Przemarzanie przegród w budynku. Jak ocieplać ściany i jak uniknąć mostków termicznych?

Przemarzanie ścian jest następstwem błędów wykonawczych. Radą na eliminacją tego zjawiska jest ocieplenie przegród i likwidacja mostków termicznych. Wyjaśniamy, jak ocieplić ściany i newralgiczne miejsca w remontowanym domu.

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: Wiktor Greg

Podczas docieplania domu, izolacji wymagają nawet pełne murowane balustrady tarasów. Izolacja powinna się znaleźć nie tylko od zewnątrz, lecz także od strony tarasu

Docieplanie attyki, murowanej balustrady lub ścianki kolankowej

Elementy te należy ocieplić nie tylko od zewnątrz, ale także od środka. Ściana attyki bądź balustrada żelbetowa lub murowana z bloczków silikatowych powinna mieć po obu stronach takie samo ocieplenie, to jest przy obecnych wymaganiach U_c ≤ 0,25 W/(m^2.K) co najmniej 14 cm styropianu o współczynniku λ nie większym niż 0,038 W/(m^.K). Należy przy tym zauważyć, że jeśli attyka jest nieocieplona, to wystąpią dodatkowe niekorzystne skutki – spękania tynków na styku attyki ze stropem. Attyka znajdująca się w zimnej strefie budowli pracuje bowiem inaczej niż strop i ocieplone ściany poniżej. Chłodny mur attykowy, rozszerzając się termicznie w innym cyklu niż ciepłe strop i ściana, oddziela się od nich konstrukcyjnie i tworzy poziome spękania niszczące tynk i ocieplenie zewnętrzne.

Styki sufitu i ścian pod stropodachem niewentylowanym

Przemarzają zwłaszcza naroża pomieszczeń. Przyczyną tego jest najczęściej nieciągłość ocieplenia na krawędzi stropodachu – typowy jest mostek cieplny w miejscu przejścia przez krawędź pod pokryciem nieocieplonego żelbetowego gzymsu lub w ogóle zbyt mała grubość źle dobranego ocieplenia. Każda krawędź stropodachu musi być szczelnie otulona ociepleniem łączącym się w sposób ciągły z izolacją ścian zewnętrznych. Każde z tych ociepleń powinno mieć grubość dobraną zależnie od wartości współczynnika izolacyjności termicznej i oczywiście musi być zabezpieczone przed wnikaniem wody. Należy pamiętać, że w stropodachu jest grubsza warstwa ocieplenia niż na ścianach. Współczynnik U_c dla przegród poziomych nad pomieszczeniem musi mieć niższą wartość niż dla ścian – nie może przekroczyć 0,2 W/(m^2.K), co oznacza w praktyce około 20 cm standardowego styropianu nad płytą stropową.

Paroizolacja

Częstą przyczyną przemarzania okolic gzymsu jest także brak paroizolacji, szczególnie w pomieszczeniach mokrych. Zwłaszcza przy niedostatecznej grubości izolacji cieplnej prowadzi to do kondensacji wody w przegrodzie pod pokryciem. Skutkiem tego jest obniżenie izolacyjności przegrody z powodu zniszczenia jej przez długotrwale oddziałujący kondensat uwięziony pod izolacją przeciwwodną w zimnej strefie przegrody. Stropodachu niewentylowanego nigdy, niezależnie od charakterystyki ogrzewanych pomieszczeń pod nim, nie wolno wykonywać bez folii lub papy paroizolacyjnej ułożonej pod izolacją cieplną, najczęściej bezpośrednio na żelbetowej płycie stropodachu albo warstwie spadkowej z chudego betonu. Jeżeli nie będzie tam paroizolacji, możemy się spodziewać wykraplania wilgoci w ociepleniu także w innych miejscach stropodachu.

Izolacja balkonu

W przypadku płyty żelbetowej balkonu typową wadą jest wykraplanie się pary wodnej na wychłodzonym styku nadproża z sufitem w pokoju pod balkonem. Natomiast w starych balkonach, skonstruowanych na belkach stalowych utwierdzonych w stropie, wilgoć wykrapla się w miejscu osadzenia stalowej belki w stropie nad pomieszczeniem. Przyczyną tego zjawiska jest wysoka przewodność cieplna stali sprawiająca, że ciepło szybko ucieka zimą z pomieszczenia na zewnątrz wzdłuż stalowego kształtownika, a jego chłodny ślad na suficie jest miejscem wykraplania się wody i osadzania kurzu z powietrza. W rezultacie woda może nawet kapać ciurkiem w linii stalowego wspornika, a miejsce jego osadzenia w stropie jest zimą zawsze wilgotne i brudne. Aby wyeliminować te wady, należy ocieplić płytę balkonową ze wszystkich stron – od spodu, wierzchu i z boków. W nowych budynkach balkon może być zaprojektowany jako płyta żelbetowa oparta na łączniku termoizolacyjnym, czyli w całości odcięta od ciepłego wnętrza budynku, więc niewymagająca ocieplenia.

Nieocieplone elementy i pomieszczenia przylegające do elewacji

Podobne skutki i przemarzanie występują na stykach wszelkich elementów i pomieszczeń dobudowanych do ścian użytkowej części domu, a nieocieplonych lub nieodciętych od konstrukcyjnych warstw ściany. Wszystkie te miejsca powinny być albo ocieplone ciągłą warstwą na całej powierzchni od strony zewnętrza, albo – jeśli są to schodki przy wejściu lub daszek nad wejściem – na całej długości styku odcięte warstwą termoizolacji od konstrukcji domu. Podobnie należy odizolować wszystkie dobudówki z nieogrzewanymi pomieszczeniami, schowki ogrodowe i garaże. Ich wnętrze oraz konstrukcja nie mogą się w żadnym wypadku bezpośrednio stykać z warstwami konstrukcyjnymi ścian zewnętrznych domu. Zawsze muszą być oddzielone warstwą termoizolacji, której grubość powinna wynikać z wyliczenia współczynnika izolacyjności cieplnej całej ściany przy zakładanych temperaturach w rozdzielanych pomieszczeniach.

Okna i drzwi

Fragmenty muru i jego wykończenia przylegające okien, a także drzwi balkonowych to miejsca podatne na przemarzanie. Jeśli okno jest zamontowane w grubości muru, a nie w ociepleniu,zimą w miejscu styku ramy z murem temperatura ściany spada o kilkadziesiąt stopni. Skutkiem wychłodzenia jest wykraplanie się wilgoci, gdy temperatura na powierzchni ścian przekroczy punkt rosy powietrza wewnętrznego. Ponieważ powszechnie wciąż preferuje się łatwiejszy wykonawczo montaż w grubości konstrukcyjnej warstwy ściany, na jej styku z ociepleniem, to jedyną metodą zapobiegania temu zjawisku jest wykonanie węgarków w ociepleniu nachodzących 3-4 cm na ramę okna. Te 3-4 cm wydłużają półtorakrotnie dystans między zimnym zewnętrzem a wnętrzem domu, otulając termoizolacją od zewnątrz profil okienny. Poprawia to sytuację, zwłaszcza jeżeli okno jest oklejone pod ociepleniem taśmą uszczelniającą powietrznie styk z murem, ale nie eliminuje zupełnie mostka cieplnego i znaczących strat ciepła przez ościeża okna. Dużo lepszym zabezpieczeniem jest tak zwany ciepły montaż okna, gdy jego rama opiera się punktowo na wspornikach wysuniętych w warstwę ocieplenia.