Od 3 stycznia 2023 r. duże zmiany w programie “Czyste powietrze”. Nawet 135 tys. zł dotacji! Jakie są obecne zasady wsparcia?
Odnowiony program “Czyste powietrze” przewiduje m.in. podwyższenie progów dochodowych, zwiększenie wysokości dotacji, zwłaszcza na kompleksową termomodernizację domów, oraz możliwość złożenia kolejnego wniosku o dofinansowanie dla tych, którzy już wcześniej skorzystali z programu. Program "Czyste powietrze" ma służyć poprawie efektywności energetycznej domów, zmniejszeniu kosztów ogrzewania budynku i poprawie jakości powietrza. Nabór wniosków ruszył 3 stycznia 2023 r.
- Program Priorytetowy „Czyste Powietrze” jest największym projektem proekologicznym w Polsce i stale go usprawniamy - mówi Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska. - Teraz przechodzimy krok dalej i podwyższamy zarówno progi dochodowe jak i wysokość dotacji.
Ważne zmiany, korzystne dla beneficjentów programu to wyższe progi dochodowe, niemal dwukrotnie wyższe dofinansowanie, urealnienie kosztów jednostkowych w związku z podwyżkami cen materiałów budowlanych i energii. Te zmiany mają zachęcić Polaków do głębokiej termomodernizacji wraz z wymianą źródła ciepła. Program ma być też uproszczony w obsłudze i rozliczeniach. Program "Czyste powietrze" prowadzony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz z Ministerstwem Klimatu i Środowiska ma na celu pomoc w osiągnięciu bezpieczeństwa cieplnego beneficjentów oraz ich rodzin i domowników, a także zmniejszenia rachunków za ogrzewanie.
Paweł Mirowski, zastępca Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do Spraw Programu Czyste Powietrze i efektywności energetycznej budynków wyjaśnia: - W związku z agresją Rosji na Ukrainę sytuacja na rynku wiąże się ze znacznym wzrostem cen, w tym nośników energii. Z tego względu Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej podkreśla bardzo ważną rolę termomodernizacji w zmianach w programie priorytetowym „Czyste Powietrze”. Wychodzimy do Beneficjentów z propozycją nie tylko dofinansowania do wymiany przestarzałego wysokoemisyjnego źródła ciepła, ale także zachęcamy do skorzystania z bardzo atrakcyjnego pakietu dofinansowania do kompleksowej termomodernizacji budynku". Kwoty bezzwrotnej dotacji zostaną znacznie podwyższone. Najwyższe poziomy dofinansowania, uwzględniające kompleksową termomodernizację wraz z mikroinstalacją fotowoltaiczną w poszczególnych progach dochodowych wynoszą do 66 tys. zł, 99 tys. zł i 135 tys. zł.
Przyjrzyjmy się szczegółom programu.
Spis treści
- Nowe progi dochodowe
- VAT nie jest kosztem kwalifikowanym
- Drugi wniosek na dofinansowanie termomodernizacji
- Kompleksowa termomodernizacja budynku
- Zmiany dofinansowania kotłów na pellety
- Kredyt w programie "Czyste powietrze"
- Wysokość dofinansowania - poziom podstawowy
- Wysokość dofinansowania - poziom podwyższony
- Wysokość dofinansowania - poziom najwyższy
- Dotacja na audyt energetyczny
- Gminni doradcy energetyczni
- Co to jest program “Czyste powietrze”
- Wyniki kontroli NIK
Nowe progi dochodowe
Zwiększono wartości progów dochodowych kwalifikujące do uzyskania dofinansowania w ramach wszystkich części Programu.
Poziom podstawowy - do 135 000 zł,
Poziom podwyższony:
- do 1 894 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym
- do 2 651 zł w gospodarstwie jednoosobowym
Poziom najwyższy:
- do 1 090 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym
- do 1 526 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
VAT nie jest kosztem kwalifikowanym
W celu ujednolicenia zasad i dostosowania do przyszłych źródeł finansowania, jakimi są środki z KPO i FEnIKS wyłączono z kosztów kwalifikowanych podatek od towarów i usług (VAT). Jednocześnie podniesiono kwoty dofinansowania przedsięwzięć, żeby zrekompensować tę zmianę.
Drugi wniosek na dofinansowanie termomodernizacji
Beneficjenci, którzy już skorzystali z dotacji na wymianę kotła, będą mogli złożyć drugi wniosek o dofinansowanie prac mających na celu zmniejszenie kosztów ogrzewania budynków jednorodzinnych. Dotyczy to częściowej lub kompleksowej termomodernizacji budynku, na podstawie audytu energetycznego, pozwalającej na osiągnięcie określonych w programie wskaźników zużycia energii po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia.
