Czy ogrzewanie powietrzną pompą ciepła jest droższe niż gruntową?
Pompa ciepła to rozwiązanie ogrzewania domu, które z każdym rokiem zyskuje coraz więcej sympatyków. Nie ulega wątpliwości, że koszty instalacji urządzenia są wyższe niż tradycyjnej instalacji gazowe. Z czasem jednak możemy liczyć na zwrot kosztów. Czy zatem lepiej zainwestować w gruntową czy powietrzną pompę ciepła?
Autor: Piotr Mastalerz
W 2013 r. sprzedaż pomp powietrznych przeznaczonych do ogrzewania domów wzrosła o prawie 30% w stosunku do 2012 r.
Gruntowa czy powietrzna pompa ciepła - co się bardziej opłaca?
Czy w związku ze zmianami na rynku jest jeszcze aktualna opinia, że ogrzewanie domu powietrzną pompą ciepła jest mniej opłacalne niż gruntową? Sprawdzimy to na konkretnym przykładzie. Załóżmy, że do ogrzewania solidnie ocieplonego domu o powierzchni mniej więcej 140 m2 i rocznym zapotrzebowaniu na energię 18 tys. kWh chcemy zastosować pompę ciepła o znamionowej mocy 7,5 kW. Orientacyjne ceny urządzeń i koszt ogrzewania obliczony na podstawie przybliżonych wartości sezonowego współczynnika efektywności SPF (dla temperatury zasilania 35oC) przedstawiamy w tabeli:
| WYDATKI NA POMPĘ CIEPŁA | |||
| Koszt zakupu i eksploatacji różnych rodzajów pomp ciepła | |||
Rodzaj urządzenia: |
Gruntowa pompa ciepła | Powietrzna pompa ciepła o przeciętnych osiągach | Powietrzna pompa ciepła o najlepszych osiągach |
| Współczynnik SPF | 4,4 | 2,4 | 3,1 |
| Roczny pobór energii elektrycznej przy zapotrzebowaniu na energię do ogrzewania 18 tys. kWh [kWh] |
4091 |
7500 |
5806 |
| Roczny koszt ogrzewania przy cenie energii elektrycznej 0,6 zł [tys. zł] |
2,5 |
4,5 |
3,5 |
| Cena urządzenia [tys. zł] | 20 | 19 |
30 |
Koszt montażu z materiałami [tys. zł] |
20 (w tym wykonanie wymiennika gruntowego) |
5 |
5 |
| Łączne wydatki w okresie 10 lat [tys. zł] | 65 | 69 | 70 |
| Łączne wydatki w okresie 15 lat [tys. zł] | 77,5 | 91,5 | 87,5 |
Nie jest niespodzianką, że najtańsze ogrzewanie zapewnia pompa gruntowa, bo działa efektywniej niż powietrzna. Ale wyższy koszt inwestycji powoduje, że łączne wydatki na zakup urządzeń i ich dziesięcioletnią eksploatację nie różnią się znacząco w przypadku pompy gruntowej i powietrznej. To skłania do zastanowienia, czy warto inwestować w kłopotliwe rozwiązanie z gruntową pompą ciepła i czy zamiast kupować drogą pompę powietrzną o skomplikowanej budowie, nie lepiej wybrać nieco prostszy, ale tańszy model. Większe różnice w wydatkach występują, gdy rozpatruje się okres 15-letni, ale można mieć wątpliwości, czy w tak długim czasie pompa będzie funkcjonować bezawaryjnie. Ewentualny koszt naprawy lub wymiany któregoś z elementów instalacji może znacząco wpłynąć na wynik. W systemie z pompą gruntową, składającym się z większej liczby zużywających się urządzeń, taki niespodziewany wydatek jest bardziej prawdopodobny.
Pompa ciepła gruntowa czy powietrzna?
Za wyborem gruntowej pompy ciepła przemawia przede wszystkim niski koszt eksploatacyjny.
Ze względu na praktycznie stałą temperaturę w gruncie współczynnik efektywności pompy gruntowej w przeciwieństwie do powietrznej pompy ciepła jest na niezmiennie wysokim poziomie.
Gruntowa pompa ciepła nawet przy niskich temperaturach korzysta z darmowej energii, podczas gdy powietrzna pompa ciepła będzie musiała być wspomagana pracą grzałki elektrycznej. Użytkowanie grzałki elektrycznej powoduje więc wzrost kosztów ogrzewania.
Beata Załęska-Klocek, Kierownik ds. Realizacji Inwestycji Gaspol S.A
Coraz więcej inwestycji w powietrzne pompy ciepła
Z badań rynku przeprowadzonych przez Polską Organizację Rozwoju Technologii Pomp Ciepła wynika, że ponad połowa spośród 15 tys. pomp ciepła sprzedanych w 2013 r. to urządzenia powietrzne przeznaczone tylko do przygotowywania ciepłej wody użytkowej w cieplejszym okresie, 33% stanowiły pompy gruntowe, a tylko 14% pompy powietrzne o konstrukcji umożliwiającej wykorzystywanie ich do ogrzewania pomieszczeń zimą.
Jednak w 2013 r. sprzedaż pomp powietrznych przeznaczonych do ogrzewania domów wzrosła o prawie 30% w stosunku do 2012 r. Łatwość montażu powietrznych pomp ciepła, będąca zaletą szczególnie w starych domach, powoduje, że wszelkie prognozy przewidują ich dominację na rynku już za dwa-cztery lata. Na pewno przyczyni się do tego także spadek ich cen, który obserwuje się już od paru lat, a ostatnio jest on bardzo dynamiczny. Wynika to z rosnącej konkurencji – mają je już w ofercie niemal wszystkie firmy znane do niedawna z produkcji jedynie kotłów paliwowych. I nawet one zachęcają do zakupu takich urządzeń zamiast kotłów na drogi olej opałowy lub gaz płynny, przekonując, że w polskich warunkach to się bardziej opłaca.
Nasza kalkulacja jest tylko przykładem, a relacje między kosztami wynikającymi z zastosowania poszczególnych urządzeń mogą być inne w zależności od wymaganej mocy urządzenia, zapotrzebowania na ciepło budynku lub możliwości zasilania instalacji grzewczej wodą o niskiej temperaturze. Większość producentów pomp ciepła dysponuje programami komputerowymi do doboru swoich urządzeń dającymi dość dokładną informację o ilości pobieranej przez nie energii w zależności od warunków, w jakich mają pracować, z uwzględnieniem specyfiki działania każdego modelu. Decyzję o wyborze pompy ciepła powinno się poprzedzić przeanalizowaniem korzyści wynikających z takiego czy innego rozwiązania, bo niekoniecznie to, co wydaje się najdoskonalsze, jest najbardziej opłacalne.
