Sposób na suszę: przydomowe inwestycje, które pozwolą oszczędzić I zagospodarować deszczówkę
Problem suszy w Polsce będzie narastał. Zobacz, co możesz zrobić, by zadbać o środowisko, a także o swoje finanse? Czym jest mała retencja wód? Jak zdobyć środki na inwestycję?
Niech nikogo nie zwiodą intensywne deszcze padające teraz w Polsce. Przypomnijmy sobie bezśnieżną zimę i suchą wiosnę. Przed nami jeszcze letnie upały. Niestety, zapowiada się, że 2020 r. może być równie suchy jak dwa poprzednie lata.
Porównując się do innych regionów, nasz kraj jest ubogi w zasoby wodne. Na jednego mieszkańca przypada bowiem tylko 1600 m3 wody rocznie, co plasuje nas w końcówce krajów europejskich. Dlatego konieczne jest wypracowanie nowych nawyków, które sprawią, że będziemy oszczędnie gospodarować wodą, którą mamy w domu. Mycie naczyń w zmywarce, a nie pod bieżącą wodą lub szybka kąpiel pod prysznicem zamiast wylegiwania się w olbrzymiej wannie pełnej wody - to nasza przyszłość. Ale jest jeszcze jedna dziedzina, w której mamy bardzo dużo do zrobienia. To zbieranie, magazynowanie i gospodarowanie wodą opadową.
Susze i ulewy
W związku ze zmianami klimatu zmienia się także model opadów w naszym kraju. Latem musimy być przygotowani na przemian na burze z intensywnymi opadami oraz susze. Gwałtowne ulewy, podczas których na 1 m2 powierzchni spada kilkadziesiąt litrów wody, mogą być przyczyną lokalnych podtopień i zniszczeń w gospodarstwach domowych. Nie mogą być również zaabsorbowane przez naturę – jeśli jej nie wspomożemy.
Podstawowym problemem jest to, że przesuszona gleba ze spieczoną warstwą wierzchnią nie przyjmie deszczówki. Mniej więcej 70% wody deszczowej ulega wyparowaniu. Naszym celem powinno być rozsądne gospodarowanie wodą opadową, którą coraz skąpiej obdarza nas natura.
Autor: BOŚ
Uwaga susza! Jak ekonomicznie podlewać ogródek
- Oszczędnie gospodaruj wodą
Podlewaj tylko to, co konieczne. Zrezygnuj z trawnika, którego pielęgnacja pochłania mnóstwo wody, na rzecz np. łąki kwietnej.
- Zbieraj deszczówkę. Zbuduj zbiornik retencyjny
Każda kropla wody się liczy, dlatego warto gromadzić deszczówkę. Najprostszy sposób zagospodarowania wody opadowej i roztopowej to gromadzenie jej w naturalnych lub sztucznych zagłębieniach gruntu (stawach, oczkach wodnych) i wykorzystywanie do podlewania. Dno i skarpy takiego zbiornika wystarczy wyłożyć warstwą gliny lub folii ogrodniczej, a jeśli grunt na działce jest słabo przepuszczalny (ilasty albo gliniasty), po prostu odpowiednio je ukształtować. Można też wykorzystać dowolne zbiorniki, zaopatrzone w system rozprowadzenia wody lub po prostu kran, z którego czerpiemy zebraną deszczówkę do podlewania roślin.
- Podlewaj skutecznie
Rośliny nawadniaj, tak aby woda dotarła do ich korzeni. Gleby lekkie podlewamy częściej, a ciężkie, które zatrzymują wilgoć – rzadziej. Najbardziej oszczędne jest nawadnianie kroplowe, czyli system węży rozprowadzony po ogrodzie, z których woda kropla po kropli wypływa w pobliżu roślin. Z kolei podlewanie ręczne, choć czasochłonne, pozwala na indywidualne zaspokojenie potrzeb różnych roślin. Najlepszą porą na podlewanie jest ranek. Nie podlewaj w południe, woda w większości odparuje a nie zasili systemu korzeniowego roślin.
Mała retencja
Przedstawiamy inwestycje małej retencji, które pomogą zgromadzić i maksymalnie wykorzystać wodę opadową na twojej działce. Naszym celem powinno być zebranie i przechowanie deszczówki tak, żeby zasilała nasz ogród przez dłuższy czas. Dlatego podstawą są zbiorniki pozwalające magazynować wodę deszczową. Nie wystarczy beczka podstawiona pod rynnę. Podczas wielkich ulew ze średniej wielkości dachu spływa kilka tysięcy metrów sześciennych wody i dobrze byłoby ją zebrać, żeby móc wykorzystać, gdy przyjdzie susza. Dlatego najlepszym rozwiązaniem są zbiorniki podziemne stanowiące część większej instalacji służącej retencjonowaniu wody. Woda ze zbiornika szczelnego wyposażonego w pompę może służyć do podlewania ogrodu przez dłuższy czas. Deszczówka jest doskonałym źródłem do stworzenia stawu lub oczka wodnego, wokół których – mając zasoby wody - można stworzyć ogród deszczowy bardzo pozytywnie wpływający na mikroklimat. Blisko domu można stworzyć rabaty deszczowe, do których podlewania może być wykorzystana woda z drenażu rozsączającego.
Woda opadowa może być również rozprowadzana na większej powierzchni. Taki grunt można wykorzystać do założenia łąki kwietnej albo wilgotnej murawy. Warto rezygnować z betonowania powierzchni wokół domu. Ekologiczną formą utwardzenia nawierzchni jest założenie eko-krat, między którymi mogą rosnąć rośliny. To dobry sposób nawet na powierzchnie parkingowe.
Budowa własnego ujęcia wody
Innym sposobem na ekologiczne i ekonomiczne wykorzystanie wody jest zbudowanie własnego ujęcia wody głębinowej albo prostej abisynki. Wodę głębinową użyjemy dla zaspokojenia naszych potrzeb gospodarstwa domowego, a wodę ze studni abisyńskiej możemy wykorzystywać do podlewania ogrodu, co przyniesie znaczące oszczędności, jeśli do tej pory korzystaliśmy z wodociągu. W czasach, gdy zasoby wody są ograniczone i jeszcze się kurczą, podlewanie ogrodu oczyszczoną wodą z wodociągu jest marnotrawstwem.
Autor: BOŚ
Retencja wody
Skuteczny sposób na suszę to retencjonowanie, czyli przechwytywanie wody, kiedy jest jej nadmiar i oddawanie, kiedy panuje susza, przede wszystkim w postaci retencji naturalnej i małej. Kluczowy czynnik to ochrona naturalnego krajobrazu, środowiska wodnego i bioróżnorodności. „Naturalne rzeki i doliny rzeczne, obszary zalesione, wilgotne łąki i mokradła skutecznie zatrzymują wodę i są istotnym narzędziem łagodzenia suszy rolniczej i hydrologicznej oraz zmniejszania ryzyka powodzi” – podkreślają eksperci PAN*. Z kolei w planowaniu urbanistycznym priorytetem powinno być uwzględnienie terenów zielonych połączonych z retencją wód opadowych.
Źródło informacji: interdyscyplinarny zespół doradczy ds. kryzysu klimatycznego przy prezesie PAN
