Biopreparaty w ogrodzie na bujne rośliny i zdrowe owoce i warzywa
Biopreparaty poprawiają wzrost i kondycję roślin, aktywizują procesy, dzięki którym są one zdrowsze. Biopreparaty polepszają też jakość gleby. Są przy tym naturalne i nie szkodzą środowisku przyrodniczemu. Przeciwnie – „reperują” to, co człowiek zniszczył nieprzemyślanym działaniem.
W naturalnym środowisku wszystkie organizmy tworzą wspólny twór – sprawnie działający ekosystem – czego efektem jest równowaga biologiczna. W sztucznym środowisku, jakim jest ogród, równowaga między organizmami jest zwykle zachwiana, co oznacza, że do jego sprawnego funkcjonowania konieczna jest nasza ciągła interwencja. Przyczyniamy się do tego sami – między innymi poprzez sadzenie roślin, które są obce na danym terenie, stosowanie nadmiernej ilości nawozów sztucznych, herbicydów czy syntetycznych środków ochrony roślin. Można temu przeciwdziałać – im więcej pomostów łączących organizmy uda nam się odbudować, tym lepiej i „bezobsługowo” będzie funkcjonował ogród. Jakie naturalne procesy powinniśmy wspomagać? I co robić, żeby jak najmniej szkodzić?
Biopreparaty mikoryzowe
Mikoryza polega na współżyciu roślin z grzybami i jest w przyrodzie bardzo powszechna (dotyczy ponad 80% drzew, krzewów i gatunków zielnych). Istotą tego zjawiska jest współdziałanie korzeni rośliny ze strzępkami grzybni, która przerastając je, nawet 1000-krotnie zwiększa zakres penetracji gleby przez roślinę. Skutkuje to znacznie większym pobieraniem przez nią wody i substancji odżywczych intensywniejszy wzrost. Rośliny będące w symbiozie z grzybami są bujniejsze i bardziej żywotne, co sprawia, że są odporniejsze na mróz, suszę i zanieczyszczenie środowiska. Są także rzadziej zasiedlane przez szkodniki i mniej podatne na choroby. W zamian za to grzyb pobiera z tkanek korzeni rośliny cukry, których sam nie jest w stanie wytworzyć.Grzyby mikoryzowe, powszechne w naturalnym środowisku, w ogrodzie często nie występują albo zostają zniszczone na przykład przez nawozy sztuczne i środki ochrony roślin. Dlatego warto je dostarczyć do gleby.
Biopreparaty mikoryzowe to tak zwane szczepionki mikoryzowe. Zawierają żywe strzępki grzybni lub zarodniki grzybów. Lepsze są te pierwsze, bo działają szybko – grzybnia łatwo zasiedla korzenie, podczas gdy kiełkowanie zarodników bywa zawodne. Dla różnych roślin przeznaczone są odmienne mieszanki grzybów mikoryzowych (w ich skład wchodzą także gatunki jadalne, w ogrodach przydomowych rzadko jednak tworzą one owocniki). Można kupić preparaty dla roślin iglastych, wrzosowatych, borówek, drzew liściastych i owocowych, róż, roślin rabatowych, warzyw oraz trawników. Środki te powinny być przechowywane w temperaturze 3-18oC, a po otwarciu zużyte w ciągu 48 godzin.
Biopreparaty - probiotyki glebowe
Gleba to nie tylko cząstki mineralne, ale także bogate środowisko mikroorganizmów. To one decydują o właściwej strukturze ziemi i jej żyzności. Dzięki pożytecznej mikroflorze i faunie glebowej następuje rozkład materii organicznej, w wyniku którego powstaje żyzna próchnica bogata w łatwo przyswajalne dla roślin substancje odżywcze. Ziemia nabiera gruzełkowatej struktury, jest dobrze napowietrzona, a jednocześnie łatwo chłonie i magazynuje wodę. W takim podłożu rośliny tworzą rozbudowany system korzeniowy zdolny do sprawnego pobierania wody i składników pokarmowych, stają się bujne, bardziej odporne na mróz, suszę oraz szkodniki i choroby (a więc nie potrzebują szkodliwych oprysków). Piękniej kwitną, rodzą większe plony i są smaczniejsze.
Zaletą organizmów glebowych jest również to, że poprawiają zdrowotność gleby – rozkładają toksyny, na przykład te dostarczane do środowiska wraz ze środkami ochrony roślin, a także eliminują bakterie i grzyby wywołujące choroby roślin. Niestety, intensywne nawożenie mineralne powoduje, że pożyteczne mikroorganizmy giną i w efekcie tego zawartość próchnicy w glebie maleje. Paradoksalnie – intensywnie nawożona ziemia ulega degradacji i staje się jałowa. Negatywny wpływ na środowisko glebowe ma także jej głębokie przekopywanie. Podczas tego zabiegu mikroorganizmy tlenowe żyjące w górnej warstwie podłoża przemieszczane są niżej i tam w warunkach beztlenowych giną. Te procesy można zahamować, wprowadzając do podłoża pożyteczne mikroorganizmy.
Biopreparaty - probiotyki glebowe zawierają wyselekcjonowane szczepy drobnoustrojów tlenowych i beztlenowych regulujące procesy życiowe w ziemi. Najlepiej stosować je razem z nawożeniem naturalnym, które dostarcza materii organicznej. Dodaje się je do gleby, ale można też stosować w kompoście, ponieważ przyspieszają rozkład resztek. Mają pozytywny wpływ na rośliny – pobudzają w nich procesy zwiększające odporność na niekorzystne warunki wzrostu, choroby i szkodniki. Dodane do oczek wodnych sprzyjają procesom samooczyszczania wody.
Preparaty te można przechowywać w temperaturze 15-20°C przez 6-12 miesięcy, zależnie od ich rodzaju. Otwarte opakowanie należy zużyć w ciągu miesiąca.
Biopreparaty w ochronie roślin
W sprzedaży jest coraz więcej środków ochrony roślin wytwarzanych z naturalnych produktów. Ich zaletą jest to, że wpływają na środowisko w znacznie mniejszym stopniu niż syntetyczne preparaty (które często są bardzo silnymi truciznami). Środki te nie są szkodliwe dla ludzi i zwierząt, nie kumulują się w roślinie i szybko ulegają rozkładowi. Nie wymagają karencji, czyli upłynięcia pewnego czasu od oprysku do zbioru plonów. Są selektywne, co znaczy, że niszczą tylko wybrane grupy owadów.
Biopreparaty ochronne mogą zawierać wyciągi roślinne albo żywe formy drapieżnych organizmów (na przykład bakterie czy nicienie, ale także larwy pożytecznych owadów), które są pasożytami określonych szkodników. Choć zwykle nie działają tak szybko jak preparaty syntetyczne, są skuteczne – zwłaszcza w ogrodach uprawianych metodami ekologicznymi.
