Piękne ogrodzenia. Jak dobrać parkan do budynku i jego otoczenia?
Parkan jest nie tylko fizyczną barierą chroniącą prywatność i zapewniającą bezpieczeństwo, ale także obramieniem całej posesji oraz pierwszym akcent wizualnym, jaki napotykają przybywający do ciebie goście. Dowiedz się, jak wybrać piękne ogrodzenie, aby współgrało z architekturą domu i jego otoczeniem.
Autor: Andrzej Szandomirski
Proste, modernistyczne formy budynków współgrają z ogrodzeniem składającym się z masywnych słupów w strefie wjazdowej i prostych, stalowych ażurowych przęseł. Projekt domu: Rafał Degutis
Obecnie jednym z najpopularniejszych typów ogrodzenia jest płot składający się z betonowych słupków i wysokiej podmurówki obłożonych klinkierem oraz ażurowych przęseł wykonanych z metalowych prętów. Ponieważ jest solidny i stosunkowo efektowny, zdaje się pasować niemal do każdego domu. Te niezwykle popularne ogrodzenia mogą stanowić współczesną interpretację architektury modernistycznej albo nawiązywać do historii. Pierwsze będą miały proste wypełnienia ze stalowych prętów, drugie – odlewane dekoracyjne detale wykonane z kutego żelaza o wyszukanych formach. Jeżeli wypełnienia przęseł zostaną zastąpione sztachetami lub poziomo mocowanymi szerokimi deskami, ten model ogrodzenia stanie się rozwiązaniem bliższym zabudowie wiejskiej i podmiejskiej. Zróżnicowana może być także sama oblicówka jego murowanych partii – od gładkiego tynku, przez płytki klinkierowe o różnej fakturze powierzchni, po kamienny łupek.
Ogrodzenie a elewacja domu
Wybierając ogrodzenie, powinieneś mieć na uwadze przede wszystkim jego spójność z architekturą domu. Wokół modernistycznej willi nie wzniesiesz parkanu ze sztachet, a do wiejskiego siedliska nie będą pasowały ani beton, ani proste stalowe kraty. Masywna bryła o ścianach z chropowatej jasnej cegły może zostać otoczona pełnym murem wykonanym z identycznego materiału. Stosowanie podobnych materiałów wykończeniowych na elewacji i elementach otaczającego budynek płotu bądź muru niemalże gwarantuje udany efekt. Ogrodzenie z pionowych, gęsto ustawionych sztachet będzie pasować do drewnianej oblicówki tworzącej wykończenie ścian. Gdy dom obłożono klinkierem, ten sam materiał może znaleźć się na podmurówce ogrodzenia.
Ogrodzenie a otoczenie
Ponieważ ogrodzenie funkcjonuje na styku przestrzeni prywatnej i publicznej, powinno harmonijnie współgrać nie tylko z budynkiem, lecz także otoczeniem. Podobnie jak w przypadku projektu samego domu niezwykle ważne jest uwzględnienie sąsiedztwa. Pożądane wydaje się pewne ujednolicenie form, które chroni przed architektonicznym chaosem, ale jednocześnie nie powinno prowadzić do monotonii. Wprawdzie w przypadku podmiejskiego osiedla o jednakowej zabudowie rozsądne jest zastosowanie powtarzalnego schematu ogrodzenia, jednak przy budynkach o zróżnicowanych formach wystarczy zachować jedną zasadę kompozycyjną i zbliżone gabaryty. Oczywiście w ramach jednego schematu kompozycyjnego może występować niemal nieskończona liczba wariantów różniących się rozmiarem poszczególnych elementów, szerokością przęseł lub, przede wszystkim, zastosowanymi materiałami.
Parkany w świetle prawa budowlanego
Budowa ogrodzenia bywa inwestycją wywołującą różne, niestety nie zawsze pozytywne emocje. Jako że wiele aspektów nie jest regulowanych precyzyjnymi zapisami w prawie, właściwe wydaje się kierowanie zdrowym rozsądkiem oraz pewną wrażliwością na dobre stosunki z sąsiadami. O ile wznoszenie każdej formy ogrodzenia od strony dróg, ulic lub placów wymaga zgłoszenia w starostwie, o tyle ogrodzenie między sąsiadami takich uzgodnień nie potrzebują, jeśli tylko jego wysokość nie przekracza 220 cm. Ponadto prawo nie określa, kto powinien finansować jego budowę, a jedynie nakłada obowiązek dzielenia kosztów utrzymania. Ogrodzenia przekraczające wysokość 2 m, nawet jeżeli są ażurowe, stanowią dość silnie oddziałującą barierę wizualną. W przypadku uciążliwego sąsiedztwa zastosowanie takich rozwiązań wydaje się w pełni uzasadnione. Gdy jednak nie jest to konieczne, lepiej zastąpić je bardziej przyjaznym niższym płotem lub murem, który dodatkowo, za obopólną zgodą, może zostać wzbogacony roślinnością.
Wysoki mur czy płot ażurowy?
Wprawdzie jego wysokość może, a nawet powinna być większa niż wspomnianych wcześniej parkanów między posesjami, ale warto w tym względzie zachować umiar. Otaczanie domu ponad 2-metrowym murem bądź płotem może dać mieszkańcom iluzoryczne poczucie bezpieczeństwa, jednak jednocześnie zmniejsza znacznie kontakt między przestrzenią prywatną a publiczną. To z kolei powoduje, że ta ostatnia staje się miejscem pozbawionym swoistej kontroli, a przez to znacznie bardziej niebezpiecznym. Nie do przecenienia jest także kwestia estetyki, ponieważ ukrywanie budynków za stanowiącymi silną barierę wizualną ogrodzeniami zdecydowanie zmniejsza walory estetyczne przestrzeni wspólnej.
