści).
  • Nie służy mu suche powietrze, które sprawia, że liściom zasychają końcówki, a roślinę atakują przędziorki. Kolejna ważna sprawa to temperatura, która przez cały rok powinna być dość wysoka i wynosić 20-24 °C w sezonie wegetacyjnym oraz 18-20°C zimą. Nigdy natomiast nie może spadać poniżej 16°C.
  • Ficus lyrata bardzo nie lubi mieć też tzw „zimnych stóp” czyli zimnego podłoża (np. gdy doniczka stoi na zimnej, betonowej podłodze lub gdy roślina podlewana jest zimną wodą), na które reaguje pojawianiem się na liściach brzydkich, ciemnych, dużych plam.
  • Ficus lyrata nie radzi sobie także z ostrym słońcem, zbyt ciemnym stanowiskiem uprawy, częstą zmianą miejsca, przenawożeniem oraz zimnymi przeciągami (może wtedy chorować lub zrzucać liście).

Osłabione i źle pielęgnowane egzemplarze, mogą nie tylko stracić urodę, ale też paść ofiarą uciążliwych wełnowców (mszyc), które ciężko jest zlikwidować bez użycia chemii. Ogromne liście lubią też zbierać dużo kurzu, dlatego wymagają regularnego czyszczenia za pomocą wilgotnej szmatki.

Rozmnażanie fikusa lirolistnego
Autor: GettyImages Ukorzeniona sadzonka fikusa lirolistnego

Rozmnażanie fikusa lirolistnego

Fikus lirolistny nie jest bardzo trudny do rozmnażania i chociaż zabieg nie zawsze kończy się powodzeniem, z pewnością warto spróbować samodzielnie roślinę rozmnożyć. Młode egzemplarze można pozyskać ukorzeniając fragment pędu pozostałego po przycięciu fikusa (sadzonkę pędową po zaschnięciu soku mlecznego umieszcza się w wilgotnym podłożu torfowym pod przykryciem bądź w wodzie).

Można też wykonać wiosną odkład powietrzny. W tym celu korę młodego pędu nacina się na obrączkę, poniżej cięcia zawiązuje się foliową torebkę, wypełnia ją wilgotnym podłożem torfowym i zawiązuje nad cięciem, tworząc rodzaj pękatej sakiewki, po wypuszczeniu korzeni, górną część pędu się obcina i sadzi w nowej doniczce.

Obie metody wymagają trochę czasu (niekiedy nawet 1-2 miesiące) i wystawią naszą cierpliwość na próbę, ale kiedy wreszcie sadzonka wypuści korzenie, będziemy mieć naprawdę dużą satysfakcję.

Popularne szkodniki roślin pokojowych – jak je zwalczać?

Ciekawa odmiana fikusa lirolistnego
Fikus lirolistny

Autor: GettyImages

Fikus lirolistny 'Variegata'

Ficus lyrata: ciekawe odmiany

Ficus lyrata 'Variegata'- odmiana o liściach z białym, szerokim, nieregularnym obrzeżem, która mimo braku kwiatów i owoców z pewnością zasługuje na miano wyjątkowo atrakcyjnej rośliny pokojowej,

Ficus lyrata 'Bambino' - odmiana karłowa, która ma bardziej kompaktowy, zwarty pokrój i osiąga mniejszą wysokość (ok. 1,5 m wysokości), dlatego można ją uprawiać w każdym, nawet niewielkim mieszkaniu.

Zielone rośliny doniczkowe - sprawdź, czy rozpoznasz je wszystkie!

Pytanie 1 z 10
Jak nazywa się ta roślina?
widliczka martensa
Rośliny doniczkowe - jak je kupować? Poradnik