Sposób na kałuże
Aby woda opadowa nie powodowała powstawania na posesji kałuż i błota, a fundamenty i ściany domu nie były narażone na zamakanie, warto zainwestować w system odwodnień liniowych.
Autor: ACO
Odpowiednio dobrane do spadku terenu korytka będą gwarancją poprawnego działania całego systemu
Nawet niewielkie opady deszczu mogą spowodować, że nasza posesja zamieni się w tor przeszkód, na którym będziemy zmuszeni omijać kałuże i błoto. Nieodprowadzona w odpowiedni sposób woda deszczowa zalegająca na nawierzchniach utwardzonych, nieprzepuszczalnych bądź słabo przepuszczalnych może powodować zawilgocenie ścian zewnętrznych i fundamentów. Takie zaniedbanie często skutkuje odpadaniem tynków, a nawet uszkodzeniem całych murów. Pod wpływem podciągania kapilarnego zawilgocenie może szybko się rozprzestrzeniać na kilka metrów w górę ściany. Ponadto chodniki i ciągi komunikacyjne mają dość duże spadki - podczas ulewnych deszczów płynąca nimi woda nabiera siły i może niszczyć napotkane na swej drodze powierzchnie. Kałuże i błoto nie staną się częstym widokiem po deszczu na naszej posesji, a fundamenty oraz ściany domu nie będą narażone na zamakanie, jeśli zawczasu zaplanujemy i wykonamy system odwodnień liniowych.
Autor: archiwum muratordom
Taras zagłębiony w gruncie to miejsce szczególnie narażone na gromadzenie się wody opadowej
Kiedy odwodnienie?
Odwodnienie liniowe jest niezbędne na posesjach, na których panują trudne warunki gruntowe uniemożliwiające naturalne wchłanianie wody, np. na gruntach gliniastych czy ilastych. Taki system sprawdzi się wszędzie tam, gdzie występują szczelne, utwardzone nawierzchnie, np. wjazd na posesję wykończony kostką brukową. Odwodnienie jest niezbędne na powierzchniach położonych poniżej terenu, np. przy zjeździe do garażu częściowo lub całkowicie zagłębionym w gruncie oraz na zagłębionych tarasach. Warto je również zaplanować przy niemal płaskim wjeździe do garażu czy wejściu do domu. Dzięki temu unikniemy zalania pomieszczeń podczas dużych opadów deszczu.
Co w projekcie?
Odwodnienie liniowe projektuje się indywidualnie, dostosowując je do wielkości terenu, z którego będzie odprowadzana woda, oraz średniego natężenia opadów w danym regionie kraju. Dobierając długość odwodnienia, jego wytrzymałość oraz rozmieszczenie, należy także wziąć pod uwagę wszystkie elementy infrastruktury na posesji (istniejące lub planowane): droga dojazdowa, alejki, chodniki oraz roślinność.
Korytka w roli głównej
Głównym elementem odwodnienia liniowego jest ciąg korytek (kanałów). Zbierają one wodę opadową i odprowadzają z dala od domu. Powierzchnia wewnętrzna korytek jest gładka i ukształtowana w taki sposób, aby umożliwiała samooczyszczanie się systemu oraz zwiększała prędkość przepływu wody (ich przekrój ma kształt litery U lub V).
W ofercie producentów są korytka wykonane z polimerbetonu, betonu włóknistego z dodatkiem włókna szklanego lub polimerowego, betonu zwykłego oraz tworzyw sztucznych. Te wykonane z polimerbetonu i betonu włóknistego charakteryzują się dużą trwałością, odpornością na mróz oraz działanie substancji chemicznych, są też nienasiąkliwe. Korytka wykonane ze zwykłego betonu są bardziej nasiąkliwe od polimerbetonowych. Natomiast elementy wykonane z tworzyw sztucznych (PCW lub polietylenu) są lekkie - więc ich montaż nie sprawia trudności - trwałe, odporne na korozję, niską temperaturę oraz działanie większości detergentów.
Do odprowadzania wody z podjazdów czy ścieżek stosuje się najczęściej korytka bez spadku - z płaskim dnem, a przepływ wody wymusza się, układając je z odpowiednim spadkiem. Do dużych powierzchni najlepiej wybrać korytka z uformowanym dnem lub tzw. kaskadowe (schodkowe).
Wrozwiązaniach przydomowych stosuje się najczęściej korytka o długości 50 lub 100 cm, wysokości od 7,5 do 15 cm i szerokości 10 cm.
Wszystkie korytka przykryte są od góry kratkami (rusztami), które uniemożliwiają przedostanie się do ich wnętrza większych zanieczyszczeń, np. gałęzi czy liści, zabezpieczając je tym samym przed niedrożnością. Kratki zrobione są najczęściej ze stali nierdzewnej, ocynkowanej, żeliwa lub tworzywa sztucznego.