Kompleksowa termomodernizacja budynku
Aby otrzymać dofinansowanie na kompleksową termomodernizację, wymagany jest audyt energetyczny oraz wykonanie wszystkich elementów wskazanych w jednym z wariantów w przygotowanym audycie. Najwyższe poziomy dofinansowania przysługująca w poszczególnych progach dochodowych będzie można uzyskać, jeśli zostanie przeprowadzona kompleksowa termomodernizacja wraz z mikroinstalacją fotowoltaiczną.
Rozwiązania przyjęte w audycie przed kompleksową termomodernizacją, które uprawniać będą do uzyskania najwyższych dotacji, mają zagwarantować zmniejszenie zużycia energii użytkowej (EU) na cele ogrzewania budynku:
- do wartości nie większej niż 80 kWh/(m2*rok)
lub
- o minimum 40%.
Zmiany dofinansowania kotłów na pellety
W nowej wersji programu będzie można uzyskać dofinansowanie na kocioł na biomasę drzewną o obniżonej emisyjności cząstek stałych ≤ 20 mg/m3,w przypadku gdy budynek jest podłączony do sieci dystrybucji gazu. Z
Już dziś jest ogłoszone, że od 1 lipca 2023 r. nie będzie możliwości dofinansowania kotłów na biomasę drzewną, których emisyjność cząstek stałych przekracza 20 mg/m3.
Kredyt w programie "Czyste powietrze"
W ramach oferty bankowej zmieni się termin kwalifikowalności kosztów realizowanego przedsięwzięcia oraz nastąpi zwiększenie kwoty kredytu objętej gwarancją bankową. Umożliwiono udzielanie kredytów bankowych oraz dotacji na ich spłatę na przedsięwzięcia rozpoczęte do 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie w banku.
Wysokość dofinansowania - poziom podstawowy
Oto jak wygląda wielkość bezzwrotnej dotacji w poszczególnych progach dochodowych.
- 1. Przedsięwzięcie obejmujące demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz zakup i montaż pompy ciepła typu powietrze- woda albo gruntowej pompy ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania i cwu
bez mikroinstalacji fotowoltaicznej
bez kompleksowej termomodernizacji - 35 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 60 000 zł
razem z mikroinstalacją fotowoltaiczną -
bez kompleksowej termomodernizacji - 41 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 66 000 zł.
- 2. Przedsięwzięcie obejmujące demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz:- zakup i montaż innego źródła ciepła niż wymienione w pkt 1 (powyżej) wskazanego w Załączniku 2 do Programu do celów ogrzewania lub ogrzewania i cwu albo- zakup i montaż kotłowni gazowej w rozumieniu Załącznika 2 do Programu
bez mikroinstalacji fotowoltaicznej -
bez kompleksowej termomodernizacji - 25 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 50 000 zł
razem z mikroinstalacją fotowoltaiczną -
bez kompleksowej termomodernizacji - 31 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 56 000 zł
- 3. Przedsięwzięcie nieobejmujące wymiany źródła ciepła na paliwo stałe na nowe źródło ciepła, a obejmujące (dopuszcza się wybór więcej niż jednego elementu z zakresu):- zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,- zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, bram garażowych (zawiera również demontaż),- wykonanie dokumentacji dotyczącej powyższego zakresu: audytu energetycznego, dokumentacji projektowej, ekspertyz.
razem z mikroinstalacją fotowoltaiczną
bez kompleksowej termomodernizacji - 13 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 33 000 zł
Wysokość dofinansowania - poziom podwyższony
1. Przedsięwzięcie obejmujące demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz zakup i montaż pompy ciepła typu powietrze-woda albo gruntowej pompy ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania i cwu
bez mikroinstalacji fotowoltaicznej
bez kompleksowej termomodernizacji - 50 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 90 000 zł
razem z mikroinstalacją fotowoltaiczną
bez kompleksowej termomodernizacji - 59 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 99 000 zł
2. Przedsięwzięcie obejmujące demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz:- zakup i montaż innego źródła ciepła niż wymienione w pkt 1 (powyżej) wskazanego w Załączniku 2 do Programu do celów ogrzewania lub ogrzewania i cwu albo- zakup i montaż kotłowni gazowej w rozumieniu Załącznika 2 do Programu
bez mikroinstalacji fotowoltaicznej
bez kompleksowej termomodernizacji - 32 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 72 000 zł
razem z mikroinstalacją fotowoltaiczną
bez kompleksowej termomodernizacji - 41 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 81 000 zł
3. Przedsięwzięcie nieobejmujące wymiany źródła ciepła na paliwo stałe na nowe źródło ciepła, a obejmujące (dopuszcza się wybór więcej niż jednego elementu z zakresu):- zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,- zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, bram garażowych (zawiera również demontaż),- wykonanie dokumentacji dotyczącej powyższego zakresu: audytu energetycznego,dokumentacji projektowej, ekspertyz.
