Kupujemy okna energooszczędne. Na co warto zwrócić uwagę przy zakupie ciepłych okien?

Mówi się, że najbardziej ekologiczne okna to takie, które są najcieplejsze. Podążając tym tropem, przy wyborze okien powinniśmy zwracać uwagę przede wszystkim na ich izolacyjność termiczną. Ale co jeszcze jest ważne?

Budowa ciepłych ścian nie zmniejszy energochłonności domu, jeśli nie będziemy patrzeć na nie kompleksowo. Często zdarza się bowiem, że o ile inwestor dokłada wszelkich starań, aby wybrać najlepsze materiały ścienne, to bagatelizuje nieodłączne elementy tych przegród, czyli okna, czyniąc głównymi kryteriami ich wyboru wygląd oraz cenę. A przecież stolarka ma kluczowe znaczenie, jeśli chodzi o izolacyjność termiczną całej przegrody – szacuje się, że przez okna ucieka 15-25 % ciepła. Wśród wielu inwestorów można zauważyć pewną metodę pozwalającą ograniczyć straty energii na tym polu: część z nich wychodzi z założenia, że sposobem na zniwelowanie strat energii przez okna jest zaplanowanie ich jedynie w miejscach, gdzie są absolutnie niezbędne. Takie podejście do energooszczędności powoduje jednak, że cierpi na tym komfort życia mieszkańców. Sprawia też, że dom zapewniający ograniczony dostęp do światła słonecznego – który jest naturalną potrzebą człowieka – nie będzie mógł być uznany za ekologiczny. Ponadto często zapominamy, że przez okna nie tylko tracimy energię, ale również ją zyskujemy. Światłu dziennemu dostającemu się do wnętrz towarzyszy promieniowanie cieplne, które zimą może wyraźnie wpływać na zmniejszenie kosztów ogrzewania domu. Zatem jakie rozwiązania pogodzą ekologię, ekonomię oraz komfort? Wystarczy, jeśli wybierzemy stolarkę o dobrej izolacyjności cieplnej i przepuszczalności promieni słonecznych, rozmieścimy okna w sposób zapewniający jak najmniejsze straty energii i nauczymy się posługiwać akcesoriami okiennymi, tak aby były narzędziem pomocnym w racjonalnym gospodarowaniu energią.

Gdzie lokalizować okna w domu energooszczędnym?

Jeśli zależy nam, aby dom był ekologiczny i niskoenergetyczny, powinniśmy przed podjęciem decyzji o lokalizacji okien spojrzeć na dom z perspektywy słońca. Na najcieplejszej, południowej elewacji warto zaplanować najwięcej przeszkleń. Dzięki temu będziemy mogli pozyskiwać ciepło pochodzące z promieniowania słonecznego. Okna mogą mieć więc duży wpływ na bilans energetyczny. Jest on obliczany jako ciepło pozyskane przez okno, pomniejszone o straty ciepła przez okno w sezonie grzewczym.

Na straty ciepła ma wpływ współczynnik U określający izolacyjność termiczną okna – im jest on niższy, tym lepiej. Na zyski ciepła wpływa współczynnik g (TR), charakteryzujący zdolność szyby do pozyskiwania energii ze słońca. Im większa wartość współczynnika g, tym więcej energii przedostanie się do wnętrz. Jednak okna charakteryzujące się niskim współczynnikiem przenikania ciepła U z reguły wpuszczają do domu mniej promieni słonecznych. Podwójna szyba ma współczynnik g równy 0,75, potrójna – 0,7, a potrójna szyba zespolona dwukomorowa z dwiema powłokami niskoemisyjnymi – 0,5. W bardzo dobrze zaizolowanym domu, wyposażonym w wentylację mechaniczną z rekuperatorem, udział zysków ciepła przez szyby może w sezonie grzewczym stanowić nawet blisko połowę zapotrzebowania na energię do ogrzewania domu. Przy wyborze okien należy więc zwrócić szczególną uwagę na te dwa kluczowe parametry.

Od wschodu i zachodu zyski ciepła nie są tak duże jak od strony południowej, a na elewacji północnej raczej znikome. Większe są natomiast jego straty. Nie oznacza to jednak, że powinniśmy całkiem zrezygnować z okien po tej stronie. Wystarczy, jeśli dobrze zabezpieczymy się przed stratami ciepła i wybierzemy jak najcieplejsze okna. Pamiętajmy, że aby uzyskać właściwą ilość światła dziennego i jednocześnie zapewnić dodatni bilans energetyczny, powierzchnia okien powinna stanowić około 20% powierzchni podłogi od strony południa, 10% od strony północnej oraz 10-20% od wschodu i zachodu, w zależności od rodzaju pomieszczenia.

