Wybór grzejników: grzejniki stalowe, żeliwne czy aluminiowe?

Grzejniki stanowią integralną część instalacji centralnego ogrzewania, dlatego powinny tworzyć z nią spójną całość. Jak je dobrać, aby pracowały najefektywniej i nie zaburzały estetyki wnętrz?

Grzejniki są ostatnim ogniwem instalacji grzewczej, nie oznacza to jednak, że zakup grzejników można bagatelizować. Wprost przeciwnie – z kilku ważnych względów lepiej być w takiej sytuacji przezornym. Po pierwsze, dlatego że grzejniki mają nam służyć przez kilkanaście lat, po drugie, to wcale nietani zakup, po trzecie, od ich odpowiedniego doboru zależeć będzie jakość pracy instalacji. Co zatem każdy inwestor powinien wiedzieć o grzejnikach?

Ważne parametry grzejników

Zanim wybierzemy się do sklepu z zamiarem kupna grzejników, powinniśmy zapoznać się z projektem instalacji grzewczej domu. Zawiera on wiele istotnych informacji na temat jej parametrów, które ułatwią nam odpowiedź na pytanie, jakich grzejników potrzebujemy, aby efektywnie ogrzewać wnętrza domu.

Przede wszystkim projekt instalacji grzewczej określa zapotrzebowanie domu na ciepło oraz moc grzejników potrzebną do ogrzania poszczególnych pomieszczeń. Grzejnik musi być dobrany tak, aby jego moc cieplna była przynajmniej równa zapotrzebowaniu na ciepło danego pomieszczenia. Trzeba jednak wiedzieć, że podawana przez producentów moc grzejników dotyczy określonych parametrów wody grzewczej – najczęściej jest to 75/65 lub 70/50°C i temperatury w pomieszczeniu, np. 20°C. Jeśli w projekcie zostały przyjęte inne parametry, moc grzejników należy przeliczyć za pomocą współczynników korekcyjnych (odpowiednie tabele znajdziemy u producentów) i dopiero wówczas dobrać grzejniki z katalogu. Najlepiej jeśli zajmie się tym projektant instalacji grzewczej. Nie warto inwestować w grzejniki o większej mocy, gdyż jest to zwykle tylko większy wydatek, a obliczeniowe maksymalne zapotrzebowanie na ciepło w domu występuje przeważnie jedynie przez kilka do kilkunastu dni w sezonie grzewczym. Wyjątek stanowią grzejniki montowane w łazience – ich moc zwiększa się zwykle o co najmniej 20%. Wynika to z faktu, że służą nam one również jako suszarka do ręczników i często są nimi przykrywane. Również grzejniki montowane w pobliżu dużych przeszkleń, np. rzędu okien tarasowych, powinny mieć zwiększoną moc, tak aby mogły bez problemów ogrzać pomieszczenie także w czasie silnych mrozów. Wiadomo bowiem, że duże przeszklenia to ryzyko zwiększonych strat ciepła.

Grzejnik grzejnikowi nierówny

Oprócz parametrów pracy grzejniki różnią się również materiałem, z jakiego są wykonane, pojemnością wodną oraz konstrukcją. Elementy te mają niemały wpływ na sposób przekazywania ciepła do otoczenia. Zanim zdecydujemy się na konkretne grzejniki, warto poznać zalety poszczególnych rozwiązań.

• Uniwersalne grzejniki stalowe. Wśród grzejników prym wiodą te wykonane ze stali. Swą popularność zawdzięczają dużej różnorodności wymiarów, dzięki czemu nie ma większego problemu z ich doborem do zapotrzebowania danego pomieszczenia na ciepło i dostosowaniem do aranżacji jego wnętrza.
  
  Spośród grzejników stalowych inwestorzy najchętniej wybierają ich płytową odmianę. Takie grzejniki mogą się składać z jednej, dwóch lub trzech płyt. Każda z nich może mieć dodatkowo żebra konwekcyjne zwiększające powierzchnię wymiany ciepła. Grzejniki płytowe są dobrym rozwiązaniem, gdy zależy nam na zwiększeniu mocy grzewczej przy jednoczesnym zachowaniu niewielkich wymiarów grzejnika.
  
  Jeśli więc mamy na ścianie zbyt mało miejsca, aby powiesić większy grzejnik, wystarczy wybrać taki z większą liczbą płyt. Kolejną zaletą stalowych grzejników płytowych jest niewielka pojemność wodna. Oznacza to, że szybko reagują na sygnały pochodzące z urządzeń automatycznej regulacji – ich pracą można więc łatwo sterować, co z kolei przyczynia się do ograniczenia zużycia energii. Decydując się na zakup grzejników stalowych, musimy pamiętać, że mimo coraz lepszych zabezpieczeń antykorozyjnych są one dość wrażliwe na jakość wody w instalacji. Trwałość takich grzejników zmniejsza się, gdy do instalacji dostaje się tlen. Ze względu na ciągły kontakt wody z powietrzem nie zaleca się łączenia takich grzejników z instalacją wykonaną w systemie otwartym – współpracującą z kotłem na paliwa stałe. Nawet jeśli instalacja wykonywana jest w systemie zamkniętym, należy stosować rury z barierą antydyfuzyjną, a więc odporne na przenikanie tlenu przez ich ścianki.

• Solidne grzejniki żeliwne. Dzięki właściwościom stopu, z jakiego są wykonane, cechuje je duża odporność na korozję. Ich zastosowania nie ogranicza więc jakość wody w instalacji. W odróżnieniu od grzejników stalowych charakteryzują się dużą bezwładnością cieplną, która powoduje, że trudniej sterować ich pracą. W przypadku instalacji z kotłem na paliwa stałe cecha ta może być postrzegana jako zaleta. Mimo iż wolniej się nagrzewają, również pomału stygną – grzejniki pozostają więc ciepłe jeszcze przez dłuższy czas od wygaśnięcia ognia w palenisku kotła.
  
  Grzejniki wykonane z żeliwa mają zwykle dość masywny wygląd, warto więc przeanalizować, czy będą dobrze się komponowały w każdym pomieszczeniu.

• Lekkie grzejniki aluminiowe. Podobnie jak grzejniki żeliwne mają zwykle budowę członową. Są jednak od nich znacznie lżejsze, dlatego nie sprawiają problemów przy zawieszaniu nawet na ścianach o lekkiej konstrukcji. Cechuje je niewielka bezwładność cieplna, dzięki czemu lepiej niż żeliwne współpracują z kotłami na paliwa stałe wyposażonymi w automatyczną regulację temperatury. Ponieważ aluminium jest dość miękkim metalem, wykonane z niego grzejniki są bardziej narażone na uszkodzenia mechaniczne. Trzeba również wiedzieć, że z powodu zagrożenia korozją elektromechaniczną lepiej nie łączyć ich z instalacją wykonaną z rur miedzianych.