razem z mikroinstalacją fotowoltaiczną
bez kompleksowej termomodernizacji - 25 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 48 000 zł
Wysokość dofinansowania - poziom najwyższy
1. Przedsięwzięcie obejmujące demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz zakup i montaż pompy ciepła typu powietrze-woda albo gruntowej pompy ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania i cwu
bez mikroinstalacji fotowoltaicznej
bez kompleksowej termomodernizacji - 70 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 120 000 zł
razem z mikroinstalacją fotowoltaiczną
bez kompleksowej termomodernizacji - 79 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 135 000 zł
2. Przedsięwzięcie obejmujące demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz:- zakup i montaż innego źródła ciepła niż wymienione w pkt 1 (powyżej) wskazanego w Załączniku 2 do Programu do celów ogrzewania lub ogrzewania i cwu albo- zakup i montaż kotłowni gazowej w rozumieniu Załącznika 2 do Programu
bez mikroinstalacji fotowoltaicznej
bez kompleksowej termomodernizacji - 50 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 100 000 zł
razem z mikroinstalacją fotowoltaiczną
bez kompleksowej termomodernizacji - 59 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 115 000 zł
3. Przedsięwzięcie nieobejmujące wymiany źródła ciepła na paliwo stałe na nowe źródło ciepła, a obejmujące (dopuszcza się wybór więcej niż jednego elementu z zakresu):- zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,- zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, bram garażowych (zawiera również demontaż),- wykonanie dokumentacji dotyczącej powyższego zakresu: audytu energetycznego,dokumentacji projektowej, ekspertyz.
razem z mikroinstalacją fotowoltaiczną
bez kompleksowej termomodernizacji - 40 000 zł
z kompleksową termomodernizacją - 70 000 zł
Wniosek o dofinansowanie może obejmować również dodatkowe inwestycje, np. wymianę okien i drzwi oraz bramy garażowej, montaż wentylacji mechanicznej itp.
Dotacja na audyt energetyczny
W każdym wariancie dofinansowania można uzyskać dodatkową kwotę 1200 zł na audyt energetyczny, który jest obowiązkowy.
Gminni doradcy energetyczni
Największej pomocy potrzebują osoby o bardzo niskich dochodach, co często wiąże się z brakiem dostępu do internetu. Takie osoby stanowią duża grupę użytkowników kopciuchów. Za nich sprawy związane z ich wymianą powinno załatwić państwo. Dlatego mają być powołani gminni dorady energetyczni, za pośrednictwem których urzędy powinny dotrzeć do takich mieszkańców i doprowadzić do wymiany kopciucha na nowe urządzenie grzewcze.
Co to jest program “Czyste powietrze”
Program “Czyste powietrze” ma na celu wymianę przestarzałych urządzeń grzewczych, tak zwanych kopciuchów, na nowoczesne, energooszczędne i niskoemisyjne. Drugim rodzajem inwestycji, na które można uzyskać dofinansowanie jest termomodernizacja budynków. Program "Czyste powietrze” jest przeznaczony dla właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych. Do tej pory złożono 515 tys. wniosków o dofinansowanie.
Wyniki kontroli NIK
W 2022 r. Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę działania programu. Jej wyniki były negatywne, jeśli chodzi o intensywność realizacji programu. Zwrócono uwagę, że wymiana kopciuchów przebiega bardzo powoli, co grozi niezrealizowaniem podstawowego celu. Do wymiany jest 3 mln kopciuchów, a po trzech latach usunięto tylko 2,2% - podliczyła NIK (kontrola obejmowała trzy pierwsze lata programu). Do tej pory zlikwidowano pewnie około 5%. Prezes Mirowski w wypowiedzi dla PAP podkreślił, że założone cele zostaną osiągnięte w 2029 r., a budżet wynoszący 103 mld zł, nie jest w żadnej mierze zagrożony. Program jest finansowany z opłaty emisyjnej, środków własnych Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, ulgi termomodernizacyjnej, Funduszu Termomodernizacyjnego oraz środków unijnych.
