Okna a przepisy budowlane. Parametry okien w Prawie budowlanym

To, jakie okna możemy wstawić w domu, jest opisane w przepisach prawnych. Czym zatem powinny się charakteryzować okna w naszych domach i mieszkaniach? Co przepisy budowlane mówią o parametrach okien?

Spis treści

1. Gdzie są zapisane wymogi dotyczące okien?
2. Jakie parametry okien należy sprawdzić?
3. Jak wielkie powinny być okna?
4. Izolacyjność termiczna okien
5. Tabela. Współczynnik przenikania ciepła Uw [W/(m²K)]

Okna nie tylko ładnie wyglądają na elewacji. Zadaniem okien jest:

• doświetlenie pomieszczeń,
• ograniczenie strat ciepła,
• dogrzanie pomieszczeń.

Stanowią także znaczny fragment ścian zewnętrznych, więc chronią nasz dom. Dlatego muszą wykazywać określone właściwości i spełniać szereg wymogów prawnych.

• Czy warto kupić okna używane?

Gdzie są zapisane wymogi dotyczące okien?

Okna są wyrobem budowlanym i jako takie muszą spełniać wymagania formalno-prawne określone w dwóch dokumentach. Są to:

• Ustawa o wyrobach budowlanych z 16 kwietnia 2004 r., tekst jednolity z dnia 15 czerwca 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 1213),
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. z 2016 r. poz. 1966).

Zgodnie z ustawą o wyrobach budowlanych “wyrób może być wprowadzony do obrotu lub udostępniany na rynku krajowym, jeżeli nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, w zakresie odpowiadającym jego właściwościom użytkowym i zamierzonemu zastosowaniu”.

Wyrób budowlany wprowadzany do obrotu powinien być oznakowany europejskim znakiem CE lub polskim znakiem budowlanym B. W odniesieniu do okien wprowadzono zharmonizowaną normę PN-EN 14351-1+A2:2016 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1. Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczącej odporności ogniowej i dymoszczelności. Stanowi ona punkt odniesienia przy określaniu właściwości okien na potrzeby znakowania CE. W przypadku znakowania znakiem budowlanym B punktem odniesienia jest polska norma lub krajowa ocena techniczna. Producenci okien na podstawie przeprowadzonych badań, na własną odpowiedzialność, wystawiają dla okien deklarację właściwości użytkowych.

Przepisy dotyczące okien zawarte są także w Prawie budowlanym (Dz. U. 1994 poz. 414 z późn. zmianami), a dokładne ich właściwości termiczne i zasady stosowania są określone w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz.U. 2022 poz. 1225).

Jakie parametry okien należy sprawdzić?

Wśród właściwości, które powinny charakteryzować okna, należy przede wszystkim wymienić te, które opisują je jako przegrodę termiczną. Ważne są również wytrzymałość mechaniczna (odporność na obciążenie wiatrem, odporność na wielokrotne otwieranie i zamykanie, wodoszczelność, przepuszczalność powietrza, izolacyjność akustyczna, odporność na włamanie. Właściwości, które muszą wykazywać okna, są określone przez określone klasy albo wartości.

Z punktu widzenia mieszkańców domu ważne są podstawowe parametry decydujące o naszym komforcie, zwłaszcza termicznym, czyli

• współczynnik przenikania ciepła U określający, w jakim stopniu okna będą chronić przed ucieczką ciepła,
• współczynnik przepuszczalności energii światła słonecznego g, który opisuje ile energii słońca przedostanie się do wnętrz przez okno.
• współczynnik przepuszczalności światła Lt mówiący jak dużo światła będzie wpadać do wnętrza, czyli czy będzie w nim jasno, czy ciemno.

Jak wielkie powinny być okna?

Pomieszczenia, w których spędzamy czas, odpoczywamy, pracujemy powinny mieć zapewniony dopływ światła słonecznego. Dotyczy to pomieszczeń, w których przebywamy przez co najmniej 4 godziny dziennie. Wielkość okien powinna być odpowiednia względem wielkości pomieszczenia. Przyjmuje się, że wielkość okien w świetle ościeżnicy powinna stanowić co najmniej 1/8 powierzchni jego podłogi. Zatem w salonie o powierzchni 32 m² minimalna wymagana powierzchnia okien to 4 m^2. Biorąc pod uwagę obecną modę na wielkie przeszklenia, okna zdecydowanie spełniają te wymogi. Architekci przyjmują często wskaźnik 1/5 przy projektowaniu okien w domach.

W pomieszczeniach, których spędzamy mniej czasu, wielkość okien powinna odpowiadać co najmniej 1/12 powierzchni podłogi. W pomieszczeniach, z których korzystamy przez krótki czas, np. w spiżarni, łazience, pralni, nie muszą być wstawione okna.

Izolacyjność termiczna okien

Na wstawianie w domach wielkich okien pozwalają ich dobre właściwości termoizolacyjne. W ostatnich latach dwukrotnie zwiększano wymogi pod tym względem w odniesieniu do przegród zewnętrznych, między innymi okien i drzwi balkonowych. Od 31 grudnia 2020 r. okna, także nieotwierane, oraz drzwi tarasowe w przegrodach zewnętrznych powinny charakteryzować się odpowiednim współczynnikiem przenikania ciepła U. Jego wielkość zależy od tego, jaka temperatura panuje we wnętrzach. Większe wymogi dotyczą pomieszczeń, w których jest cieplej, bo w nich mieszkamy.

Tabela. Współczynnik przenikania ciepła Uw [W/(m²K)]

Anna Kazimierowicz