Art Déco: meble i dodatki w stylu art déco
Meble i dodatki w stylu art déco mogą być bazą lub najefektowniejszym elementem budującym klimat wnętrza. Styl art déco umożliwia bowiem stworzenie nietuzinkowych aranżacji wnętrz. Zobacz, jak stosować we wnętrzach meble art déco.
Art déco to styl rozpowszechniony po pierwszej wojnie światowej, a więc w nawet zniszczonej wojną Polsce zachowało się wiele mebli i drobiazgów z tego czasu. Styl ten narodził się w trudnych czasach międzywojennych i był niczym świeży oddech. Nawiązywał do minionych epok i wybiegał w przyszłość. Art déco kształtowało styl, architekturę, modę i kulturę, jest utożsamiane głównie z dwudziestoleciem międzywojennym. Jednak przedmioty w tym stylu powstawały także przed pierwszą wojną światową, która w naturalny sposób przyśpieszyła jego rozwój.
Zainteresowanie stylem art déco nasila się od kilkunastu lat; również w Polsce znajduje wielu naśladowców. Przejawia się to, nie tylko powiększającym się gronem kolekcjonerów przedmiotów i mebli z lat 20. i 30., ale także stylizacją nowych mebli na art déco.
W Polsce początki meblarstwa art déco sięgają czasów przed I wojną światową, kiedy to członkowie Towarzystwa Sztuki Stosowanej, a później członkowie Warsztatów Krakowskich, projektowali sprzęty zrywające z eklektyzmem, pozbawione secesyjnej ozdobności, łączące modernistyczne dążenie do prostoty z dyskretnym oddziaływaniem tradycji.
Meble Karola Tichego, Edwarda Trojanowskiego, a zwłaszcza Józefa Czajkowskiego operowały na ogół zgeometryzowaną linią i bryłą, zaś ich walory dekoracyjne wydobywane były głównie przez wykorzystywanie naturalnego piękna drewna (jesionu, dębu, jaworu).
Dyskretnym akcentem zdobniczym były też skromne, geometryczne intarsje lub okleiny, wśród których prym wiodła pstra czeczotka z brzozy lub topoli. Takie zdobienie, a przede wszystkim formy wielu mebli - zwłaszcza komódek, biurek, sekretarzyków - nawiązywały do tradycji mebli kolbuszowskich z XVIII wieku i mebli biedermeierowskich z XIX stulecia, stanowiących najczęstsze wyposażenie polskich dworków.
Meble art déco
Stylowi art déco zawdzięczamy masywne meble o zaokrąglonych kształtach – ich produkcja była możliwa dzięki nowej technologii modelowania sklejki. Fascynacja drapaczami chmur inspirowała projektantów – efektem tego były na przykład wysokie, smukłe biblioteczki o schodkowej formie. Półki były mocowane na wspornikach, tak aby uwidocznić powierzchnię sklejki – materiału, który zastąpił pełne drewno, czyli tworzywo typowe dla starych mebli.
Zobacz także: Łazienka w stylu art déco
W art déco wykorzystywano szlachetne gatunki drewna: od tradycyjnego mahoniu, poprzez jawor, klon, po orzech włoski i jasny dąb. Modny był również palisander oraz uznawany za ekskluzywny hebanowy fornir. Powierzchnie mebli wykańczano lakierem. Stosowano również intarsje i powlekano meble skórą rekina lub węża i szagrynem, czyli imitacją skóry rekina.
Dzisiaj meble w stylu art déco wykańcza się fornirami, w tym także z drewna egzotycznego, oraz skórą, na przykład krokodyla. Dziedzictwem tego stylu są masywne biurka, toaletki, kredensy i komody fornirowane egzotycznym drewnem. Dostojny charakter takiego umeblowania łagodziły miękkie kanapy o opływowych kształtach, często z grubymi prostokątnymi poduszkami. Najmodniejsze obicia tapicerskie miały różne odcienie bieli. Często meble wypoczynkowe kryto skórą. Stoły projektowano, łącząc drewno z metalem i szkłem.
Dużym powodzeniem cieszyły się stoliki kawowe. Meble w stylu art déco często zdobiono egzotycznymi materiałami, takimi jak kość słoniowa. Jednak ich piękno miało się przejawiać w funkcjonalności, nie w wyrafinowanych zdobieniach. Przejawiało się to projektowaniem wygodnych, ergonomicznych sprzętów. Najbardziej widoczne było to w kuchni. Zamiast kuchennych kredensów zaproponowano wówczas proste kubiczne szafki o standardowej wysokości, przykryte płaskim blatem – tak powstał ciąg kuchenny, podstawa współczesnej kuchni. W latach 30. popularne stały się kuchnie z lśniącymi białymi zestawami stojących szafek oraz szeregiem szafek wiszących.
Stylowe dodatki art déco
Art déco zadbało o kompleksowe wyposażenie wnętrz. Projektowano również w tym stylu tkaniny, oświetlenie i drobne akcesoria. Okna zdobiono prostymi, sięgającymi do podłogi zasłonami zwieńczonymi malowanym lub obciągniętym tkaniną lambrekinem o geometrycznym dekorze pośrodku. Dla tej epoki typowe są lampy wiszące w kształcie marmurkowych mis, kinkiety z nieprzezroczystego szkła i chromu w kształcie muszli, kielichów, trójkątów i mis, a także lampy stołowe o podstawie wykonanej z pleksiglasu i chromu oraz lampy w kształcie stylizowanych postaci kobiecych. Modne były też kryształowe lustra o górnej krawędzi w kształcie azteckiej piramidy. Tej epoce swoją popularność zawdzięczają również wysmukłe wazy. Także radia stylizowane na stare formę obudowy czerpią z szafek radiowych, które nawiązywały z kolei do mebli art déco.
