Okna dachowe. Jakie akcesoria można dobrać do okna dachowego?

Okna dachowe od wielu lat niezmiennie cieszą się popularnością. Producenci proponują wiele akcesoriów ułatwiających montaż okna dachowego w połaci, a także osłon przeciwsłonecznych oraz elementów do obsługi i sterowania. Warto wiedzieć, jakie akcesoria mamy do wyboru i na co zwrócić uwagę przy dobieraniu ich do okien dachowych.

Spis treści

1. Jakie akcesoria do okien dachowych proponują producenci ?
2. Rolety i żaluzje wewnętrzne
3. Markizy i rolety zewnętrzne
4. Klamka czy drążek? Czym obsługiwać okna dachowe.
5. Obsługa osłon zewnętrznych i wewnętrznych
6. Inteligentne sterowanie to wygoda użytkowania okna dachowego, rolet, markiz i żaluzji
7. Wentylacja – nawiewniki w oknach dachowych
8. Akcesoria montażowe – kołnierze uszczelniające
9. Dodatkowe akcesoria do montażu okna dachowego

Jakie akcesoria do okien dachowych proponują producenci ?

Wśród akcesoriów oferowanych przez producentów okien dachowych można wyróżnić te służące do:

• osłony przeciwsłonecznej i zacieniania: żaluzje i rolety wewnętrzne, markizy i rolety zewnętrzne; chronią przed promieniowaniem UV, a zależnie od rodzaju – umożliwiają regulację dostępu światła naturalnego, całkowite zaciemnienie pomieszczenia lub ochronę przed ciepłem;
• obsługi i sterowania: pozwalają wygodnie – ręcznie i zdalnie – obsługiwać okno, rolety, żaluzje i markizy;
• montażu: umożliwiają trwałe i szczelne zainstalowanie okna w konstrukcji dachu i dopasowanie do danego rodzaju pokrycia dachowego.

Rolety i żaluzje wewnętrzne

Producenci okien dachowych oferują rolety i żaluzje wewnętrzne do swoich okien, co ułatwia dobór akcesoriów i ich montaż. Na rynku są także dostępne akcesoria innych producentów, które wykonane pod konkretny wymiar można dopasować do dowolnego okna dachowego.

Rolety wewnętrzne regulują ilość światła wpadającego do pomieszczenia, chronią prywatność, a także mogą być ciekawą dekoracją wnętrza. Przed nadmiernym nagrzaniem wnętrza chronią jedynie w ograniczonym stopniu – do tego służą przede wszystkim akcesoria zewnętrzne.

Rodzaje rolet wewnętrznych:

• standardowe – gładkie, ograniczają dopływ światła i pełnią funkcję dekoracyjną;
• plisowane – ich położenie można dowolnie regulować za pomocą górnej i dolnej belki; wśród dostępnych modeli są np. rolety wykonane z materiału przypominającego plaster miodu, przez co lepiej zaciemniają pomieszczenie i poprawiają jego termoizolacyjność;
• zaciemniające – zwykle mają mechanizm, który pozwala zablokować roletę w dowolnej pozycji; umożliwia to płynną regulację ilości wpadającego światła aż do niemal całkowitego zaciemnienia; sprawdzają się m.in. w pokojach dzieci lub sypialniach;
• przyciemniające – zapewniają dostęp lekko rozproszonego światła, idealnego do odpoczynku lub pracy na komputerze; wśród tego typu rolet wyróżnia się model wykonany z podwójnie plisowanego materiału z warstwą zaszytego aluminium, blokujący nawet o połowę więcej ciepła słonecznego od standardowych wersji;
• zaciemniająco-plisowane – łączące cechy obu rodzajów rolet wewnętrznych.

Żaluzje wewnętrzne umożliwiają kontrolę ilości światła naturalnego wpadającego do wnętrza.

Wybierając żaluzje do okien dachowych np. w łazienkach lub kuchniach, warto zwrócić uwagę na modele wykonane z wysokiej jakości aluminium, o specjalnej konstrukcji rekomendowanej do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności.

Mówiąc o akcesoriach wewnętrznych, warto wspomnieć o moskitierach do okien dachowych, które sprawdzą się latem, zwłaszcza w pokojach dziecięcych.

Markizy i rolety zewnętrzne

Markizy i rolety zewnętrzne służą przede wszystkim do:

• ochrony przed nadmiernym nagrzewaniem się pomieszczeń i nadmiernym promieniowaniem UV;
• kontroli ilości i intensywności światła wpadającego do wnętrza światła. 

