Kotły retortowe, czyli kotły z podajnikiem paliwa. Za jakie udogodnienia płacisz więcej?
Kotły retortowe z automatycznym podajnikiem paliwa osiągają wysoką sprawność dzięki zautomatyzowaniu ich działania. Ciągłość spalania uzyskuje się bez konieczności interwencji ze strony użytkownika. Obsługa kotła sprowadza się jedynie do tego, by uzupełnić paliwo w podajniku. Co prawda kotły retortowe są drogie, ale ich zalety sprawiają, że cieszą się coraz większą popularnością.
Zalety kotłów retortowych
Najważniejszą ich zaletą jest to, że są wyposażone w automatyczny podajnik paliwa i zasobnik, w którym można umieścić jego zapas na kilka dni palenia. Osiągają wysoką sprawność dzięki temu, że dozowaniem do nich paliwa i powietrza zarządza elektroniczny sterownik, który sprawia, że ich ilość i proporcje są optymalne. W rezultacie z paliwa pozostaje niewiele popiołu, a do atmosfery trafia mniej tlenku węgla, dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłów niż w wyniku pracy kotłów zasypowych, zwłaszcza nieudolnie obsługiwanych.
Kocioł retortowy na ekogroszek
Kotły retortowe są potocznie nazywane kotłami na ekogroszek, ten typ paliwa bowiem jest do nich zalecany (ale można też stosować miał węglowy bądź granulat z trocin). Jest to wyselekcjonowany węgiel drobnego sortymentu (groszek), wysokiej jakości, zawierający niewiele siarki, co ma korzystny wpływ nie tylko na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, ale także na trwałość kotła (związki siarki są przyczyną szybkiej korozji stali).
Niejednorodność paliw dostępnych na rynku oznacza, że paliwo o tej samej nazwie nie daje gwarancji oczekiwanej jakości. W konsekwencji powstają problemy podczas eksploatacji kotłów na paliwa stałe. Stosowanie paliwa o zmiennych właściwościach oznacza konieczność dokonywania nieustannych korekt nastaw parametrów spalania. Korekty te najczęściej muszą być dokonywane na zasadzie prób i błędów aż uda się dobrać nastawy odpowiadające danej partii paliwa. ZMK SAS z firmą RECALART – producentem regulatorów wdrożyły system regulacji procesu spalania oparty o czujnik żaru.
Idea tego rozwiązania polega na umieszczeniu w palenisku czujnika żaru, który mierzy temperaturę i daje informację o zmianach stanu paleniska. Informacja ta jest przekazywana do regulatora a umieszczenie czujnika w palenisku sprawia, że jest odbierana natychmiastowo. Na podstawie zmian zmierzonej temperatury paleniska, regulator dodatkowo wyposażony w algorytm PID automatycznie dobiera parametry procesu spalania tak, by wartości zadane były utrzymywane bez konieczności dokonywania ich ręcznej zmiany. W momencie kiedy w kotle pojawia się paliwo dobrej jakości o innych parametrach spalania, regulator na podstawie informacji z czujnika żaru dobiera odpowiednie wartości jakie jak: ilość dawki paliwa i moc nadmuchu.
Sterownik posiada również funkcję ręcznej regulacji procesu spalania co w przypadku słabej jakości paliwa daje użytkownikowi możliwość indywidualnej korekty nastaw.
Prezentowane rozwiązanie przeznaczone jest do kotłów z automatycznym podajnikiem ślimakowym (retortą): SAS SOLID, SAS SMART, SAS MULTI, SAS SLIM oraz SAS GRO-ECO. Cały proces spalania nadzorowany jest przez czujnik żaru obsługiwany przez regulator MultiFun. Dodatkowo sterownik posiada funkcję zdalnej kontroli pracy kotła dzięki bezpłatnemu dostępowi do Internetowej Platformy e-MultiFun zarządzającej sterownikiem. Platforma posiada dwa interfejsy graficzne do wyboru. Użytkownik decyduje się na konto STANDARD lub PREMIUM. Konto STANDARD umożliwia zdalny podgląd i kontrolę pracy kotła w czasie rzeczywistym za pomocą urządzeń mobilnych, bezpłatne konto chronione hasłem, zdalną zmianę parametrów kotła i instalacji (zmiana temperatur c.o., c.w.u., aktywacja funkcji szybkiego podgrzania: prysznic, party, komfort, wietrzenie, antyzamarzanie). Dzięki powiadomieniom SMS i E-MAIL użytkownik jest na bieżąco informowany o stanach alarmowych. Wersja PREMIUM umożliwia pełny zdalny dostęp do większości ustawień sterownika, podgląd historii pracy kotła dla natychmiastowej diagnozy problemu online, szybką pomoc użytkownikowi w sytuacjach awaryjnych tylko przez zarejestrowanego w systemie uprawnionego instalatora. Dodany przez użytkownika instalator sprawuje zdalną opiekę nad kotłem i ma możliwość zmiany parametrów serwisowych. Dodatkowo użytkownik posiada wsparcie producenta sterownika i producenta kotła. Ponadto istnieje możliwość dokonania zgłoszenia serwisowego poprzez konto oraz dzielenia się doświadczeniami z innymi użytkownikami platformy.
mgr inż. Michał Łukasik, konstruktor Zakładu Metalowo Kotlarskiego SAS
Kocioł z podajnikiem, czyli jak to działa w praktyce
Podajnik paliwa jest ślimakowy, napędzany silnikiem elektrycznym, a więc wymaga zasilania – nie działa w razie awarii prądu. Zbyt duże kawałki węgla lub znajdujące się w nim zanieczyszczenia powodują głośną pracę podajnika, który je kruszy. Mogą też spowodować jego zablokowanie i zatrzymanie pracy kotła – ponowne uruchomienie wymaga ingerencji użytkownika. Paliwo jest dostarczane do paleniska retortowego od dołu. Wpychane przez podajnik retortowy spycha jednocześnie z palnika popiół pozostający po spaleniu wcześniej dostarczonej porcji.
Powietrze potrzebne do spalania jest dostarczane przez wentylator, a intensywność nadmuchu zależy od prędkości działania podajnika. Reguluje ją elektroniczny regulator, który może współpracować z czujnikami temperatury w pomieszczeniu (sterownik pokojowy) lub na zewnątrz budynku (regulacja pogodowa).
Proces spalania
Ilość paliwa mieszczącego się w zasobniku zintegrowanym z kotłem zwykle wystarcza na utrzymanie jego pracy od kilkunastu godzin w czasie dużego mrozu do kilku dni, gdy temperatura na zewnątrz jest umiarkowana. Oprócz podajników ślimakowych są jeszcze tłokowe (szufladowe). Konstrukcja wyposażonych w nie kotłów jest zwykle zoptymalizowana pod kątem spalania miału węglowego, ale można też używać węgla o większej granulacji, brykietów i peletów drzewnych.
Paliwo w kotłach tłokowych zostaje dostarczone do komory spalania porcjami – po spaleniu jednej tłok wpycha na ruszt kolejną. Częstotliwość ruchów tłoka jest taka, by kocioł pracował bez przerwy, bez potrzeby ponownego rozpalania paliwa po uzupełnieniu. Podobnie jak w kotłach retortowych pracę urządzenia kontroluje elektroniczny sterownik.