Kiedy wody gruntowe na działce są wysoko, budowa oczyszczalni ścieków również jest możliwa. Musimy się jednak liczyć z tym, że z pewnością napotkamy większe trudności i poniesiemy większe nakłady finansowe, niż w sytuacji gdy warunki gruntowo-wodne bardziej sprzyjają budowie POŚ.
Wysokie wody gruntowe? Ratunek - kopiec filtracyjny...
Ciągi drenażowe można ułożyć w nasypie (kopcu filtracyjnym) o takiej wysokości, aby dreny znajdowały się co najmniej 1,5 m nad poziomem wód gruntowych. Kopiec usypuje się z piasku lub gruntu rodzimego (jeśli jest dobrze przepuszczalny) i przykrywa 40-centymetrową warstwą ziemi chroniącą go przed mrozem i wodami opadowymi. Ścieki z osadnika nie mogą wtedy dopływać do drenażu grawitacyjnie, więc trzeba w nim – albo w oddzielnej studzience – zamontować pompę. Kopiec filtracyjny można obsadzić roślinnością o płytkim systemie korzeniowym (trawami, wrzosami).
Oczyszczalnia z filtrem gruntowo-korzeniowym
Kiedy poziom wody gruntowej jest wysoki, dobrze działa również oczyszczalnia z filtrem gruntowo-korzeniowym. Jest on zbudowany z uzdatnionej rodzimej gleby porośniętej roślinami wodnymi lub występującymina terenach podmokłych, najczęściej trzciną.
Korzenie roślin zapewniają stały przepływ ścieków i umożliwiają dopływ tlenu do głębszych warstw złoża, gdzie mikroorganizmy zużywają go do rozkładu substancji organicznych zawartych w ściekach. W miejscach pozbawionych tlenu zachodzą z kolei reakcje beztlenowe, między innymi odbywa się rozkład związków azotu i fosforu.
Ścieki przepływają przez złoże kilka dni i ten czas pozwala uzyskać wysoki stopień oczyszczenia. Dzięki temu z oczyszczalni mogą być odprowadzane do:
- stawu,
- oczka wodnego,
- rowu melioracyjnego
- rzeki,
- rzadziej - rozsączane do gruntu.
Powierzchnia filtra gruntowo-korzeniowego zależy od oczekiwanego stopnia oczyszczania i wynosi od 5 m2 na mieszkańca, gdy oczyszczone ścieki są odprowadzane do wód trzeciej klasy czystości, do 10 m2 na mieszkańca, kiedy odbiornik ma pierwszą klasę czystości.
Oczyszczalnia z filtrem gruntowo-korzeniowym dość dobrze znosi niską temperaturę (jakość wypływających ścieków może się wtedy nieznacznie pogorszyć) i nierównomierny dopływ ścieków. Można ją także rozbudowywać w miarę potrzeb, jednak trzeba się liczyć z tym, że rośliny długo się ukorzeniają.
Oczyszczalnia ścieków z fitoreaktorem
Szczególnym rodzajem oczyszczalni roślinnej jest fitoreaktor, w którym ścieki zamiast powoli przepływać przez złoże gruntowo-korzeniowe, krążą w kanałach cyrkulacyjnych pod nim. Ścieki są przetłaczane i napowietrzane przez niewielkie pompy powietrzne zamontowane na powierzchni terenu obok fitoreaktora. Mikropęcherzyki gazów unoszą zawiesiny ku górze w kierunku wielofunkcyjnego złoża biologicznego porośniętego roślinnością. Zawiesiny są pożywieniem dla mikroorganizmów tworzących błonę biologiczną na powierzchni złoża oraz dla rozwijających się w nim bezkręgowców wodnych.
Dzięki dynamicznemu przepływowi ścieki w oczyszczalni nie zamarzają nawet w temperaturze poniżej zera. Ich przepływ z osadnika wstępnego do fitoreaktora jest wymuszany przez pompę zatapialną umieszczoną w ostatniej komorze osadnika.