Zobacz galerię 1 zdjęcie

Autor: Wienerberger

Nie musimy kupować jednakowo ciepłych okien do całego domu. Od strony południowej, od której straty ciepła nie są tak duże, współczynnik U szyby może wynosić około 1,0 W/(m²·K), współczynnik g – 0,60, natomiast U całego okna nie powinno przewyższać 1,3 W/(m²·K). Od chłodniejszej, północnej strony warto zainstalować cieplejsze okna, których współczynnik U szyby będzie wynosił nie więcej niż 0,5 W/(m²·K), współczynnik g – 0,45, a U całego okna nie będzie przekraczało 1,1 W/(m²·K).

Wybór okien do domu energooszczędnego

Okna montowane w domach energooszczędnych powinny mieć współczynnik U nie większy niż 1,3 W/(m²·K) (dotyczy on całego okna, nie tylko szyby), ale nic nie stoi na przeszkodzie, jeśli będą one jeszcze cieplejsze – okna pasywne charakteryzują się współczynnikiem U nie większym niż 0,8 W/(m²·K).

Ciepłe okna powinny składać się z zestawu dwóch lub trzech szyb z przestrzenią między nimi hermetycznie zamkniętą i wypełnioną gazem szlachetnym, np. argonem lub efektywniejszym kryptonem, który słabo przewodzi ciepło. Poprawę izolacyjności okna zapewni również zlokalizowana od środka pakietu szybowego powłoka niskoemisyjna, która odbije częściowo promieniowanie słoneczne, ograniczając ucieczkę ciepła przez szyby.

Ciepłe mogą być zarówno okna z ramami drewnianymi, jak i te z PCW. Wybierając okna z ramą drewnianą, zwróćmy uwagę na rodzaj drewna, z jakiego są wykonane – profile z miękkiego drewna, np. sosnowego, będą cieplejsze od tych wykonanych z twardszych odmian. Powinniśmy się także kierować szerokością profilu – im jest szerszy, tym cieplejszy. Jeśli natomiast zdecydujemy się na okna o ramach wykonanych z PCW, spore znaczenie dla ich energooszczędności będzie miała liczba komór, z których są zbudowane profile okna. Oczywiście im jest ich więcej, tym lepiej. Na rynku znajdziemy ciepłe okna o sześciu, siedmiu, a nawet ośmiu komorach. Trzeba jednak wiedzieć, że im jest ich więcej, tym okna mają mniejszą wytrzymałość. Możemy mieć więc problem ze znalezieniem ciepłych i dużych okien o dużej liczbie komór. Bardzo dobre efekty daje też wypełnienie jednej z komór pianką poliuretanową lub zastosowanie specjalnych nakładek z pianki.

Na co jeszcze zwrócić uwagę, wybierając ciepłe okna? Przede wszystkim warto zapytać o zlokalizowaną w szybie zespolonej ramkę dystansową. Służy ona do stabilizowania przestrzeni międzyszybowych i może składać się z elementów łączonych w narożach okiennych. Miejsca łączenia poszczególnych elementów są punktami, przez które ciepło będzie uciekało na zewnątrz. Aby więc ramka nie była słabym punktem, powinna być wykonana z jednego giętego elementu. Również sama ramka wykonywana często z aluminium (które charakteryzuje się dużą przewodnością cieplną) sprzyja ucieczce ciepła – lepiej, jeśli w szybie znajdzie się ramka ze stali nierdzewnej, tworzyw sztucznych lub zbrojonej taśmy butylowej.

Prawidłowy montaż okien w domu energooszczędnym

Bardzo ważny dla energooszczędności domu jest nie tylko odpowiedni dobór okien, ale również ich prawidłowe osadzenie w ścianie. Sposób montażu powinien być dostosowany do rodzaju okien oraz ścian.

Po pierwsze, w odpowiednim miejscu w ścianie. W ścianach jednowarstwowych ościeżnica powinna być osadzona mniej więcej w połowie grubości ściany. W ścianie dwuwarstwowej – jak najbliżej zewnętrznej krawędzi ściany nośnej, a ocieplenie powinno nachodzić na krawędź ramy okna. W ścianie trójwarstwowej ościeżnica powinna znajdować się dokładnie w płaszczyźnie ocieplenia.

Po drugie, dobrze uszczelnione. Po zamontowaniu okna przestrzeń między ościeżnicą a murem wypełnia się niskorozprężną pianką poliuretanową. Zabezpiecza ona przestrzeń wokół okna przed ucieczką ciepła (wyróżnia się niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła i dobrze izoluje termicznie), a także umożliwia swobodne odkształcanie się profili pod wpływem zmian temperatury. Ponadto jako dodatkową izolację warto zastosować specjalne materiały uszczelniające: od wewnątrz paroszczelne, np. silikony, materiały butylowe lub polietylenowe sznury dylatacyjne, a od strony zewnętrznej paroprzepuszczalne, np. specjalne elastyczne folie.