Na jakim etapie budowy domu montować rekuperator, kolektor i inteligentną instalację?
Rekuperator, kolektor słoneczny, inteligentna instalacja - wielu budujących chciałoby wyposażyć dom w te i inne nowoczesne urządzenia. Ze względów finansowych wolą to zrobić, nie na etapie budowy, ale gdy dom będzie już gotowy. Co można odłożyć w czasie, a które prace lepiej wykonać w trakcie budowania?
Autor: archiwum muratordom
Rekuperator, kolektory słoneczne, inteligentne instalacje – nowoczesne rozwiązania zapewniają komfort i niskie koszty eksploatacji domu, ale, niestety, dużo kosztują. Podczas budowy domu i wykańczania zwykle oszczędza się na technice, z przekonaniem, że nowoczesne urządzenia można zainstalować później, kiedy będzie nas na nie stać. W takiej sytuacji warto pomyśleć o tym, w jaki sposób w czasie budowy przygotować dom do ich późniejszego montażu, by nie trzeba było niszczyć tego, co już zostało zrobione, i dwa razy wydawać pieniędzy na to samo. Należy się też zastanowić, czy opłaca się odkładać montaż na później, bo tymczasowe zastąpienie jednego rozwiązania innym może być naprawdę bardzo kosztowne.
Wentylacja z odzyskiem ciepła, czyli rekuperator
Coraz częściej system wentylacji mechanicznej zastępuje tradycyjną wentylację grawitacyjną. Stosuje się go przede wszystkim po to, by móc odzyskiwać ciepło z wywiewanego powietrza i tym samym obniżyć koszty ogrzewania domu.
Jest do tego potrzebny rekuperator – urządzenie do odzysku ciepła z wentylacji wyposażone także w wentylatory nawiewające i wywiewające powietrze z całego domu. Do działania systemu wentylacji z rekuperatorem jest potrzebna sieć blaszanych kanałów wentylacyjnych, którymi jest transportowane powietrze. Ich średnica to zwykle 10-20 cm. O miejscu ich poprowadzenia powinno się myśleć jeszcze przed rozpoczęciem prac wykończeniowych. O ile sam rekuperator (a jest to najdroższy element instalacji) można zainstalować później, o tyle nie warto odkładać montażu kanałów. Rozprowadzenie ich w domu z wykończonymi ścianami i sufitami będzie bardzo kłopotliwe i kosztowne. Kupiony później rekuperator można bez problemu podłączyć do poprowadzonych już przewodów wentylacyjnych za pomocą elastycznych rur.
Trzeba się tylko zorientować, jakie są gabaryty rekuperatora odpowiedniego do naszego domu, i zostawić na nie miejsce z łatwym dostępem. Należy też pamiętać o instalacji elektrycznej – rekuperator musi być podłączony do prądu. Decydując się na późniejszy montaż rekuperatora, stajemy jednak przed innym problemem: jak zapewnić wentylację do chwili jego podłączenia? Jeśli zamierzamy kupić go za kilka miesięcy, w tym czasie będziemy mogli się ratować, otwierając okna, ale gdy zastosowanie rekuperatora przewidujemy w dalszej przyszłości, musimy zrobić instalację z prawdziwego zdarzenia – bez niej nasz dom nie przejdzie kontroli kominiarskiej. Konieczne jest zatem wzniesienie kominów z kanałami wentylacyjnymi i wykonanie otworów nawiewnych, co zwiększa koszty, a po zamontowaniu rekuperatora takie kominy przestaną być potrzebne.
Instalacja solarna
Kolektory słoneczne często montuje się już po zakończeniu budowy domu. Za to podczas prowadzenia prac wykończeniowych warto zamontować rury łączące kolektory słoneczne z zasobnikiem, w którym będzie podgrzewana woda. Wtedy można jeszcze je ukryć pod tynkiem lub zabudować płytami gipsowo-kartonowymi. Nie zawsze jest to jednak konieczne – może się zdarzyć, że kolektory uda się zamontować w takim miejscu, że rury z dachu trafią od razu do pomieszczenia technicznego z zasobnikiem. Przy wyborze miejsca (zwykle na dachu) trzeba pamiętać, że kolektory muszą być wystawione na działanie promieni słonecznych, a więc skierowane na południe i nie powinien padać na nie cień. Jeśli zamierzamy dokupić instalację solarną w przyszłości, nie możemy zapomnieć, że jej elementem jest zasobnik o stosunkowo dużych rozmiarach. Warto się dowiedzieć, jakie są gabaryty dostępnych w handlu urządzeń, by pozostawić na zasobnik wystarczająco dużo miejsca.
