Przydomowa oczyszczalnia ścieków. Na co zwrócić uwagę wybierając POŚ?
Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków jest obwarowana wieloma warunkami. Nie można jej zbudować na terenach skanalizowanych, narażonych na powodzie i zalewanie wodami opadowymi, w strefach ochronnych ujęć wody pitnej oraz w sąsiedztwie parków krajobrazowych. Dlatego, zanim zdecydujesz się na budowę POŚ sprawdź jakie masz możliwości i wybierz odpowiedni dla siebie rodzaj oczyszczalni.
Przydomowa oczyszczalnia ścieków: ważne decyzje
Wielkość oczyszczalni. Dobiera się ją do ilości powstających w domu ścieków. Przyjmuje się, że odpowiada ona ilości zużywanej wody (czyli wielkości zapotrzebowania na nią). Według wytycznych do projektowania zapotrzebowanie to dla domów z pełnym wyposażeniem sanitarnym wynosi około 150 l na dobę na mieszkańca. Wielkość oczyszczalni czasami określa się też, podając liczbę osób, którą może ona obsługiwać. Jest to tak zwana równoważna liczba mieszkańców (RLM), na przykład 2-4 RLM, 4-6 RLM.
Wielkość osadnika. Aby ścieki zostały oczyszczone w odpowiednim stopniu, muszą przebywać w osadniku trzy doby. Przetrzymywane w nim dłużej – zaczną gnić. Jeśli przyjmiemy, że przez trzy doby jedna osoba produkuje około 450 l ścieków, pojemność osadnika dla czteroosobowej rodziny powinna wynosić co najmniej 1800 l (1,8 m3), dla sześcioosobowej – 2,7 m3. Jest to tak zwana pojemność czynna osadnika. Całkowita pojemność będzie większa, ponieważ osadnik nie powinien być nigdy całkowicie wypełniony. Osadniki można łączyć szeregowo. Producenci oferują jedno-, dwu- oraz trzykomorowe.
Materiał osadnika. Powinien być trwały, odporny na korozję i substancje agresywne zawarte w ściekach. Musi także być szczelny, aby zanieczyszczone ścieki nie przedostawały się do gruntu. Obecnie najpopularniejsze są zbiorniki z tworzyw sztucznych – polietylenu wysokiej gęstości lub żywic poliestrowych, tak zwanych laminatów, wzmacnianych włóknem szklanym. Są lekkie, łatwo je transportować i zamontować. Rzadziej spotyka się zbiorniki betonowe.
Zobacz także:
- Przydomowa oczyszczalnia ścieków: na jakiej działce?
- Przydomowa oczyszczalnia ścieków: jaką oczyszczalnię ścieków wybrać?
Wyposażenie. Większość osadników jest wyposażona w filtr doczyszczający montowany na odpływie. Może być siatkowy albo mieć postać pojemnika z wyjmowanym wkładem lub materiałem filtracyjnym. Jego zadaniem jest zatrzymywanie resztek zawiesin pozostałych w podczyszczonych ściekach. Nad filtrem zazwyczaj znajduje się nadbudowa z włazem, przez którą można dostać się do wnętrza osadnika i go wyczyścić. Jeśli nadbudowa ma regulowaną wysokość, łatwiej zamontować włazy na równi z powierzchnią terenu, dzięki czemu są mało widoczne na działce.
Drenaż rozsączający. Robi się go z rur plastikowych o średnicy 110 mm. Jego wielkość zależy od ilości dopływających ścieków, czyli od liczby stałych użytkowników oczyszczalni. Można przyjąć, że na jednego mieszkańca potrzeba 12 m drenażu. Producenci określają też minimalną i maksymalną długość pojedynczej nitki drenażowej. W klasycznym drenażu zwykle należy ułożyć więcej niż jeden ciąg drenarski. Sposób ułożenia dopasowuje się do kształtu i zagospodarowania działki. Dreny układa się zwykle na głębokości około 40 cm pod powierzchnią terenu, ze spadkiem 0,5-1,5% w kierunku przepływu ścieków, i otacza warstwą kruszywa. Odległość między ciągami nie powinna być mniejsza niż 1,5 m. Przed drenażem montuje się studzienkę rozdzielającą z tworzywa. Jej zadaniem jest równomierny podział ścieków do poszczególnych nitek drenażowych. Na końcu drenażu trzeba zainstalować kominki napowietrzające. Może to być jeden wspólny kominek (dla wszystkich nitek drenażowych) albo kilka osobnych – po jednym dla każdej nitki. Kominki zapewniają dopływ powietrza niezbędnego do prawidłowego oczyszczania ścieków. Dreny przysypuje się kilkucentymetrową warstwą żwiru i przykrywa geowłókniną, która zabezpiecza je przed zatykaniem się drobnymi cząstkami ziemi. Tradycyjny drenaż można zastąpić systemem z połówek kręgów betonowych, które układa się w taki sposób, aby tworzyły tunel nad rurami rozprowadzającymi ścieki. Dzięki temu ścieki są lepiej natleniane, a w konsekwencji lepiej oczyszczone.
Złoże biologiczne i osad czynny. Wymagają podobnych warunków zewnętrznych, chociaż zasada ich działania jest zupełnie inna. Różne są też rozwiązania technologiczne, ale zwykle producenci oferują tego rodzaju oczyszczalnie jako gotowe zestawy w komplecie z pompami i sprężarkami oraz zespołem zasilająco-sterującym. Oczyszczalnia wymaga podłączenia do instalacji elektrycznej. Producenci podają orientacyjne zużycie prądu przez urządzenia.
Z wykorzystaniem roślin. Ten rodzaj oczyszczalni jest często specjalnie projektowany i indywidualnie dobierany do konkretnych warunków na działce. Firmy zapewniają kompleksową usługę – począwszy od projektu, przez dobór urządzeń, montaż, a skończywszy na monitorowaniu efektów oczyszczania ścieków.
Ważne parametry
Stopień zanieczyszczenia ścieków określają między innymi:
- BZT5 – ilość tlenu niezbędna do biochemicznego rozłożenia zanieczyszczeń w ściekach do prostych związków mineralnych w ciągu pięciu dni;
- zawiesiny – zanieczyszczenia stałe, nierozpuszczalne w wodzie, tworzące kożuch, osad lub swobodnie zawieszone;
- azot i fosfor – stymulują wzrost roślin. Ich nadmiar może powodować zarastanie wód. Azot jest szkodliwy dla człowieka.
Efekt oczyszczania jest tym lepszy, im niższa wartość wskaźników w oczyszczonych ściekach (im bardziej udało się je zredukować). Podawanie zawartości azotu i fosforu nie jest wymagane (podstawa prawna: DzU z 24.07.2006 r. nr 137, poz. 984)
Przydomowa oczyszczalnia powinna mieć aprobatę techniczną Instytutu Ochrony Środowiska potwierdzającą jej dopuszczenie do stosowania w budownictwie.