Rury miedziane kontra rury z tworzywa. Co lepsze w instalacjach grzewczych
Dawniej instalacje grzewcze to głównie rury stalowe. Dziś zastępuje się je rurami miedzianymi i z tworzyw sztucznych. Pytanie, jakie rury instalacyjne zastosować, niejednego inwestora przyprawiło o ból głowy.
Kiedy w instalacjach grzewczych rury z tworzywa?
Rury z tworzywa są wybierane, gdy ważna jest niska cena i szybki montaż instalacji, a woda w niej nigdy nie osiągnie temperatury powyżej 90°C, czyli gdy źródłem ciepła jest kocioł gazowy, olejowy lub urządzenie elektryczne (kocioł, pompa ciepła).
Najtańsze, obojętne wobec wody i dobrze spisujące się, gdy jej temperatura jest umiarkowana, są rury polipropylenowe. Jednak w wysokiej temperaturze znacznie się wydłużają, dlatego do instalacji z gorącą wodą trzeba stosować systemy z wkładką z aluminium lub z włókna szklanego zmniejszającą ich wydłużalność cieplną. Wadą rur z polipropylenu jest kłopotliwy montaż – zgrzewanie rur z kształtkami zajmuje sporo czasu, a liczne miejsca połączeń zwiększają ryzyko wystąpienia nieszczelności. Podobnie jest ze sklejanymi rurami z PCW i CPCW.
Systemy rur z PE-X, wielowarstwowych i z PB są pod tym względem mniej kłopotliwe. Ponieważ są elastyczne, do zmian kierunku nie trzeba stosować kształtek (kolan i łuków) – wystarczy odpowiednio wygiąć rurę. Dla osób, które chciałyby wykonać instalację samodzielnie, bez angażowania fachowca, najwygodniejsze są systemy z kształtkami i łącznikami samozaciskowymi. Ich montaż nie wymaga użycia żadnych narzędzi. Połączenia w systemie tego typu są rozłączne, więc w razie popełnienia błędu można zdemontować fragment instalacji, a mimo to wszystkie jej elementy będą się nadawały do ponownego użycia.
Kiedy w instalacjach grzewczych rury miedziane?
Rury miedziane są stosunkowo drogie, ale odporne na wysoką temperaturę, jaka może wystąpić w instalacjach z kotłami na paliwa stałe i z kolektorami słonecznymi. Nie wymagają żadnego zabezpieczenia antykorozyjego. Są produkowane jako miękkie (o średnicy od 6 do 54 mm), półtwarde (o średnicy od 6 do 159 mm) i twarde (o średnicy od 6 do 267 mm). Miękkie są sprzedawane w kręgach. Długość pojedynczego odcinka może wynosić kilkadziesiąt metrów. Można je w miarę swobodnie wyginać, dzięki czemu ich montaż jest łatwiejszy, a liczba połączeń ograniczona do minimum. Ich wadą jest mała wytrzymałość mechaniczna – bardzo łatwo je uszkodzić, wgniatając ich ścianki. Rury miękkie w instalacjach wodnych stosuje się jedynie do średnicy 22 mm. Długie proste odcinki oraz fragmenty instalacji, które mają pozostać odsłonięte (na przykład w kotłowni), warto zrobić z rur twardych ze względu na ich dużą sztywność. Układane pod tynkiem powinny być na całej długości zabezpieczone otuliną umożliwiającą im poruszanie się i chroniącą ich powierzchnię przed uszkodzeniem na skutek tarcia.
Ze względu na wysoki współczynnik przewodności cieplnej miedzi (kilkadziesiąt razy większy niż tworzyw sztucznych) rury miedziane transportujące gorącą wodę powinny być zaizolowane cieplnie. W przeciwnym razie woda będzie szybko stygła, oddając ciepło do otoczenia. Rury miedziane łączy się najczęściej przez lutowanie, choć można je także spawać (tylko przy budowie rurociągów o dużych średnicach i grubych ściankach rur) lub łączyć specjalnymi złączkami – zaprasowywanymi lub zaciskanymi. Połączenia rur miedzianych z armaturą, urządzeniami lub rurami z innych materiałów są zazwyczaj rozłączne.
