Kiedy warto zdecydować się na odzysk ciepła w wentylacji domu?
Każdy dom musi posiadać wentylację i wymianę powietrza. Inaczej grozi nieruchomości i jej domownikom szereg kłopotów. Poza tym liczy się komfort cieplny mieszkańców, na który wpływ mają temperatura, wilgotność względna powietrza oraz jakość powietrza. Zobacz, kiedy warto mieć odzysk ciepła, a kiedy tylko wentylację mechaniczną.
Powietrze w pomieszczeniu może być zanieczyszczone przez oddychanie, pocenie się, gotowanie, palenie tytoniu, wydzielające się z materiałów budowlanych i elementów wyposażenia wnętrz rozpuszczalniki, impregnaty czy też znajdujące się w powietrzu napływającym z zewnątrz substancje chemiczne charakterystyczne dla dużych miast (na przykład spaliny) i mikroorganizmy. Dopóki ich stężenie w powietrzu znajduje się poniżej dopuszczalnego poziomu, nie odczuwa się ich obecności, ale gdy zostanie on przekroczony, zaczynają nam przeszkadzać, a nawet szkodzić. Z tego powodu każdy dom musi być wyposażony w instalację wentylacyjną. Dzięki niej zanieczyszczenia powietrza są rozcieńczane i usuwane, a jednocześnie do pomieszczeń jest dostarczany tlen do oddychania i do spalania paliw w urządzeniach grzewczych.
Wentylacja mechaniczna zapewnia stałą wymianę powietrza w pomieszczeniach niezależnie od pory roku, temperatury, kierunku wiatru i innych czynników mających wpływ na skuteczność wentylacji grawitacyjnej, czyli naturalnej. Ilość wymienianego powietrza dostosowuje się do wielkości domu, liczby mieszkańców i przeznaczenia pomieszczeń – decyduje o niej projektant instalacji, dobierając urządzenia. Możliwość dowolnego ustalenia ilości powietrza wentylacyjnego oraz kontrolowania jego strumienia – zmniejszania go lub zwiększania w dowolnym momencie – to najważniejsza zaleta wentylacji mechanicznej.
W przypadku wentylacji grawitacyjnej możliwe jest jedynie ograniczanie strumienia przez przymykanie otworów nawiewnych lub wywiewnych. Zwiększenie strumienia jest trudne, w praktyce możliwe tylko przez otwarcie okien, co jest uciążliwe, zwłaszcza zimą.
Wady i zalety mechanicznej wentylacji
W przypadku wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej istotna jest też możliwość swobodnego wyboru miejsc, w których zamontowane będą nawiewniki. To również duża zaleta w stosunku do instalacji grawitacyjnej, w której otwory doprowadzające powietrze mogą być umieszczane tylko w ścianach zewnętrznych i oknach. Uniemożliwia to nawiewanie świeżego powietrza bezpośrednio do pomieszczeń bez ścian zewnętrznych. I wreszcie możliwość podgrzewania świeżego powietrza, zanim trafi ono do pomieszczenia – w przypadku wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej to właściwie standardowe rozwiązanie.
Właśnie w ten sposób eliminuje się zimne przeciągi, które zimą skłaniają mieszkańców do rezygnacji z wentylacji. Ale tym, co w największym stopniu stanowi o atrakcyjności systemu wentylacji mechanicznej, jest możliwość odzyskiwania ciepła z wywiewanego powietrza. To przede wszystkim z tego powodu inwestorzy decydują się ponieść większekoszty inwestycyjne i zainstalować system nieco bardziej skomplikowany niż powszechnie stosowana wentylacja grawitacyjna.
Zasada odzysku ciepła
Rekuperatorem nazywa się centralę wentylacyjną zbudowaną z dwóch wentylatorów – wywiewnego i nawiewnego – oraz wymiennika ciepła, w którym powietrze dopływające do wnętrza domu ogrzewa się od cieplejszego powietrza wywiewanego (oczywiście oba strumienie nie mieszają się ze sobą). Wewnątrz rekuperatora są także filtry zatrzymujące pył znajdujący się w powietrzu.
Jak oszczędzić dzięki wentylacji
Ważnym powodem, dla którego zimą powszechnie ogranicza się intensywność wentylacji, jest nie tylko chęć zapewnienia sobie komfortu cieplnego, ale także zmniejszenia wydatków na ogrzewanie. Świeże, zimne powietrze napływające do wnętrza prędzej czy później musi być podgrzane, żeby w pomieszczeniu utrzymywała się temperatura uznawana za komfortową. Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że może to pochłaniać blisko połowę całego ciepła dostarczanego przez urządzenia grzewcze, czyli połowę wydatków na ogrzewanie – taka sytuacja może mieć miejsce, gdy dom jest bardzo dobrze ocieplony, a mieszkańcy nie ograniczają strumienia powietrza wentylacyjnego.
Widać więc, że skuteczna wentylacja kosztuje. Jednak już dawno znaleziono sposób na ograniczenie tych kosztów – odzysk ciepła z wywiewanego powietrza i ogrzewanie nim powietrza nawiewanego. Służą do tego urządzenia nazywane rekuperatorami. Obecnie wiele firm oferuje je w wersjach odpowiednich do zainstalowania w domach jednorodzinnych.
Autor: Wiktor Greg
Zasada działania systemu odzysku ciepła jest prosta. W najczęściej stosowanych wymiennikach krzyżowych lub przeciwprądowych utworzonych z cienkich przylegających do siebie kanalików polega na tym, że przez jeden ich rząd przepływa powietrze ciepłe (wywiewane), a przez sąsiedni zimne (świeże). Ciepło przenika przez ścianki kanalików wymiennika. Do wymuszenia przepływu obu strumieni powietrza służą wentylatory.