Markiza zewnętrzna absorbuje promieniowanie słoneczne już przed szybą i jednocześnie emituje ciepło na zewnątrz, dzięki temu chroni wnętrze przed uciążliwym upałem. Warto zwrócić uwagę na modele umożliwiające wpuszczenie zarówno światła, jak i świeżego powietrza do pomieszczeń, ale w odpowiednich ilościach. Ponadto siatka niektórych markiz zatrzymuje nawet do 80% promieni słonecznych.

Rolety zewnętrzne zwykle kupuje się razem z oknem obrotowym lub uchylno-obrotowym. Zwykle kolor pancerza i prowadnic rolety jest dopasowany do oblachowania wokół nich, co zwiększa estetykę rozwiązania. Rolety zewnętrzne przede wszystkim chronią przed nadmiernym ciepłem i promieniami słonecznymi, umożliwiają również całkowite zaciemnienie pomieszczenia.

Producenci akcesoriów do okien dachowych proponują również zestawy produktów, np. markizy zewnętrznej i rolety przyciemniającej, zaciemniającej lub zaciemniająco-plisowanej.

Połączenie ich funkcji umożliwia kontrolę temperatury i nasłonecznienia w pomieszczeniu o każdej porze dnia i nocy.

Klamka czy drążek? Czym obsługiwać okna dachowe.

Okna dachowe standardowo otwiera się za pomocą klamki, która umieszczona jest w dolnej części skrzydła. Są też okna z górnym systemem otwierania lub wyposażone w podwójny system otwierania: klamkę w dolnej części skrzydła i dodatkowo – uchwyt otwierający u góry. Jeśli okna dachowe są zamontowane wysoko i jest ich sporo na poddaszu, lepiej zainwestować w centralne sterowanie. Wtedy można obsługiwać pojedyncze okna bądź kilka okien jednocześnie.

Elementy do obsługi okien to całkiem szeroka gama produktów, wśród których można wymienić:

• klamki i zamki – standardowe, z przyciskiem, zamkiem, a także ze specjalnymi rozwiązaniami, m.in. z blokadą, która zabezpiecza przed niepożądanym otwarciem okna (np. przez dzieci) i ogranicza dostęp z zewnątrz do pomieszczenia; w każdym gnieździe klamki wykonany jest frez, umożliwiający rozszczelnienie okna i efektywne wietrzenie pomieszczenia;
• uchwyty – zazwyczaj montowane u góry skrzydła, ułatwiają jego obrót;
• drążki teleskopowe – ułatwiają obsługę okien zamontowanych na dużej wysokości i w trudno dostępnych miejscach;
• ograniczniki otwarcia – umożliwiają bezpieczne zatrzymanie skrzydła w pozycji uchylonej na ok. 10 cm (zależnie od typu i rozmiaru okna) bez obawy, że np. mocny wiatr spowoduje niekontrolowaną zmianę ustawienia; w nisko zamontowanych oknach taki ogranicznik chroni także przed niepożądanym, całkowitym otwarciem okna przez dzieci; nie jest widoczny po zamknięciu okna i nie utrudnia jego obsługi;
• siłowniki – zapewniają komfortową i automatyczną obsługę okien, zwłaszcza tych zamontowanych w trudno dostępnych miejscach; mogą być wyposażone w czujniki automatycznie zamykające okno podczas opadów (czujnik deszczu) lub silnego wiatru (czujnik wiatru);
• zestaw adaptacyjny do rolet zewnętrznych – specjalne rozwiązanie, które umożliwia otwieranie okna dachowego (i zatrzymanie go na trzech pozycjach) nawet wtedy, gdy roleta jest opuszczona. Taki zestaw zapewnia optymalną ochronę przed nagrzewaniem bez konieczności rezygnacji ze światła dziennego przy w pełni zasłoniętej rolecie.