System wytrzymały
Korytka i kratki produkowane są w sześciu różnych klasach określających ich wytrzymałość na obciążenia. Według obowiązującej normy do odprowadzania wody z terenów wokół domów jednorodzinnych stosuje się elementy klasy A15 oraz B125. Elementy klasy A15 przeznaczone są do ruchu pieszego i rowerowego, montuje się je przy chodnikach i ścieżkach ogrodowych. Korytka i kratki klasy B125 są wytrzymałe na obciążenia wywołane ruchem samochodów osobowych, stosuje się je więc przy wjazdach na posesje, wjazdach do garaży czy miejscach parkingowych.
Elementy drugiego planu
Oprócz korytek na system odwodnień liniowych składają się także takie elementy jak studzienki, wycieraczki czy wpusty podwórzowe.
Studzienki zbiorcze. Instaluje się je na końcu kanału. Ich zadaniem jest zbieranie wody opadowej z korytek. Studzienki mogą być wyposażone w specjalny kosz zatrzymujący wszelkie zanieczyszczenia, które przedostały się przez kratki kanałowe. Taki kosz zabezpieczy przed zapchaniem instalację kanalizacyjną, studnię chłonną czy inną instalację odbiorczą.
Wycieraczki. Są elementem uzupełniającym systemu. Montuje się je przy wejściu do domu (są szczególnie przydatne, gdy różnica między poziomem terenu a progiem jest niewielka). Producenci systemów odwodnień oferują wiele rodzajów nasad wycieraczek. Pozwala to dopasować ich wygląd do indywidualnych upodobań inwestora.
Wpusty podwórzowe. Służą do odprowadzania wody deszczowej z rur spustowych oraz kranów ogrodowych. Mogą służyć także jako punktowe odwodnienia stromych wjazdów.
Odwodnienie pod kontrolą
Odwodnienia liniowe należy konserwować dwa razy do roku. Zwykle robi się to wczesną wiosną i późną jesienią. Konserwacja polega głównie na zdjęciu wszystkich kratek i usunięciu z korytek liści czy nagromadzonego piasku. W podobny sposób czyści się wycieraczki oraz studzienkę zbiorczą (jeśli jest wyposażona w kosz zbiorczy, wystarczy go wyjąć i opróżnić).
Odwodnienie i co dalej?
Zebraną z posesji wodę opadową trzeba jakoś zagospodarować. Odprowadzanie takiej wody do kanalizacji bytowej, z której ścieki kierowane są do oczyszczalni ścieków (również tej przydomowej), jest niedozwolone. Mogłoby to skutkować jej przeciążeniem lub awarią. Niezgodne z prawem jest również odprowadzanie deszczówki na działkę sąsiada lub kształtowanie spadku terenu w taki sposób, aby woda spływała w stronę jego posesji.
Jakie zatem wyjścia mamy do wyboru? Zgodnie z przepisami deszczówkę można odprowadzać do kanalizacji deszczowej ogólnospławnej. Należy uzgodnić to z gminą lub zakładem komunalnym, który jest jej zarządcą (podłączenie systemu do kanalizacji ogólnospławnej należy także zgłosić w starostwie powiatowym). Innym rozwiązaniem jest odprowadzanie wody deszczowej do rowu melioracyjnego. To z kolei wymaga uzgodnienia z odpowiednią spółką melioracyjną bądź wojewódzkim zarządem melioracji.
Jeśli nie mamy możliwości odprowadzania wody poza granice posesji, należy ją zagospodarować na własnej działce. Deszczówkę możemy rozprowadzać na powierzchni działki za pomocą drenażu rozsączającego, odprowadzać do tzw. studni chłonnej lub magazynować w zbiorniku retencyjnym.
Drenaż rozsączający. Stosuje się go, gdy grunt na działce jest słabo przepuszczalny. Wówczas wodę opadową rozprowadza się w jego głębszych warstwach – z dala od fundamentów. W W tym celu wykorzystuje się rury pełne (na pierwszym metrze odcinka) oraz perforowane. Układa się je na głębokości 50-60 cm (lub głębiej) w obsypce żwirowej grubości 10-15 cm.
Studnia chłonna. Odprowadza się do niej wodę np. z gruntów gliniastych (jeśli pod nimi znajduje się warstwa dobrze przepuszczalna). Studnia umożliwia rozsączanie wody kilka metrów pod powierzchnią gruntu. Wykonuje się ją z betonowych kręgów o średnicy około 1 m. Powinna być otoczona przynajmniej 20-centymetrową warstwą piasku i żwiru. Na dnie takiej studni należy umieścić warstwę filtracyjną (wykonaną np. z drobnego żwiru) – zapobiegnie ona przedostawaniu się w głąb gruntu większych nieczystości.
Zbiornik retencyjny. Niezależnie od tego, jaki rodzaj gruntu występuje na naszej posesji, wodę opadową możemy magazynować w specjalnym zbiorniku – otwartym lub podziemnym. Zbiornikiem otwartym może być staw lub oczko wodne. Zbiorniki zamknięte zwykle umieszcza się pod ziemią. W W przypadku zbiorników retencyjnych niezbędna jest kontrola poziomu znajdującej się w nim wody. Podczas dużych ulew lub długotrwałych opadów deszczu może się okazać, że zbiornik nie jest wystarczająco pojemny, aby pomieścić całą napływającą do niego wodę.