Rekuperator a kominek
W pomieszczeniu, w którym jest palenisko na paliwo stałe z grawitacyjnym odprowadzaniem spalin, nie można zastosować mechanicznej wentylacji wyciągowej, bo mogłaby spowodować wysysanie spalin z przewodu kominowego. Natomiast nie ma przeszkód, by zastosować wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną zrównoważoną lub nadciśnieniową. W pomieszczeniu będzie nadciśnienie, gdy znajdzie się w nim nawiew powietrza, a wywiew będzie gdzie indziej. Zabezpiecza to przed wysysaniem spalin czy dymu z komina. Ten warunek będzie spełniony także wtedy, gdy nawiew i wywiew będą w tym samym pomieszczeniu, ale instalację wyreguluje się tak, by nawiewane było do niego więcej powietrza, niż jest wywiewane. Jeśli ilość powietrza nawiewanego i wywiewanego jest taka sama, mamy do czynienia z wentylacją zrównoważoną. Ponieważ kominki, spalając paliwo, pobierają dużą ilość powietrza, co może spowodować zakłócenie działania wentylacji mechanicznej, powietrze do spalania trzeba doprowadzić do paleniska z zewnątrz osobnym kanałem.
Inteligentne instalacje
Elektroniczne systemy sterujące instalacjami i urządzeniami w domu stają się u nas coraz bardziej popularne, ale nadal jest to inwestycja kosztowna. Czy można wykonać inteligentną instalację już po zbudowaniu domu? Podstawowym elementem systemu są urządzenia sterujące, wykonawcze, czujniki oraz kable. Te ostatnie powinno się ułożyć w czasie budowy domu.
Po zakończeniu prac wykończeniowych trzeba by było poprowadzić instalację inteligentną po wierzchu ścian (można ukryć je w specjalnych listwach), ale na to raczej żaden inwestor się nie decyduje – kablami musiałyby być wtedy oplecione prawie wszystkie ściany. Zatem już w trakcie budowy należy zdecydować, jak ma działać i z czego ma się składać instalacja automatyki domowej, i ułożyć kable przed otynkowaniem ścian. Jeżeli chcemy wykonać lub rozbudować instalację już po zakończeniu budowy, można zastosować system bezprzewodowy. Wtedy komunikacja między elementami systemu odbywa się drogą radiową, a więc nie ma potrzeby montażu przewodu magistralnego – kabli jest wtedy dużo mniej. Podobnie jest z instalacją alarmową. System przewodowy lepiej zamontować podczas budowy, ale dostępne są także czujki i sterowniki bezprzewodowe przeznaczone do domów już wykończonych.
Dwa urządzenia do późniejszego montażu
Pompa ciepła. Ponieważ nie spala paliwa, nie jest do niej potrzebny przewód kominowy ani wentylacja, a więc zainstalowanie jej w już wykończonym domu nie powinno stanowić dużego problemu. Są także pompy ciepła przeznaczone do montażu na zewnątrz, np. w studzience lub po prostu na terenie działki. Ich zainstalowanie po zakończeniu w domu prac wykończeniowych nie powinno być kłopotliwe. Natomiast całą instalację wewnętrzną – rury do c.o. i c.w.u. – należy rozprowadzić jeszcze w trakcie budowy. Do czasu zakupu pompy ciepła instalacja może być zasilana przez tani kocioł elektryczny.
Odkurzacz centralny. Jednostkę centralną można zamontować w dowolnym czasie po zakończeniu budowy domu. Natomiast w jej trakcie na pewno trzeba rozprowadzić rury i zamontować gniazda ssące w ścianach, bo po zakończeniu prac wykończeniowych będzie to już niezwykle kłopotliwe.