Obsługa osłon zewnętrznych i wewnętrznych

Osłony stosowane do okien dachowych mogą być:

• obsługiwane ręcznie – ciągnąć ręką za sznurek lub odpowiednio wyprofilowaną dolną listwę, kręcić korbką, a w przypadku wysoko zamontowanych okien przy użyciu drążka teleskopowego;
• zasilane elektrycznie – np. przyciskiem lub pilotem; takie produkty mają specjalne zabezpieczenia na wypadek braku prądu, w baterii zawsze pozostaje tyle energii, by pomimo awarii można było manewrować osłoną;
• zasilane energią słoneczną – dzięki temu obsługa osłony nie zależy od instalacji elektrycznej i nie wymaga montażu okablowania; panel słoneczny w markizach i roletach zewnętrznych jest umieszczany na kasecie, do której zwija się osłona, a w przypadku rolet i żaluzji wewnętrznych – w ich dolnej listwie (jest ona wtedy szersza) i działa przez szybę; urządzenia są wyposażone w czujnik ładowania baterii informujący ile razy możemy je podnieść i opuścić; bateria ma zazwyczaj bardzo dużą pojemność, ale trzeba pamiętać o jej regularnym czyszczeniu, a w zimie – o odśnieżaniu.

Sposób sterowania osłoną ma oczywiście znaczący wpływ na jej cenę. Najtańsze są osłony operowane ręcznie, a najdroższe zasilane energią słoneczną. Różnica w cenie – w zależności od typu osłony – bywa kilku-, a nawet kilkunastokrotna.

Obsługa rolet i żaluzji wewnętrznych

W przypadku rolet i żaluzji wewnętrznych ręczne sterowanie za pomocą sznurka, korbki lub drążka sprawdzi się w mniejszych oknach, ponieważ nie trzeba używać dużej siły, aby podnieść lub opuścić osłonę. Ponadto drążki teleskopowe (zwykle o długości ok. 200 cm) przydadzą się do obsługi okien zamontowanych poza bezpośrednim zasięgiem użytkownika.

Zasięg drążka można zwiększyć, wykorzystując dodatkową przedłużkę, zwykle o długości 100 cm. Warto też wspomnieć o tzw. adaptorach – niewielkich elementach doczepianych do uchwytu rolety. Ułatwiają manualną obsługę rolet w oknach, do których ciężko dosięgnąć ręką. 

Rolety dekoracyjne (tzw. standardowe) i zaciemniające zazwyczaj są obsługiwane ręcznie lub elektrycznie (pilotem lub przyciskiem), ale niektórzy producenci oferują również możliwość sterowania solarnego.

Obsługa markiz zewnętrznych

Markizy mogą być obsługiwane ręcznie lub za pomocą drążka. Bardziej komfortowym rozwiązaniem jest zasilanie elektryczne sterowane pilotem lub automatycznie, np. przełącznikiem naściennym w bezprzewodowym systemie.

Dostępne są także modele zasilane z wbudowanych w obudowę markiz akumulatorów solarnych i sterowane w jednym z trzech trybów: automatycznym (samoczynne rozwijanie i zwijanie markizy w zależności od stopnia nasłonecznienia), półautomatycznym (samoczynne rozwijanie, zwijanie za pomocą pilota) oraz za pomocą dołączonego w zestawie pilota.

Obsługa rolet zewnętrznych

Większość rolet zewnętrznych jest przystosowana do okien obrotowych i uchylno-obrotowych, a także o podwyższonej osi obrotu. Można je zwijać ręcznie za pomocą korby (dostarczana w komplecie) lub zdalnie (przełącznikiem lub pilotem) w przypadku modeli zasilanych elektrycznie, a także sterować nimi za pomocą pilota, a nawet aplikacji na telefonie.

W razie potrzeby rolety solarne można obsługiwać ręcznie, ale wystąpienie takiej potrzeby jest mało prawdopodobne, ponieważ energooszczędny, zasilany solarnie akumulator nawet bez ładowania umożliwia wykonanie nawet 600 cykli pracy.

Rolety mogą być wyposażone w czujniki zewnętrzne i wewnętrzne. Dzięki nim modele elektryczne zamykają się automatycznie, kiedy czujniki wychwycą niekorzystne warunki atmosferyczne (nawet pod nieobecność właścicieli).

Inteligentne sterowanie to wygoda użytkowania okna dachowego, rolet, markiz i żaluzji

Jeśli mamy wiele okien dachowych w domu, ich codzienna ręczna obsługa może być uciążliwa, a w przypadku wysoko zamontowanych okien nawet niemożliwa. Dlatego warto pomyśleć o zdalnej obsłudze zarówno rolet, markiz i żaluzji, jak i samych okien (zwłaszcza tych umieszczonych poza zasięgiem rąk). W inteligentnym programie zdalnego sterowania znaleźć można wszystkie elementy, które umożliwią wygodną obsługę okna dachowego oraz akcesoriów.

Piloty potrafią sterować jednym lub wieloma produktami równocześnie. Zastosowanie systemu do domów inteligentnych umożliwia centralne sterowanie grupami urządzeń (np. roletami, markizami czy żaluzjami) za pomocą komputera, smartfona czy tabletu. Pozwala także na rozbudowę o kolejne urządzenia oraz ich szybkie i łatwe programowanie.

Dodatkowo można zastosować specjalne systemy automatycznego sterowania oknami i osłonami (głównie zewnętrznymi), wykorzystujące zegary sterujące, czujniki monitorujące, m.in. temperaturę, wilgotność, stężenie dwutlenku węgla, a nawet przechwytujące informacje z okolicznych stacji meteorologicznych (o zbliżającej się burzy lub nagłej zmianie temperatury).

Wentylacja – nawiewniki w oknach dachowych

Nawiewniki w oknach dachowych umożliwiają regulację strumienia dopływającego powietrza do pomieszczeń. Pomagają utrzymać prawidłową wentylację, odpowiedni poziom wilgoci, poprawiają jakość powietrza w budynku oraz przeciwdziałają rozwojowi grzybów i bakterii. Nawiewniki mogą być zainstalowane w górnej części okna (np. w ramie okna, w ościeżnicy), w otworze okiennym (np. w obudowie rolety lub pomiędzy krawędzią główną ościeżnicy a nadprożem) albo w przegrodzie zewnętrznej ponad oknem. Są też okna dachowe wyposażone w specjalnie zaprojektowaną, oryginalną klapę wentylacyjną, dzięki której możliwy jest stały dopływ powietrza z zewnątrz.

Nawiewniki okienne stosuje się zazwyczaj w budynku bez wentylacji mechanicznej, w którym wentylacja grawitacyjna jest nieskuteczna; w budynku jest zbyt wilgotno (pojawia się grzyb), okna są bardzo szczelne lub w domu zainstalowane są urządzenia gazowe i trzeba regularnie wietrzyć pomieszczenia. Jednocześnie trzeba pamiętać, by nie montować nawiewników w domu pasywnym, klimatyzowanym lub jeśli w budynku działa skuteczny system wentylacji.

Praca nawiewników okien dachowych może być regulowana m.in. przez:

• obsługę ręczną – przez zmianę położenia przepustnicy;
• higrosterowanie – nawiewnik pracuje, gdy poziom wilgotności wynosi od 30 do 70%; jeśli poziom wilgoci jest zbyt niski, pozostaje delikatnie przymknięty, co prowadzi do minimalnego przepływu świeżego powietrza;
• różnicę ciśnienia powietrza –  działanie takich nawiewników opiera się na zależności dynamicznego ciśnienia od powietrza, które transportowane jest przez nawiewnik; przeznaczone są głównie do budynków z mechaniczną wentylacją wywiewną;
• temperaturę powietrza zewnętrznego – w nawiewniku umieszczony jest termoregulator, dlatego kąt otwarcia nawiewnika zależy od temperatury; w przypadku wystąpienia bardzo niskich temperatur specjalny mechanizm - pierścień dystansujący – nie dopuszcza do jego zamknięcia.

Akcesoria montażowe – kołnierze uszczelniające

Producenci okien dachowych oferują akcesoria niezbędna do prawidłowego zamontowania okna w konstrukcji dachu. Wśród nich najważniejsze są kołnierze uszczelniające, które zapewniają prawidłowe uszczelnienie okna oraz odprowadzenie wody deszczowej i pośniegowej, a także ochronę przed wiatrem.

Zależnie od rodzaju pokrycia, można dobrać odpowiedni kołnierz: do pokryć falistych (np. dachówka ceramiczna, blachodachówka) lub do pokryć płaskich (np. gont bitumiczny). Tu warto zwrócić uwagę na kołnierze modułowe (do pokryć płaskich lub falistych), które umożliwiają szczelne łączenie okien w zespoły montowane poziomo i/lub pionowo.

Ponadto w ofertach producentów znajdziemy kołnierze specjalne, m.in.: kolanowy – do połączenia okna dachowego z oknem elewacyjnym; łuskowy – dostępny także w wersji do blachodachówki karpiówki; do blachy panelowej lub do dachu płaskiego. Zależnie od funkcji można wyróżnić kołnierze:

• paroprzepuszczalny – zapewniający prawidłowe, szczelne połączenie okna z folią paroprzepuszczalną na połaci dachu; wykonany z wysokoprzepuszczalnej membrany dachowej;
• paroszczelny – przeznaczony do szczelnego połączenia folii z oknem dachowym od strony pomieszczenia, jako bariera dla ciepłego, wilgotnego powietrza; wykonane są z folii polietylenowej. Krawędzie kołnierza mocuje się w wyfrezowanym rowku w ościeżnicy, przygotowanym do montażu szpalety.

Niektórzy producenci oferują specjalnie opracowane pakiety, dzięki którym można szybko wykonać prawidłową izolację wokół okna dachowego.

Może to być np. zestaw uszczelniający do szybkiego i szczelnego wykonania izolacji paroprzepuszczalnej i termoizolacyjnej okna dachowego. Taki zestaw składa się z:

• kołnierza paroprzepuszczalnego z membrany wysokoparoprzepuszczalnej, którego boki umożliwiają założenie kołnierza bezpośrednio na łaty, niezależnie od odstępów między nimi i ich grubości;
• materiału termoizolacyjnego z naturalnej, specjalnie impregnowanej wełny owczej w formie bloków oraz warkocza z wełny owczej, o wymiarach dobranych do konkretnego okna..

Są również pakiety zawierające komplet elementów o rozmiarach dobranych do konkretnego okna:

• kołnierz paroszczelny – do montażu od środka,
• materiał termoizolacyjny – np. warstwa specjalnie impregnowanej wełny owczej;
• kołnierz paroprzepuszczalny – do montażu na zewnątrz.

Dodatkowe akcesoria do montażu okna dachowego

Ponadto wśród akcesoriów montażowych producenci oferują dodatkowe wyroby, dzięki którym można łatwo docieplić okno oraz szybko wykończyć pomieszczenie po zamontowaniu stolarki, jak np.:

• opaska docieplająca – wykonana z pianki polietylenowej o niskim współczynniku przewodzenia ciepła λ; składa się z dwóch elementów (wyposażonych w taśmę samoprzylepną) połączonych w narożach za pomocą zbrojonej aluminiowej taśmy klejącej. Rozmiar opaski dobiera się do wymiarów konkretnego okna. Stanowi ona systemowe połączenie z kołnierzem tego samego producenta, co umożliwia skuteczne docieplenie na całej wysokości ościeżnicy okna dachowego. Dzięki specjalnie zaprojektowanym nacięciom, opaskę łatwo dopasować do szpalety wewnętrznej okna dachowego;
• pianka ocieplająca – którą wypełnia się szczelinę między ościeżnicą okna a konstrukcją dachu; zapobiega powstawaniu mostków cieplnych i izoluje okno dachowe;
• rama dystansowa – przeznaczona głównie do okien drewnianych, ogranicza mostki cieplne, minimalizuje kondensację pary wodnej na obrzeżach szyby oraz na profilach drewnianych, co znacznie podnosi trwałość drewna;
• maskownica – tzw. szpaleta wewnętrzna do okien drewnianych, aluminiowo-tworzywowych. To  systemowe rozwiązanie ułatwiające szybkie (m.in. bez czasochłonnego szpachlowania) i estetyczne wykończenie wnęki okiennej. Konstrukcja szpalety pozwala na dostosowanie jej do kąta dachu, tak aby zapewnić prawidłowe doświetlenie pomieszczenia oraz prawidłową cyrkulację powietrza w obrębie okna dachowego;
• nakładki na ościeżnice – dzięki nim można stworzyć wokół okna przestrzeń, by umieścić w niej dodatkowe ocieplenie; taka nakładka wydłuża ościeżnice o dodatkowe 6 cm do środka pomieszczenia. Nakładki zwykle są wykonane z drewna sosnowego (mogą być malowane na biało) i można na nich zamontować szpaletę systemową. W przypadku okien aluminiowo-tworzywowych stosuje się nakładki z profili PVC, składające się z czterech elementów skręcanych z ościeżnicą podczas montażu;
• specjalne listwy – wykonane z wysokiej jakości drewna sosnowego w kolorze naturalnym lub pomalowanego na biało; montuje się je od wewnątrz pomieszczenia, ułatwiają estetyczne wykończenie połączenia między oknami dachowymi zespolonymi w pionie.

Są też dostępne specjalne systemy do montażu okien dachowych, np.:

• powyżej poziomu połaci dachu – tzw. podwyższające, pozwalają uzyskać dodatkową przestrzeń w pomieszczeniu;
• w dachu płaskim – zapewniają optymalny dopływ światła w bardziej skomplikowanych fragmentach połaci dachowej, a także swobodny przepływ powietrza na poddaszu.

Dorota Czernek,